Babalık rol algısının baba katılımı üzerindeki etkisinde eş desteğinin aracılık rolünün incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, babalık rol algısının baba katılımı üzerindeki etkisinde eş desteğinin aracı rolünü ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Ayrıca araştırma kapsamında, 3-6 yaş aralığında çocuğu olan babaların baba katılımlarının çocuklarının demografik özellikleri (çocuğun yaşı ve cinsiyeti) ve ailenin demografik özelliklerine (ailedeki çocuk sayısı, babanın yaşı, babanın öğrenim durumu, eşin öğrenim durumu, eşin çalışma durumu, babanın ilk baba olma yaşı) göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir.Araştırma genel tarama modelinde olup, araştırmada genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 3-6 yaş grubundaki 659 çocuğun babaları oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında; araştırmanın çalışma grubunu meydana getiren babaların demografik özelliklerinin belirlenebilmesi amacıyla `Kişisel Bilgi Formu` 3-6 yaş grubu çocuğu bulunan babaların babalık rolü algılarını belirlemek amacıyla `Babalık Rolü Algı Ölçeği (BRAÖ)`, babaların eşlerinden algıladıkları desteği belirlemek amacıyla `Eş Destek Ölçeği (EDÖ)`, babaların çocuklarıyla birlikte ne tür etkinliklere ne kadar sıklıkta katılım sağladıklarını belirleyebilmek amacıyla `Baba Katılım Ölçeği (BAKÖ)` kullanılmıştır.Araştırmada eş desteğinin aracı rolünü analiz etmek amacıyla aracı etki analiz yöntemi kullanılmıştır. Aracı değişkenin etkisini değerlendirmesi PROCESS ile yapılmış, elde edilen etki miktarının anlamlılığını ölçmek için Sobel testi ve boostrap güven aralığı kullanılmıştır. Ayrıca, babaların baba katılımlarının çocuklarının cinsiyetleri ve eşlerinin çalışma durumlarına göre farklılaşıp farklılaşmadığı t testi; çocuklarının yaşı, ailedeki çocuk sayısı, babanın yaşı, babanın öğrenim durumu, eşin öğrenim durumu ve babanın ilk baba olma yaşına göre farklılaşıp farklılaşmadığı ise, tek yönlü varyans analizi tekniği ile belirlenmiştir. Varyans analizi sonucunda ortaya çıkan anlamlılık düzeyinde, grupların belirlenmesinde, ortaya çıkan bu farklılığın hangi grubun lehine olduğunu saptamak amacıyla 'Shefe Testi' uygulanmıştır.Araştırma bulgularına göre babalık rol algısının baba katılımı üzerindeki etkisinin 0.934 olduğu ancak modele aracı değişken olan eş desteği dahil edildiğinde babalık rol algısının baba katılım üzerindeki etkisinin 0.816'ya düştüğü ve bu kat sayıların anlamlı olduğu; bu sonuçlara göre eş desteğin kısmi aracılık rolü olduğu saptanmıştır. Babalık rol algısı puanlarındaki artışın, eş desteği puanlarında .188 birimlik artışa yol açmakta olduğu ve bu artışın .623'ü baba katılımına aktarılmakta olduğu, bu sonuçlara göre eş desteğin kısmi aracılık rolü olduğu saptanmıştır. Ayrıca 3-6 yaş aralığında çocuğu bulunan babaların baba katılımlarının; çocuklarınn cinsiyeti, ailedeki çocuk sayısı, babanın yaşı, babanın öğrenim durumu, eşin öğrenim durumu, eşin çalışma durumu ve ilk baba olma yaşı değişkenleri açısından anlamlı düzeyde farklılaştığı, çocuğun yaşı değişkenine göre ise anlamlı düzeyde farklılaşma olmadığı saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Baba Katılımı, Babalık Rol Algısı, Eş Desteği

This research aims to find out about the mediating role of spouse support on the effects of the perceived fathering role on father involvement. Within the scope of the research, whether or not father involvement in fathers with 3-6-year-old children differs according to their children's demographic features (child's age and gender) and their families' demographic features (the number of children in family, father's age, father's educational level, mother's educational level, mother's employment status, the first age of becoming a father) were analyzed.The research was designed with the general survey model, and the correlational survey model among other general survey models was used. The sample group of the research consisted of 659 fathers with 3-6-year-old children currently enrolled in pre-school educational institutions. Within the scope of the research, `Personal Information Form` was used in order to determine the demographic features of fathers in the sample group, `Perceived Fathering Role Scale` was used in order to find out about the fathers' perceived fathering roles with 3-6-year-old children, `Spouse Support Scale` was used in order to examine the support fathers had from their spouses, and `Father Involvement Scale` was used to find out about the kind of activities fathers got engaged with their children and its frequency.To examine the mediating role of spouse support, the mediation analysis was used. The PROCESS was used in order to examine the effect of the mediating variable, and the Sobel test and the bootstrap confidence interval were used in order to measure the significance of the data obtained. In addition, the t test was used to examine whether or not the father involvement of fathers with 3-6-year-old children enrolled in pre-school educational institutions varied according to child's gender and spouse's employment status; and the one-way analysis of variance was used to determine whether or not it varied according to the child's age, the number of children in family, father's age, father's educational level, mother's educational level, and the first age of becoming a father. The Scheffe Test was used in order to determine which group was favored by the difference at the level of significance as as a result of the variance analysis.According to the findings of the research, it was seen that the perceived fathering role had an effect of 0.934 on father involvement, that it went down to 0.816 when the spouse support as the mediating variable was added to the model, that the coefficients were significant, and that the spouse support had a partial mediating role. It was also found out that the increase in the scores of the perceived fathering role increased the spouse support scores by .188, and .623 of the increase was transferred to father involvement, and that the spouse support had a partial mediating role. Furthermore, it was determined that the father involvement in fathers with 3-6-year-old children significantly differed according to the child's gender, age, the number of children in family, father's age, father's educational level, mother's educational level, wife's employment status, and the first age of becoming a father, and that there was not any significant difference according to the child's age.Keywords: Father Involvement, Perceived Fathering Role, Spouse Support