Romatoid artritli hastalarda HLA-DRB1 allel dağılımı ve HLA-drb1*04 at gruplarının belirlenmesi

Abstract

Romatoid artirit (RA [MIM 180300]), genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimiyle ortaya çıkan kompleks, poligenik otoimmun bir hastalıktır. Kronik inflamasyon ile seyreden RA, periferik eklemlerde ve çevresinde ilerleyici harabiyete sebep olur. Tüm toplumlarda görülebilen hastalığın prevalansı (%1-3) değişken, biyocoğrafik dağılımı heterojen ve HLA DRB1 alleleriyle olan ilişkisi de evrensel değildir. Bu çalışma 88 RA hastasının (18 E, 70 K, yaş ort. 52 ? 12) ve kontrol grubu olarak 197 sağlıklı bireyin DNA örneklerinden PCR-SSP yöntemiyle HLA-DRB1 allel frekansı ve DRB1*04 alt tiplerinin dağılımının belirlenmesi amacıyla yapıldı.Bölgemizdeki RA hastalarında ve kontrol grubunda 13 farklı çeşit HLA-DRB1 alleli belirlenmiş, DRB1 *17 ve *18 allelleri her iki grupta da saptanamamıştır. Allel frekansları yönünden HLA-DRB1 *04 allelinin hastaların % 45'inde taşındığı gözlenmiş, daha sonra HLA-DRB1 *11, DRB1 *13, DRB1 *01, DRB1 *09 ve DRB1 *10 (sırasıyla %21.59, %20.45, %18.18, %14.77 ve %12.5) en sık gözlenen alleller olduğu belirlenmiştir. Sağlıklı kontrol grubunun % 35.53'ünün HLA-DRB1 *11 alleli taşıdığı gözlenmiş, en sık görülen diğer alleller sırasıyla HLA-DRB1 *13, DRB1 *04, DRB1 * 07, DRB1 *15, DRB1 *16 ve DRB1 *14 (sırasıyla %24.36, %29.94, %19.28, %16.75, %14.21 ve %12.69) olarak saptanmıştır. HLA-DRB1 *04 alleli taşıyanların DNA örneklerinden PCR-SSP High resolution yöntemiyle elde edilen sonuçlara göre; RA hastalarında 8, kontrol grubunda 6 farklı DRB1 *04 alt tipi gözlenmiştir. Hasta grubunda *0401 (%42.50), kontrol grubunda ise, DRB1 *0402 (%55.55) ve *0403 (%16.67) en sık gözlenen predominant alt tipler olarak bulunmuştur.Sonuç olarak bölgemizdeki RA hastalarında yaptığımız araştırmanın bulgularının istatiksel analizinin ışığında; hem taşıyıcılık oranına, hem de allel frekanslarına göre, HLA-DRB1 *01 (P = 0.009), DRB1 *04 (P = 0.011), *0401 (P = 0.028) ve DRB1 *09 (P = 0.0001) alleleri RA ile ilişkili bulunmuştur. Kontrol grubunda ise DRB1 *07 (P = 0.025), DRB1 *11 (P = 0.027), DRB1*0402 (P = 0.001) ve *0403 (P = 0.048) yüksek bulunmuş ?koruyucu allel? olarak kabul edilmiştir. RA hasta ve kontrol grubumuzda allel frekansları Hardy-Weinberg kuralına uyum göstermiştir.Anahtar kelimeler: Romatoid arthrit, HLA-DRB1, allel dağılımı, PCR-SSP

Rheumatoid arthritis (RA: MIM:180300), created by the interrelationships between the genetic and environmental factors, is a complex and polygenic otoimmun diseases. It develops with chronic inflammation and thus causes to peripheral joints and advanced erosive in its surroundings. Appeared in all population around the world, the prevalence of RA varies around 1%-3%, its biogeographic distribution is heterogen and its relations to HLA-DRB1 alleles is not universal. This study is conducted using PCR-SSP methods with DNA samples of 88 RA patients and 197 healthy controls to determine HLA-DRB1 allele frequencies and distribution DRB1 *04 subgroups.Except HLA-DRB1 *17 and DRB1 *18 alleles in each group, 13 different HLA-DRB1 alleles were determined in all RA patients and control groups. It was observed that 45% of the RA patients has HLA-DRB1 *04 allele frequencies. Other alleles frequently observed in RA patients are DRB1 * 11, DRB1 *13, DRB1 *01, DRB1 *09 and DRB1 *10 with the frequencies of 21.59%, 20.45%, 18.18%, 14.77%, and 12.5% respectively. It was also observed that 35.53% of the control groups are HLA-DRB1 *11 allele frequencies. Other alleles frequently observed in control groups with HLA-DRB1 *13, DRB1 *04, DRB1 *07, DRB1 *15, and DRB1 *16 with the frequencies of 24.36%, 29.94%, 19.28%, 16.75%, and 14.21% respectively. We have also investigated RA patients and control groups with HLA-DRB1 *04 subgroups using high resolution PCR-SSP method. Eight different DRB1 *04 subgroups in RA patients and 6 different DRB1 *04 subgroups in control groups were determined. DRB1 *0401 (42.50%) in RA patients, and DRB1 *0402 (55.55%) and DRB1 *0403 (16.67%) in control groups were determined as predominant subgroups.In conclusion, the statistical analysis conducted in RA patients of our region indicated that HLA-DRB1 *01 (P=0.009), DRB1 *04 (P=0.011), DRB1 *0401 (P=0.028) and DRB1 *09 (P=0.0001) alleles are associated with RA in terms of both transmission rate and allele frequencies. In control groups, however, HLA-DRB1 *07 (P=0.025), DRB1 *11 (P=0.027), DRB1 *0402 (P=0.028), and DRB1 *0403 (P=0.048) alleles were found to be higher and accepted as protective alleles. Alleles frequencies in RA patients and control groups correspond to the Hardy-Weinberg rule.Key Words: Rheumatoid arthritis, HLA-DRB1, Allele distrubution, PCR-SSP