Osmanlı saray halıları kompozisyonunun tezhip sanatı açısından incelenmesi ve özgün tasarımlar olarak yeniden yorumlanması

Abstract

`Osmanlı Saray Halıları Kompozisyonunun Tezhip Sanatı Açısından İncelenmesi Ve Özgün Tasarımlar Olarak Yeniden Yorumlanması` çalışma kapsamında ele alınmıştır. Araştırmada sadece saray halıları değil, saray halıları döneminin uzantısı olarak aynı ekolün devamı, türevi niteliğinde olan Hereke halıları, Arkas koleksiyonundaki halılar ve karşılaştırma bakımından 1 adet İran halısı da ele alınmıştır. Araştırmada tezhip sanatında kullanılan motiflere en yakın 20 örnek seçilerek incelenmiştir. Örnekler basılmış kaynaklar, kataloglar, müze arşivleri ve konu ile ilgili açılmış koleksiyon sergilerinden seçilip ele alınmış ve belgelenmiştir. Saray halılarının kompozisyon düzeni ve motifleri, tezyinattaki kurallar çerçevesinde incelenmiş, çizimleri yapılmıştır.Çalışmanın ilk bölümünde araştırmanın konusu, araştırmanın amacı ve önemi, materyal yöntem ve konu ile ilgili yapılan çalışmalara yer verilmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde Osmanlı Saray Halıları hakkında genel bilgi verilmiştir. Araştırmanın üçüncü bölümünde tezhip sanatı açısından incelenen 20 halı örneğinin gözlem formları oluşturulmuş ve kompozisyon ve motif düzenleri detaylı bir şekilde bu formlara aktarılmıştır. Her gözlem formundan sonra o örnekle ilgili genel ve detay fotoğrafları ile eskiz çizimleri yer almıştır. Bu çizimler yapılırken tezyinatta uygulanan kompozisyon ve motif düzenleri dikkate alınmıştır. Dördüncü bölümde ise Osmanlı Saray Halılarının motif kompozisyonunun tezhip sanatı açısından değerlendirilmesine ilişkin bulgular ve analizler yapılmıştır. Beşinci bölümde araştırma bulgularına dayanan 5 tane özgün tasarım ortaya çıkarılarak çalışmaya eklenmiştir. Altıncı bölümde genel olarak sonuç kısmına yer verilmiştir. Kullanılan kaynakların sunulduğu kaynakça ile çalışma tamamlanmıştır.

`Examination Of Ottoman Palace Carpets Composition İn Terms Of Illumination Art And Reinterpretation As Original Designs` are handled in this study. In this research, not only the palace carpets, but also the continuation of the same school as an extension of the palace carpets, Hereke carpets, carpets in the Arkas collection and comparison in terms of one Iranian carpets were discussed. In the research, 20 samples closest to the motifs used in illumination art were selected and examined. Samples were selected from selected sources, catalogs, museum archives and collection exhibitions. The composition and motifs of the palace carpets were examined and drawn within the framework of the rules of decoration.In the first part of the study, the subject of the research, the purpose and importance of the research, the material method and the studies on the subject are presented. In the second part of the research, general information about Ottoman Palace Carpets is presented. In the third part of the research, observation forms of 20 carpet samples examined in terms of illumination art were formed and composition and motif layouts were transferred to these forms in detail. After each observation form, general and detail photographs and sketch drawings about that sample were included. While making these drawings, composition and motif layouts applied in decoration are taken into consideration. In the fourth part, the findings and analyzes related to the evaluation of the motif composition of the Ottoman Palace Carpets in terms of illumination art were made. In the fifth chapter, 5 original designs based on the research findings were discovered and added to the study. In the sixth chapter, the conclusion part is given in general. The study was completed with the bibliography in which the sources used were presented.