Sağlık kan bağışçılığında çölyak hastalığı seroprevalansı

Abstract

Çölyak hastalığı (ÇH),gluten hipersensitivitesinin neden olduğu bir hastalıktır. Diyetteki ve ile ilişkili proteinlere karşı hassasiyet nedeniyle ince bağırsakta immünolojik bir enflamasyondur. Bozulmuş ince bağırsak mukozası glutensiz diyetle iyileşir ve glutenin yeniden verilmesiyle nükseder. Sıklıkla çölyak sprue veya gluten sensitif enteropati olarak adlandırılır. Hastalık insidansı çoğu ülkede %0,5-1,0 arasında bulunmaktadır. Değişik klinik bulgular ve tanı-tarama yöntemleri hakkındaki bilgi birikiminin artması hastalıktan etkilenen bireylerin erken tanı almasına ve uygun müdahalesine olanak sağlamıştır.Bu çalışmanın amacını, bölgemizin ÇH açısından serolojik prevalansını saptamak ve bu yolla literatüre katkı sağlamak olarak belirledik.Çalışmaya Haziran 2015 – Ocak 2016 tarihleri arasında KTÜ Tıp Fakültesi kan bankasına başvuran kan donörlerinde yaş ve cinsiyet dağılımına uygun olarak toplam 1365 gönüllü dahil edildi. Gönüllülerin demografik özellikleri kaydedilerek serum örnekleri alındı. Serum örneklerinde doku glutaminaz IgA (tTG IgA) düzeyine bakıldı, tüm tTG IgA pozitif saptanan bireyler ile bölgemizdeki `çölyak hastalığı` prevalansı saptandı. Çalışmalar sonucunda 1281 erkek, 84 kadından oluşan grupta tamamı erkek olan 19 kişide tTG IgA pozitif bulundu. Pozitif saptanan 19 katılımcının %31.6' sı (n=6) 18-29 yaş grubunda ,%42.1'i (n=8) 30-39 yaş grubunda, %26.3'ü (n=5) ise 40-49 yaş grubundadır.Bu bulgulara göre bölgemizdeki sağlıklı kan vericilerinde ÇH prevalans %1,4 olarak tespit edilmiştir.Çalışmamız kan bankasına başvuran sağlıklı gönüllüler üzerinden yapıldığından toplumu yansıtmadığı akılda tutulmalıdır.Bulunan prevalans sıklığı literatüre benzer olmakla birlikte,cinsiyet yönünden kadın sayısı erkeklere göre düşük kalmıştır. Bu da sonuçlar üzerine etki etmiş olabilir. Bulgularımız ilerde yapılacak ÇHile ilgili çalışmalar için bir önveri sağlamış olup, bölgemizde toplum tabanlı çalışmalarla bu verilerin desteklenmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Çölyak hastalığı, seroprevalans, kan donörleri, seroloji

Celiac Disease (CD) is disease caused by gluten hypersensitivity. It is an immunological inflammation in small intestines due to sensitivity to gliadin in the diet. Altered small intestine mucosa is healed with gluten free diet, whereas it relapses with re-ingestion of gluten. Prevalence of the disease often ranges between 0.5-1.0%. The aim of this study is to assess serological prevalence of CD in healthy blood donors our hospital.A total of 1365 healthy blood donors were included in the study between June 2015-January 2016. Tissue glutaminase IgA(tTGIgA) levels were measured in serum samples, after informed consent was obtained.A total of 19 individuals who were all males identified as tTGIgA positive among the study group consisted of 1281 males and 84 females. 31.6 % (n=6), 42.1% (n=8) and 26.3% (n=5) of these 19 patients were in group aged between 18-29, 30-39 and 40-49; respectively. The prevalence of CD among healthy blood donors in our region was found 1.4% in this study.It must be noted that our study was conducted among healthy blood donors who are mainly man. Therefore it may not represent the whole community around. Although the prevalence we found was similar to the literature, the number of women included was fairly low. However, this data may provide important information about the prevalence of CD in our region with all drawbacks. Community pooled studies are needed to assess real life prevalence of CD.Key Words: Celiac sprue, seroprevalence, blood donors, serology