Bir üniversite hastanesi çocuk-ergen ruh sağlığı ve hastalıkları polikliniğine başvuran ve dikkat eksikliği -hiperaktivite bozukluğu tanısı konulan çocukların sosyodemografik özellikleri ve komorbid psikiyatrik tanılar

Abstract

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), sosyal ilişkilerde sorun, okul başarısızlığı gibi psikososyal işlevsellikte bozulmaya yol açan çocukluk çağının en sık görülen nöropsikiyatrik bozukluğudur. Son yıllarda yapılan çalışmalarda prevalansının %5,9-7,1 arasında olduğu düşünülmektedir. Çeşitli çalışmalarda DEHB'ye ek psikiyatrik hastalıkların sıklıkla eşlik ettiği, bu hastalıkların DEHB semptom şiddetini artırdığı ve tedaviye yanıtı olumsuz yönde etkilediği bildirilmiştir. Çalışmamızın amacı Karadeniz Teknik Üniversitesi(K.T.Ü.) Tıp Fakültesi Çocuk-Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğinde DEHB tanısı konulan yaşları 6-18 arasında bulunan çocuk ve ergenlerde DEHB alt tipleri arasında sosyodemografik özellikleri, komorbid ek psikiyatrik tanıları ve hastaların aldıkları tedavileri karşılaştırmaktır. Bu çalışmada 1 Ocak 2014- 31 Haziran 2014 tarihleri arasındaKTÜ Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğine başvurmuş, DSM V'e göre ilk kez DEHB tanısı konulmuş, en az 3 poliklinik görüşmesi yapılmış, dışlama kriterlerini karşılamayan, 6-18 yaşgrubu 164 çocuk ve ergen vaka değerlendirilmiştir.Araştırmaya dahil edilen 164 DEHB hastasının 120'si (%73,2) erkek, 44'ü (%26,8) kız olarak saptandı. Bu hastaların 69'u (%42,1) DEHB Dikkat eksikliği önde gelen alt tip(DEHB-D grubu), 81'i (%49,4) DEHB bileşik alt tip(DEHB-B grubu) ve 14'ü (%8,5) ise DEHBhiperaktivite-impulsivite önde gelen alt tip(DEHB-H grubu) tanı kriterlerini karşılamaktaydı. Gruplar arası ilk başvuru yaşı ortalamları karşılaştırıldığında DEHB-D grubunun yaş ortalması 10,00±3,020, DEHB-B grubunun 9,05±2,484 ve DEHB-H grubunun ise 8,71±2,091 olarak saptandı. DEHB'ye ek komorbid psikiyatrik tanılara baktığımızda bu hastalarda en az 1 komorbidite görülme oranı %75,6 (124) olarak saptandı. DEHB'ye ek 1 komorbiditesi olanlar %42,1 (69), 2 komorbiditesi olanlar %31,7 (52) ve 3 komorbiditesi olanlar ise %1,8'lik kısmı oluşturuyordu. Tüm örneklemin %24,4'ünde isekomorbid bir psikiyatrik tanı saptanmadı. Örneklemimizin genelinde en sık gördüğümüz ek psikiyatrik tanı Karşıt Olma Bozukluğu olup tüm örneklemde 43 (%26,2) hastada ek tanı olarak karşımıza çıktı. Diğer komorbid durumlardan Davranım Bozukluğu 41(%25), Anksiyete Bozuklukları 36(%22), Enürezis 22(%13,4), Tik Bozuklukları 17(%10,4), Özgül Öğrenme Güçlüğü 12(%7,3) ve Depresif Bozukluk 10(%6,1) hastada saptandı. Örneklemimizdeki 164 hastanın kullandıkları DEHB tedavilerine baktığımızda 107 (%65,3)'sinin uzun etkili metilfenidat, 33 (%20,1)'ünün kısa etkili metilfenidat, 14 (%8,5)'ünün atomoksetin kullandığı ve 10 (%6,1)'unun da tedavi almadığı saptandı. DEHB sosyal ilişkilerde sorun, okul başarısızlığı gibi psikososyal işlevsellikte bozulmaya yol açan çocukluk çağının sık görülen nöropsikiyatrik bozukluklarından birisidir. DEHB ile birlikte eş tanıya sahip çocukların tedaviye direnç göstermeleri daha muhtemeldir ve bu çocuklarda hem DEHB hem de eş tanının başarılı bir şekilde tedavi edilmesi gerekmektedir.Bizim çalışmamızda çıkan yüksek komorbidite oranları DEHB'yi tedavi ederken bu tanılarında etkin bir şekilde tedavi edilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD) is the most frequent neuropsychiatric disorder which causes impairment in psychosocial functioning like problems in social relationships and unsuccess at school. It's prevalence is thought to be %5,9-7,1 in studies made in recent years. In various studies it is reported that additional psychiatric diseases aggravate ADHD's sypmtoms and effect the response to treatment negatively. The aim of this study is to compare the sociodemographic features, comorbid psychiatric conditions and treatment between ADHD subtypes in children between 6-18 years who diagnosed ADHD in Child and Adolescent Psychiatry Policlinics of Blacksea Technical University Faculty of Medicine.164 child and adolescent who applied to Child and Adolescent Psychiatry Policlinics of Karadeniz Technical University Faculty of Medicine between 1 January 2014 nad 31 June 2014, diagnosed ADHD according to DSM V, had at least three policlinics interview and did not meet the exclusion criterias are evaluated in this study.It is determined that 120 (%73,2) of the 164 ADHD patients are boys and 44 (%26,8) of them are girls. 69 (%42,1) of these patients are attention deficieny (AD) subtype of ADHD (ADHD group A), 81(%49,4) of them are combined subtype of ADHD (ADHD group C )and 14 (%8,5) of them are hyperactivity-impulsivity predominant subtype of ADHD (ADHD group H). The mean age of ADHD-A group is 10±3,020, ADHD-C group is 9,05±2,484 and ADHD-H group is 8,71±2,091. If we examine for the comorbid psychiatric diagnosis, the ratio of having at least one comorbid psychiatric conditions is %75,6 (124). %42 (69) of the patients have one comorbid condition with ADHD, %31,7 (52) of the patients have two comorbid conditions with ADHD and %1,8 of the patients have three comorbid conditions with ADHD. %24,4 of the sample have no psychiatric comorbid condition. Oppositional defiant disorder is the most frequent psychiatric comorbid condition overall the sample. It is the comorbid condition in 43 (%26,2) patients. In 41(%25) patients behavioral disorders, in 36 (%22) patients anxiety disorder, in 22 (%13,4) patients nocturnal enurezis, in 17 (%10,4) patients tic disorders and in 10 (%6,1) patients depressive disorder is the comorbid condition. In our sample 164 of the patients have a treatment for ADHD. 107 (%65,3) of these patients use long-acting methylphenidate, 33 (%20,1) of these patients use short-acting methylphenidate, 14(%8,5) of them use atomoxetine for ADHD treatment. 10 (%6,1) patients have no treatment. Children have diagnosis of ADHD with comorbid psychiatric conditions are possibly more resistant to treatments. In these patients both ADHD and comorbid psychiatric condition must be treated successfully. The high ratio of comorbid conditions in our study shows that both diagnosis must be treated.