Otoimmün tiroid hastalıklarında arı sütü (royal jelly)`nün otoimmünite üzerindeki etkinliğinin araştırılması

Abstract

7- Ö Z E T OTOİMMÜN TİROİD HASTALIKLARINDA ARI SÜTÜ (ROYAL JELLY)'NÜN OTOİMMÜNİTE ÜZERİNDEKİ ETKİNLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI Otoimmün tiroid hastalıkları içinde hipertiroidinin en sık görülen nedeni Basedow- Graves hastalığıdır. Graves hastalığı etyolojisi tam olarak bilinmeyen organ spesifik otoimmün bir hastalıktır. Hastalığın patogenezinde en önemli rolü TSHR Ab oynar. Bu antikorun TSH reseptörlerini aşın şümule etmesiyle hipertiroidi ve guatr meydana gelir. Graves hastalığının patogenezinde sitokinlerin rolü son yıllarda yoğun olarak araştırılmıştır. An sütü, genç, işçi bal anlarının (Apis mellifera) hipofarengeal ve mandibülar bezlerinde yapılan ve salgılanan, lapa-jel kıvamında homojen bir maddedir. Arı sütünün antitümör, antibakteryel, antiallerjik, antiinflamatuar, immünomodülatör, antihiperkolesterolemik, insülin benzeri ve yorgunluğa karşı farmakolojik özellikleri olduğu bildirilmiştir. Biz bu çalışmamızda Graves hastalığında an sütünün otoimmünite üzerindeki etkisini periferik kan lenfosit hücre kültür ortamında değerlendirmeyi ve tedavi dozunu belirlemeyi amaçladık. Çalışmanın ilk aşamasında arı sütünün immünite üzerindeki etkisinin (stimülasyon, inhibisyon ya da immünmodülasyon) ölçülmesinde etkin konsantrasyonu bulmak için 4 normal sağlıklı bireyde periferik kandan lenfosit hücre izolasyonu yapıldı. An sütünün 0- 500 mg/nıl aralıkta dilüsyonları hazırlandı. Her bir sağlıklı bireyin lenfositlerini içeren izolasyon örneğine değişik konsantrasyonlardaki an sütü örnekleri ilave edildi. 72 saatlik inkübasyon sonrasında MTT testi yapıldı. Çalışmanın ikinci aşamasında K.T.Ü.Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dali, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıklan Bilim Dalı Polikliniğine başvuran, klinik ve laboratuar bulgularıyla yeni tanı konmuş ve hiçtedavi almamış Graves'li 6 hasta çalışmaya dahil edildi. Bu hastalarda periferik kan lenfosit izolasyonunu takiben O, 25 ve 400 mg/ml'lik konsantrasyonlardaki an sütü örnekleri hastalardan elde edilen lenfositlerle 72 saat süreyle inkübe edildi. Inkübasyon sonrası lenfosit hücre kültüründe MTT testi, hücre kültür supernatanlannda ise Thl sitokinlerinden IFN-y, TNF-ct ve İL-12, Th2 sitokinlerinden IL-4 ve İL-10 düzeyleri EASIA yöntemiyle, TSHR Ab düzeyleri ise radyoreseptör yöntemiyle tayin edildi. An sütünün Graves'li hastaların periferik kan lenfosit hücre kültürlerinde 72 saatlik inkübasyonu sonrasında hücresel toksisiteye neden olmayacak etkin konsantrasyonları MTT testi ile belirlendi ve lenfositleri en fazla etkileyen, proliferasyon yeteneğini en fazla artıran konsantrasyonun 400 mg/ml olduğu bulundu. Arı sütü konsantrasyonu artarken lenfositlerden üretilen ve salgılanan sitokinlerden IFN-y artış gösterirken; TNF-a, İL-12, IL-4 ve İL-10 azaldı. Sitokinlerden an sütü konsantrasyonuna göre anlamlı farklılıklar IFN-y ve TNF-a'da bulundu. IL-4 konsantrasyonlan da anlamlılık sınırında kaldı. Graves hastalığının patogenezinde, aktivasyon ve remisyon dönemlerinde önemli bir gösterge olan Thl/Th2 sitokin oranları içerisinde IFN-y/IL-4 ve IFN-y/IL-10 oranlan da an sütü konsantrasyonlarına göre anlamlı farklılıklar gösterdi. An sütü Graves'li hastalarda Thl/Th2 sitokin oranını Thl sitokin yönüne kaydırdı. Dolayısıyla an sütü kullanımı Graves tedavisinde ve remisyon sağlanmasında ATİ'lara benzer şekilde etkili olabilir. Arı sütü ile muamele edilen lenfositlerden TSHR Ab düzeyleri an sütü konsantrasyonu arttıkça belirgin anlamlı azalmalar gösterdi. Bu sonuç arı sütünün TSHR Ab düzeylerini düşürmede bir ATİ gibi etki edebileceğini göstermektedir. Gerek sitokin ve gerekse TSHR Ab düzeylerini etkileyen ve farklılık meydana getiren an sütü konsantrasyonu 400 mg/ml olarak bulundu. Sonuç olarak, arı sütünün Graves hastalığında immünmodülatör etkili olabileceği sonucuna varıldı.

