Trabzonda`ki 16 klinik biyokimya laboratuvarında enzimler ve elektrolitler için eksternal kalite kontrol programı uygulaması

Abstract

VII. ÖZET Bu çalışmada, Trabzon1 daki klinik biyokimya laboratuvarlannın enzim ve elekt rolit tayinlerindeki performanslarım değerlendirmek amacıyla kamu ve özel sektöre ait 16 laboratuvara eksternal kalite kontrol programı (EKK) uygulandı. 6 ay boyunca 15 gün arayla dağıtılan 12 liyofilize kontrol serumundaki asit fosfa- taz (ACP), alkalen fosfataz (ALP), alanin aminotransferaz (ALT), amilaz (AMY), aspar- tat aminotransferaz (AST), kreatin kinaz (CK), gama glutamil transferaz (GGT), laktat dehidrogenaz (LDH) enzim aktiviteleri ile kalsiyum (Ca+2 ), klorür (Cl ` ), fosfat (P), po tasyum (K+ ), sodyum (Na+ ) iyonu konsantrasyonları laboratuvarlar tarafından, rutin çalışmaları sırasında tayin edildi. Sonuçlar iki farklı eksternal kalite kontrol değerlendir me yöntemiyle (standart sapma indeksi -standard deviation index - SDI ve hedef skorla- ma sistemi - target scoring system - TSS) değerlendirildi. Sonuçların ortalama TS değerlerine göre enzimlerde % 24.07' si, elektrolitlerde % 33.3' ü; ortalama SDI değerlerine göre ise enzimlerde % 96.3' ü, elektrolitlerde.% 100' ü kabul edilebilir sınırlardaydı. Çalışma değerlendirildiğinde, kullanılan yönteme göre sonuçların değişebileceği, laboratuvar yetkililerinin çalışmaya, dolayısıyla toplam kalite yönetimi anlayışına fazla itibar etmedikleri, bu konuda eğitim programı gerekliliği sonucuna varıldı.

VIII. SUMMARY To assess perfomance of clinical biochemistry laboratories in Trabzon for analy sis of enzymes and electrolytes, the external quality control program was applied for 16 public and special laboratories. 12 lyophilized sera, two times per month, during six month, were distributed to la boratories for determination of enzyme activities of acide phophatase (ACP), alkaline phosphatase (ALP), alanine aminotransferase (ALT), amylase (AMY), aspartate amino transferase (AST), creatine kinase (CK), gamma-glutamyltransferase (GGT), lactate de hydrogenase (LDH) and concentrations of calcium (Ca+2 ), chloride (CI ` ), phosphate (P), potassium (K+), sodium (Na+). The results were assessed according to two evalua tion methods (standard deviation index - SDI and -target scoring system - TSS). 24.07 % of the results for enzymes and 33.3 % for electrolytes according to TSS; 96.3 % for enzymes, 100 % for electrolytes according to SDI were within acceptable limits. It was concluded that results may show changes according to the method used (for example, SDI or TSS used m the present studyX directors^ laboratories hav# not^been interested in the study or the concept of total quality management and an education pro gram should be started immediately in our country.