Hurufât Defterlerine göre Maraş kazası

Abstract

Sınırları çok geniş olan bir coğrafyada hüküm süren Osmanlı Devleti, pek çok milleti bir arada tutabilmiştir. Devletlerin ömrünün uzun olması sadece ordunun güçlü olması ile açıklanamaz. Askeri nedenlerin yanı sıra sosyal ve kültürel gelişmeler de devletin varlığını sürdürmesi bakımından önem arz etmektedir.Şehirleşmeye büyük önem veren Osmanlı, kurduğu kentlerde buralara yerleşecek insanların ihtiyaçlarının karşılanması için her şeyi planlamıştır. Şehir mimarisindeki temel yapılardan cami, mescit, han, hamam gibi sosyal tesislerle mektep, medrese, tekke ve zaviye gibi eğitim kurumlarının yapımına önem verilmiştir. Bu sayede klasik Osmanlı şehir tipi oluşmuş ve zamanla gelişmiştir.Hurufat Defterlerine Göre Maraş Kazası tezi ile şehircilik sisteminin her yerde işlediği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmanın zenginleşmesi için Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi ve Başbakanlık Osmanlı Arşivi'ndeki belgeler kullanılmıştır.Tezin girişinde kullanılan kaynaklar tanıtılmış; Maraş'ın coğrafî konumu ve tarihçesi ile de devam edilmiştir. Birinci bölümde; Maraş'ın mahalleleri, ikinci bölümde; Maraş vakıfları, üçüncü bölümde; vakıf görevlileri, dördüncü bölümde; Maraş eğitim kurumları olan mektep ve medreseler, beşinci bölümde; tasavvuf yapıları zaviye, buk'a ve türbeler, altıncı bölümde; sosyal hizmet ve sanayi yapıları, yedinci bölümde; şehir merkezindeki camiler, sekizinci bölümde Maraş mescitleri ve dokuzuncu bölümde; güvenlik ve adli işler sırasıyla ele alınmıştır. Sonuç bölümünde; değerlendirme yapılmış, bibliyografya bölümünde yararlanılan kaynaklar verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Maraş Kazası, Hurufat Defterleri, Cami, Mescit, Medrese

In a very wide geographical boundaries ruled the Ottoman Empire, was able to keep many nations together. The long life of the States can not be explained with the longevity of its army to be strong. Social and cultural developments, as well as martial reasons have a great deal of importance in terms of its survival.Giving great importance to urbanization, The Ottoman Empire planned everything in the cities built, to meet the needs of people who settled here.With the construction basic structures of the buildings in the City architecture, such as mosques, inns, baths; social facilities such as schools and educational institutions such as dervish lodges was also paid attention. In this way, the classical Ottoman city type formed and evolved gradually.With the thesis of Maras provience according to the Hurufat books, it has been tried to be carried that urban planning system works everywhere. For the enrichment of the study Prime Ministry's General Directorate of Foundations and documentation of the Ottoman archives were used.At the entrance of the thesis the sources were introduced which were used; and it was continued with the Maras`s geographical position and history. In the first section; Maras?s districts, in the second section, the Maras foundations, in the third section, foundation officials, in the fourth section, the Maras schools and madrasas which was its educational institutions, in the fifth section, the structure of the Sufi dervishes, buk'a and mausoleums, in the sixth chapter, social services and industrial structures, in the seventh chapter, the mosques in the city center, in the eighth chapter the small mosques and in the ninth chapter, Maras, security and judicial affairs were handled, respectively. In conclusion,evalution is done and given the resources utilized in the bibliography part.Key Words: Ottoman, Maras, Hurufat Notebooks, Mosque, new mosque, small mosque, madrasa.