Türk propolisinin farklı çözücülerdeki eksraktlarının radikal yakalama ve demir şelatlama aktivitesinin incelenmesi

Abstract

Propolis, polifenolik bileşikler ve flavonoidler açısından zengin, toplandığı bölgenin coğrafyasına ve iklimine göre içeriği değişebilen, antitümoral, antioksidatif, antimutajenik, antibakteriyal ve diğer faydalı aktiviteleri olan önemli bir arı ürünüdür. Flavonoidler; meyvelerde, sebzelerde, çay, şarap, meyve suyu gibi içeceklerde doğal olarak bulunan polifenolik bileşiklerdir. Bu bileşikler ikincil bitki metabolitleridir ve insanlar tarafından sentezlenemedikleri için, insan diyetinin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Flavonoidlerce zengin olan propolis biyolojik aktivitesini ağır metal iyonlarını, biyolojik polimerleri bağlayarak, elektron transportunu katalizleyerek ve serbest radikalleri yok ederek gösterir. Serbest radikaller biyomoleküller üzerinde oksidatif hasara neden olurlar. Bu çalışmada yöremizden elde edilen propolisin farklı çözücülerle hazırlanan eksraktlarının demir şelatlama aktivitesi, serbest radikalleri yakalama kapasitesi incelendi. Yaptığımız bu çalışmada propolisin etanol, metanol, DMSO `lu ekstraktlarının 25 mg/mL ve üzerindeki konsantrasyonlarda % 90'ın üzerinde metal şelatlama etkisi olduğu bulundu. DPPH tayiniyle propolisin radikal süpürücü aktivitesi çalışıldı. Etanol ve metanollü ekstraktlarda 125?g/mL ve üzerindeki konsantrasyonlarda %90 üzerinde süpürücü etki gözlendi. Propolisin DMSO ile hazırlanmış ekstraktlarının radikal süpürücü aktivitesi 125?g/mL ve üzerindeki konsantrasyonlarda %73 olarak bulundu. Daha önce yapılan çalışmalarda propolisin antioksidan özelliği ortaya konulmuştur. Bu tez çalışmasıyla propolisin ortaya konmuş olan antioksidan özelliğinin muhtemel mekanizmalarından olan metal şelatlama ya da serbest radikalleri yakalama kapasitesinden kaynaklanıp kaynaklanmadığı in vitro ROS ölçümü yapılarak ortaya koyuldu. 300?M t-BHP ile hasarlanmış fibroblast hücrelerinde 4 saatlik iyileşme süresi sonunda 200?g/mL propolisin pozitif kontrole göre oluşan ROS miktarını azalttığı,bununda radikal süpürücü etki ve etkin olarak metal şelatlama üzerinden gerçekleşmiş olabileceği sonucuna varıldı. Anahtar Kelimeler: Propolis, Metal Şelatlama, Serbest Radikal, CM-H2DCFDA, Fibroblast

Propolis is an important bee product, rich of polyphenolic compounds and flavonoids, it has antibacterial, antitumoral, anti-inflammatory, antioxidative, antimutagenic properties and changeable composition according to climate and geography of harvest region, and is used as a natural drug with other useful activities. Flavonoids are polifenolic compounds where they naturally take place in drinks such as fruits, vegetables, tea, wine, juice. These compounds are secondary plant metabolites, and they compose an important part of human diet as they can not be synthesized by human. Its biological activity shows via combining heavy metal ions and polymers, catalyzing electron transport and scavenging free radicals. Free radicals cause oksidative damage on biomolecules. In this study iron chelating activity and free radical scavenging capacity of extracts of our regional propolis in different solvents were investigated. Propolis extracts in ethanol, methanol and DMSO with 25 mg/mL and above concentrations were found to have metal chelating effect over 90 %. Radical scavenging activity was determined with DPPH method. Extracts in ethanol and methanol with 125?g/mL and above concentrations demonstrated scavenging effect over 90 %. Extracts in DMSO with same concentrations were found to have scavenging activity as 73 %. Antioxidant effects of propolis were reported in previous studies. In this study known antioxidant effect of propolis was investigated via in vitro ROS measurement if it was due to possible mechanisms including metal chelating and radical scavenging capacity or not. After a recruitment time for 4 hours in fibroblasts damaged with 300?M t-BHP 200?g/ml propolis reduced ROS amounts compared with the positive control by radical scavenging effect and more effective by metal chelating activity. Key Words: Propolis, Metal chelating, Free radical, CM-H2DCFDA, Fibroblast cell