Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde, genişlemiş spektrumlu beta-laktamaz üreten mikroorganizmaların etken olduğu hastane kaynaklı enfeksiyonlarda risk faktörlerinin araştırılması

Abstract

Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi'nde 01 Ocak 2008-31 Aralık 2008 tarihleri arasında Enterobactericae ailesi üyesi mikroorganizmalar tarafından oluşturulan sağlık hizmetleriyle ilişkili enfeksiyonlarda (SHİE), GSBL üreten mikroorganizmaların risk faktörleri prospektif olarak araştırıldı. Toplam 32941 hasta ve 982 SHİE takip edildi. Toplam SHİE hızı 2.98 ve 1000 hasta yatış gününde SHİE dansitesi 4.77 olarak hesaplandı. 982 SHİE'nin 273'ü (%27.8) Enterobacteriaceae ailesi üyesi mikroorganizmalar tarafından oluşturulmaktaydı. Çalışmamızda dahil edilme kriterlerine uyan 236 enfeksiyon değerlendirmeye alınırken, 37 enfeksiyon çalışma dışı bırakıldı. 126 SHİE (%53.4) GSBL (+), 110 SHİE (%46.6) GSBL (-) mikroorganizmalar tarafından oluşturulmaktaydı.Tek değişkenli analiz sonuçlarında; yara/yumuşak doku enfeksiyonu (p=0.005; OR=3.64), cerrahi kliniklerde yatış (p=0.006; OR=2.41), ürolojik patoloji (p=0.008; OR=3.06), öncesinde hastanede yatış (p<0.0005; OR=3.32), öncesinde cerrahi operasyon (p<0.0005; OR=2.99), öncesinde antibiyotik kullanımı (seftriakson, siprofloksasin, amikasin veya metronidazol) (p<0.0005; OR=31.16) ve invaziv girişimler (p=0.003; OR=2.98) GSBL üretimini arttıran risk faktörleri olarak tespit edildi. Çok değişkenli analiz sonuçlarında; akciğer hastalığı (p=0.035; OR=2.80), invaziv girişimler (p=0.003; OR=4.36) ve öncesinde antibiyotik kullanımı (seftriakson, siprofloksasin veya amikasin) (p<0.0005; OR=29.90) GSBL ile ilişkili önemli bağımsız risk faktörleri olarak bulundu.Sonuç olarak; çalışmamızda öncesinde antibiyotik kullanımı başta olmak üzere, GSBL üretimini etkileyen ve çoğu önlenebilir çok sayıda risk faktörü belirlendi. Bu risk faktörlerinden biri veya daha fazlasının var olduğu hastalarda GSBL olasılığı göz önünde bulundurularak tedavi seçimi yapılmalı ve risk faktörlerinin ortadan kaldırılması sağlanmalıdır.

Risk factors for ESBL producing microorganisms in healthcare-associated infections (HCAI) consisting of microorganisms of the family Enterobacteriaceae were investigated prospectively between 01 January and 31 December, 2008, at the Karadeniz Technical University Faculty of Medicine Farabi Hospital. A total of 32941 patients and 982 HCAI were investigated. Total HCAI rate was 2.98 and HCAI density per 1000 patient hospitalization days was calculated at 4.77. Two hundred seventy-three (%27.8) of the 982 HCAI consisted of microorganisms from the family Enterobacteriaceae. Two hundred thirty-six HCAI meeting our inclusion criteria were accepted for analysis and 37 excluded. One hundred twenty-six HCAI (%53.4) consisted of ESBL (+) and 110 (%46.6) of ESBL (-) microorganisms.At univariate analysis, wound/soft tissue infection (p=0.005; OR=3.64), admission to surgical departments (p=0.006; OR=2.41), urologic pathology (p=0.008; OR=3.06), previous hospitalization (p<0.0005; OR=3.32), previous surgery (p<0.0005; OR=2.99), previous antibiotic use (ceftriaxone, ciprofloxacin, amikacin or metronidazole) (p<0.0005; OR=31.16) and invasive procedures (p=0.003; OR=2.98) were identified as risk factors increasing ESBL production. At multivariate analysis, pulmonary disease (p=0.035; OR=2.80), invasive procedures (p=0.003; OR=4.36) and previous antibiotic use (ceftriaxone, ciprofloxacin or amikacin) (p<0.0005; OR=29.90) were identified as independent ESBL-associated risk factors.In conclusion, a large number of largely preventable risk factors affecting ESBL production were identified, headed by previous antibiotic use. The possibility of ESBL in patients with one or more of these risk factors must be borne in mind in selecting treatment, and risk factors should be eliminated.