Doğu karadeniz bölgesinde kronik hepaptit c hastalarının genotiplerinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı; Doğu Karadeniz Bölgesi için referans özelliği taşıyan Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi Dahiliye Kliniğine başvuran kronik hepatit C hastalarının genotip dağılımı saptamak ve bölgemizdeki baskın genotiplerin gözönüne alınarak uygulanacak tedavilerin daha maliyet-etkin bir şekilde yapılabilmesini sağlamaktır. Bu konu ile ilgili bölgemizde yapılan ilk çalışma olması nedeniyle elde edilecek sonuçlar referans özelliği taşıyacaktır.Materyal ve Metod: Çalısmaya Ocak 2008 - Ekim 2009 tarihleri arasında Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi Dahiliye bölümüne başvuran Trabzon ve çevre illerde yaşayan anti-HCV ve HCV RNA'sı pozitif olup kronik Hepatit C enfeksiyonu tanısı konmuş hastalar alındı. Çalışmaya dahil edilen 144 hastanın 73'ü (%50.7) kadın, 71'i (%49.3) erkek idi. Çalışmaya alınan hastaların dosyaları retrospektif olarak incelendi ve hastaların cinsiyet durumu, ikamet yeri, hastalık süresi ve eşlik eden hastalıkları belirlendi. Hepatit C enfeksiyonunun bulaşmasındaki olası risk faktörleri hastaların vermiş oldukları hikayeye göre tesbit edildi. Tıbbi öykülerindeki olası risk faktörleri cinsiyete ve genotiplere göre değerlendirildi. Hastaların hepatit C enfeksiyonuna bağlı olarak gelişmiş olan komplikasyonları belirlendi ve intrahepatik ve ekstrahepatik komplikasyonlar olarak gruplandırıldı. Hastaların kliniğimize ilk başvuru anındaki ALT, AST, hemogram, protrombin zamanı ve HCV RNA değerleri alındı. Hastaların tesbit edilen HCV genotiplerine göre Doğu Karadeniz Bölgesi'nde HCV genotip dağılımı belirlendi. HCV genotiplerinin, illere, cinsiyete, yaş guruplarına göre dağılımı tesbit edildi. Hastaların genotip dağılımına göre, intrahepatik ve ekstrahepatik komplikasyonları ve olası risk faktörleri de belirlendi.Hastaların Anti-HCV tayini, Architect (Abbott, ABD) sistemi kullanılarak makroelisa yöntemiyle araştırılmıştır. HCV RNA tesbiti polimeraz zincir reaksiyonu ( PCR) yöntemiyle, HCV genotip tayini ise LIPA (Line Probe Assay) yöntemiyle saptanmıştır.Bulgular: Çalışmaya alınan 144 hastanın 137'sinde (%95.15) genotip 1b, 3'ünde (%2.08) genotip 1a, 4'ünde (%2.77) genotip 3a tesbit edildi.Çalışmaya alınan hastalar olası risk faktörlerine göre değerlendirildiğinde; 9'unda kan transfüzyonu, 71'inde cerrahi operasyon öyküsü, 37'sında diş tedavisi öyküsü, 7'sinde hemodiyaliz öyküsü, 3'ünde şüpheli cinsel temas öyküsü ve 1'inde ise hepatit C ile enfekte aile bireyi öyküsü mevcuttu. Hastaların 16'sında risk faktörü saptanamadı. Hastalarda tesbit edilen olası risk faktörleri cinsiyetlerine göre karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0.05). Hastalar yaş gruplarına göre HCV RNA değerleri yönünden karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0.05).Hastalar kronik HCV enfeksiyonu yanında eşlik eden diğer hastalıklar yönünden değerlendirildi. Hastaların 27'sinde (% 19) hipertansiyon, 5'inde (% 3.5) solid organ malignitesi, 1'inde (% 1.4) kronik hepatit B enfeksiyonu tesbit edildi. Toplam 29 hastada kronik hepatit C enfeksiyonuna bağlı intrahepatik komplikasyonlar tesbit edildi. Bu hastaların 22'sinde (%15.27) karaciğer sirozu, 7'sinde (% 4.9) hepatoselüler karsinom saptandı. Hastaların toplam 24 hastada ektrahepatik komplikasyonlar tesbit edildi. Bu hastaların 7'sinde (%4.86) diabetes mellitus, 4'ünde (% 2.8) otoimmun troidit, 4'ünde (% 2.8) nonhodgkin lenfoma mevcuttu. Ekstrahepatik komlikasyonu olan hastalar ile ekstrahepatik komlikasyonu olmayan hastaların cinsiyet, yaş grupları ve HCV RNA değerleri karşılaştırıldığında ise istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0.05) .Sonuç: HCV enfeksiyonu ciddi bir sağlık problemidir. Bu nedenle tedavi kriterlerine uyan tüm HCV ile enfekte bireyler tedavi edilmelidirler. Tedavi başlanacak hastalarda, antiviral tedavinin süresinin belirlenmesinde HCV genotipinin saptanması önemlidir. Çalışmamızda Doğu Karadeniz Bölgesinde baskın genotipin % 97.23 ile genotip 1 olduğu saptanmıştır. Genotip 1 ve 4 ile enfekte hastaların tedavi süresi 12 ay iken, genotip 2 ve 3 ile enfekte hastaların tedavi süresi 6 aydır. Dolayısıyla, genotip 2 ve 3 ile enfekte olan hastaların tedavi maliyeti, genotip 1 ve 4 ile enfekte olan hastalara göre daha düşüktür. Bölgemiz için genotip saptanmasının fiyat-etkinlik bakımından uygun olup olmadığı hususu tartışılabilir. Ancak, 6 aylık kısa tedavi süresi gerektiren genotip 3 ile enfekte hastalarda gereksiz yere interferon ve ribavirin tedavisini sürdürmenin oluşturabileceği komplikasyonları da gözardı etmemek gerektiği düşüncesindeyiz.Anahtar kelimeler: Hepatit C virüsü, hepatit C virüsü genotipleri, Doğu Karadeniz Bölgesi