71 8- SUMMARY INVESTIGATION OF EFFECTS OF ROYAL JELLY ON AUTOIMMUNITY IN AUTOIMMUNE THYROID DISEASES Among autoimmune thyroid diseases, Basedow-Graves' disease is the most frequent cause seen in hyperthyroidism. Graves' disease is an organ-specific autoimmune disease with unknown etiology. TSHR Ab plays the most important role for the pathogenesis of Graves' disease. Hyperthyroidism and goiter occur when the antibody stimulates excessively for TSH receptor. Recently, role of cytokines for the pathogenesis of Graves' disease has been studied extensively. Royal jelly (RJ) is a creamy product secreted by young nurse worker bees (Apis mellifera) and it is synthesized in the hypopharyngeal and mandibular glands. RJ has been reported to have such pharmacological characteristics as anti-tumor, anti bacterial, anti-hypercholesterolemic, anti-allergic, anti-inflammatory, immunomodulatory, insulin-like, anti-fatigue properties. Major aim of the present study is to evaluate the effect of RJ on autoimmunity in peripheral lymphocyte culture and to establish the therapeutic doses. In the first phase, lymphocyte cell isolation from 4 voluntary healthy subjecs was performed to find effective concentration on immunity (stimulation, inhibition or immunomodulation). Serial dilutions of the RJ were prepared (0-500 mg/ml). Each isolated lymphocyte cells were treated with above diluted samples. MTT test was carried out after incubation of 72 hours. In the second phase, 6 patients with Graves' disease who newly diagnosed by clinical and laboratory methods admitted to Endocrinology and Metabolic Disease Clinic of Medical Faculty, K.T.U and untreated.72 RJ samples of 0, 25 and 400 mg/ml were incubated in a culture medium for 72 hours with isolated lymphocytes obtained from the patients. After incubation, MTT test in lymphocyte cell culture, Thl cytokines IFN-y, TNF-a and IL-12, and Th2 cytokines IL-4 and IL-10 levels by E ASIA method, TSHR Ab by radioreceptor method were determined. Concentration affecting lymphocytes to proliferate was found to be 400 mg/ml by MTT test after incubation of 72 hours in cell culture medium. Of cytokines produced and secreted from lymphocytes IFN-y increased, whereas, other cytokines decreased as RJ concentration increases. Significant differences according to RJ concentration were found only for IFN-y and TNF-a. IL-4 concentrations were kept at border of significancy. Of Thl/Th2 cytokines ratios which they are important markers for activation and remission periods of Graves' disases, IFN-y/IL-4 and IFN-y/IL-10 ratios were also exhibited significant differences with various RJ concentrations. RJ treatment in lymphocytes from patients with Graves' disease was shifted the Thl/Th2 cytokine ratio to the side of Thl cytokine. Therefore, RJ use in the treatment and establishing a remission of Graves' disease may be effective as a manner of antithyroid drug treatment. TSHR Ab levels of lymphocytes cell culture supernatants treated with RJ showed significantly clear decreases as concentration increases. Also, the result may suggest that RJ may exert an effect similar to an antithyroid drug for decreasing TSHR Ab levels. RJ concentration which affects both cytokin and TSHR Ab levels was found to be 400 mg/ml. It was concluded that RJ may be effective as an immunomodulatory agent in Graves' disease.