Dede Efendi`nin Semâîlerinin usûl-arûz vezni ilişkisi yönünden incelenmesi

Abstract

Dinî ve dindışı formlarda eserler bestelemiş olan Klâsik Mûsıkîmizin en büyükbestekârlarından Dede Efendi'nin ?Semâî? formunda 41 adet eseri bulunmaktadır.Dede Efendi'ye ait ?Semâî? formundaki 41 eserin Usûl-Arûz Vezni İlişkisi çalışmanın konusunu oluşturmaktadır.Aynı usûl ve arûz kalıplarıyla bestelenmiş eserlerin Usûl-Arûz Vezni İlişkisi yönünden uyumunun incelenmesi, aynı usûle sahip güftelerde en çok hangi arûz kalıbının hangi şekillerde kullanıldığının ortaya konulması amaçlanmıştır.?Semâî? formunun Dede Efendi'ye ait örneklerinin Usûl-Arûz Vezni İlişkisi yönünden nasıl bir dağılım gösterdiği mevcut notalardan incelenmiş ve güfteler hazır usûl şablonlarına heceler halinde yerleştirilerek sunulmuştur.Çalışma sonucunda; aynı vezinde olan güftelerin genellikle aynı usûllerle bestelendikleri, aynı usûllerle bestelenen aynı vezindeki güftelerin hece dağılımlarının da büyük ölçüde aynı olduğu sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Türk Mûsıkîsi, Dede Efendi, usûl, arûz, güfte, semâî.

There are 41 works written in Semai form by Dede Efendi, one of the most important composer of Turkish Classical Music with his religious and secular studies.The aim of this study is to analyse Dede Efendi?s 41 works written in Semai form in the aspect of relation with pattern and Aruz rhythm.The harmony of the works that are composed of the same pattern and aruz rhythm is studied and which aruz rhythm is mostly used in which shape in the lyrics that have the same pattern are analysed.The examples of Semai form that belongs to Dede Efendi are studied in the aspect of the distrubition of pattern and aruz rhythm by the help of the existing musical note and lyrics are presented in available face mould through syllable.In the end of the study; lyrics that are in the same rhythm are composed with the same pattern and the distrubition of the syllables of the lyrics that have the same pattern and same rhythm are generally same.Keywords: Turkish Classical Music, Dede Efendi, patterrn, aruz, lyric, semai.