Purpose: The aim of this study is to determine the genotype distribution of the patients with chronic hepatitis C applying to Internal Medicine Clinic of Farabi Hospital at Karadeniz Technical University which has the reference feature for the Eastern Black Sea Region and to provide more cost-effective treatments by taking into account the dominant genotypes in the region. As it is the first study on this subject in the region, the results to be obtained will have the reference value.Material and Methods: The study included anti-HCV and HCV RNA positive patients with chronic hepatitis C infection diagnosis living in Trabzon and the neighboring provinces who applied to Internal Medicine Clinic of Farabi Hospital at the Black Sea Technical University School of Medicine between January 2008 and October 2009. Of the 144 patients included in the study, 73 (50.7%) were female and 71 (49.3 %) were male. The files of the patients were reviewed retrospectively and their gender, accommodation place, duration of disease and concomitant diseases were identified. Possible risk factors for transmission of hepatitis C infection in patients were determined according to the story they gave. Possible risk factors in medical histories were evaluated according to gender and genotypes. The complications of patients developed due to hepatitis C infection were identified and classified as intrahepatic and extrahepatic complications. ALT, AST, blood count, prothrombin time, and HCV RNA values at the time of the first application to the Clinic were recorded. HCV genotype distribution in the Eastern Black Sea Region was determined according to the detected HCV genotypes of the patients. The distribution of HCV genotypes according to provinces, gender, and age groups was detected. According to the distribution of genotypes of the patients, intrahepatic and exrahepatic complications and possible risk factors were also identified.The determination of Anti-HCV patients was investigated with macroelisa method by using Architect (Abbott, the USA). The determination of HCV RNA was done with polymerase chain reaction (PCR), and the determination of HCV genotype was done with LIPA (Line Probe Assay) method.Findings: Of the 144 patients in the study, 137 (95.15 %) were diagnosed with genotype 1b, 3 (2.08%) with genotype 1a, and 4 (2.77 %) with genotype 3a.When evaluated according to potential risk factors, it was reported that 9 patients had blood transfusion, 71 had surgical operation history, 37 had dental treatment history, 7 had hemodiaysis history, 3 had suspected sexual contact, and 1 had a family member with hepatitis C infection. There were not any risk factors in 16 patients. The potential risk factors identified in patients compared to gender were not statistically significant (p>0.05). When the patients were compared by age groups in terms of HCV RNA values, there were not any statistically significant differences (p>0.05).Patients with chronic HCV infection were evaluated in terms of accompanying diseases. 27 (19%) patients were diagnosed with hypertension, 5 (3.5%) with solid organ malignancy, and 1 (1.4%) with chronic hepatitis B infection. A total of 29 patients were diagnosed with intrahepatic complications due to chronic hepatitis C. Of these patients, 22 (15.27%) were diagnosed with liver cirrhosis and 7 (4.9%) with hepatocellular carcinoma. A total of 24 patients were detected with extrahepatic complications. 16 (11.1%) of these patients had diabetes mellitus, 4 (2.8%) had autoimmune troidit, and 4 (2.8%) had nonhodgkin lymphoma. When gender, age groups, and HCV RNA values of the patients with and without extrahepatic complications were compared, no statistically significant difference was found (p>0.05) .Results: HCV infection is a serious health problem. Therefore, all HCV-infected individuals complying with treatment criteria should be treated. HCV genotype determination is important to determine the duration of antiviral therapy for the patients to be treated. In our study, the dominant genotype in the Eastern Black Sea Region was found to be genotype 1 with 97.23%. The duration of treatment for the patients with genotypes 1 and 4 is 12 months, while the duration of treatment for the patients with genotypes 2 and 3 is 6 months. Therefore, the cost of treatment for the patients with genotypes 2 and 3, compared to patients infected with genotypes 1 and 4, is lower. Whether the detection of genotype in our region is appropriate in terms of cost-effectiveness can be discussed. However, we are of the opinion that unnecessary interferon and ribavirin treatment for the patients infected with genotype 3 which requires a short treatment of 6 months may lead to some complications, which should not be ignored.Key Words: Hepatitis C virus, hepatitis C virus genotypes, the Eastern Black Sea Region