K.T.Ü. öğrencilerinde madde kullanımı ve anne babaya bağlanma biçimleri ile ilişkisi

Abstract

Amaç: Madde kullanımı araştırmalarına konu olan ergenlik, kimlik karmaşasının yaşandığı ve birçok riskli davranışın görüldüğü bir dönemdir. Geç ergenlik kapsamında değerlendirilen üniversite dönemi, ergenliğin diğer aşamaları gibi madde kullanımında önemli bir yere sahiptir. Madde kullanımında risk etmenlerinden biri ailenin olumsuz tutum ve davranışlarıdır. Çocuk ve ona bakım veren kişi arasındaki ilişkiye dayanan bağlanma kuramı açısından anne ve baba ile kurulan kaygılı bağlanma, madde kullanımında risk oluşturmaktadır. Çalışmamızın amacı, üniversite öğrencilerinde madde kullanım yaygınlığını ve madde kullanıcılarının özelliklerini belirlemek, madde kullananlar ile kullanmayanların bağlanma biçimlerini karşılaştırmaktır.Yöntem: Çalışmanın örneklemini, Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik, İktisadi İdari Bilimler, Mimarlık, Fen-Edebiyat, Orman, Fatih-Eğitim ve Tıp Fakülteleri'nde 2007?2008 öğretim yılında eğitim gören 2013 lisans öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışma öncesinde K.T.Ü. Rektörlüğü'nden ve K.T.Ü. Tıp Fakültesi Etik Kurulu'ndan onay alınmıştır. Sosyodemografik bilgileri içeren Sigara, Alkol ve Madde Kullanım Yaygınlığı Anketi ve Anne Babaya Bağlanma Ölçeği'nden oluşan test bataryası derse başlamadan önce ya da ders sonunda tüm katılımcılara verilmiş ve doldurmaları sağlanmıştır.Bulgular: Katılımcıların 1167'si (%58) erkek, 846'sı (%42) kadınlardan oluşmaktadır. Yaş ortalaması 23,22'dir. Çalışmamızda öğrencilerin hayat boyu sigara kullanım yaygınlığı %34,9, hayat boyu alkol kullanım yaygınlığı %31,8 ve hayat boyu madde kullanım yaygınlığı %5,6 olarak tespit edilmiştir. En yaygın olarak kullanılan maddenin esrar (%3,8) olduğu saptanmıştır. Madde kullanım yaygınlığının erkeklerde (%8,1) kadınlardan (%2,2) anlamlı oranda yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0,0005). Ayrıca, cinsiyet, alkol ve sigara kullanımı, okul başarısı, barınma yeri, annenin eğitim ve çalışma durumu, aile ve arkadaşların madde kullanımı ve aile gelir düzeyine göre madde kullanımı açısından anlamlı bir farka rastlanmıştır (p<0,0005). Orman Fakültesi'nde madde kullanımının diğer fakültelere göre anlamlı oranda yüksek olduğu tespit edilmiştir (p=0,023). Anne Babaya Bağlanma Ölçeği'nin alt boyutu olan anne ve baba ilgi/kontrol puan ortalamalarının, anne ve baba toplam ölçek puan ortalamalarının madde kullanmayanlarda kullananlara göre anlamlı oranda yüksek olduğu saptanmıştır (t=3,02; p=0,003, t=3,76; p<0,0005, t=3,13;p=0,01, t=3,54;p=0,001).Sonuç: Üniversite öğrencilerinde sigara ve alkol kullanımının, yalnız yaşamanın ve düşük okul başarısına sahip olmanın, madde kullanan arkadaş ve aile bireyine sahip olmanın madde kullanımı açısından risk oluşturduğu görülmektedir. Bunun yanı sıra, bağlanma özellikleri açısından, madde kullanmayanlarda olumlu bağlanma özellikleri görüldüğü saptanmıştır.

Objective: The adolescence which is the subject of the researches is a period that identity conflictions and many risky behaviors can be seen. University period, as late adolescence, has an importance in drug usages like all other periods of adolescence. One of the most important contributing risk causes in drug use is families? negative attitudes and behavior. According to the attachment theory, that belongs to the relationship between the child and primary care giver, anxious attachment to mother father forms a risk in drug usage. The aim of our research is to determine the drug usage prevalence in university students, specify the characteristics of the users and to compare parental bonding styles between drug users and non-users.Method: The sample of this research is consist of 2013 2007-2008 academic year undergraduate students of Karadeniz Technical University from Engineering, Architecture, Science Literature, Fatih Education, Economic and Administrative Sciences Faculty and Medical Faculties. In the pre-research period, after taking the necessary permission documents and authentications from the KTU Rectorate, confirmation has taken from KTU Medical Faculty Ethic Board. The test battery that includes Cigarette Alcohol and Drug Use Prevalence Survey, which is containing socio demographic information and Parental Bonding Instrument, are given to the participants even before or after lecture hours and made participants to complete surveys.Results: 1167 (%58) of participants are men and 846 (%42) are women. The average age is 23.22 years. According to our study, students life time cigarette use prevalence is %34.9 ,life time alcohol use prevalence is %31.8 and life time drug use prevalence is %5.6. It is found that cannabis is the most widely used substance (3.8%). Drug use prevalence in men (8.1%) is determined significantly higher than women (2.2%) (p<0.0005). Also, sex, alcohol and cigarette use, school achievement, shelter location, according to mothers' education and working status, family members and peers drug use, family income showing significant differences in terms of drug use (p<0.0005). According to faculties in terms of drug use shows significant differences. Drug use in Faculty of Forestry found to be higher compared to other faculties (p=0.023). It is determined that, in the care / control dimension, which is sub-dimension of parental bonding instrument, mother care / control dimension father care / control dimension average score, total mother and father scale average score, are significantly higher in non-users compared to drug users (t=3.02; p=0.003, t=3.76; p<0.0005, t=3.13;p=0.01, t=3.54; p=0.001).Conclusion: It is seen that, smoking and alcohol usage, living alone, having poor school achievement, having drug use family members and peers in university students are risk observing in terms of drug use. Besides, it is seen that, in terms of attachment styles healthy attachment styles seen in non drug users.