Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Laboratuvarı`nın iş sağlığı ve güvenliği açısından risk değerlendirmesi

Abstract

Sağlık hizmetleri emek yoğun süreçleri içeren, birçok riskle karşılaşılabilen hizmetlerdir. Patoloji laboratuvarları da bu hizmetlerin bir parçasıdır ve genel risklerin yanında kendine has riskler de taşımaktadır. Araştırmamızın amacı; patoloji laboratuvarındaki çalışma ortamından kaynaklanan tehlike ve riskleri saptamak, mevcut riskleri değerlendirerek sınıflandırmak, öncelikli sorunlara yönelik çözüm önerileri üreterek, risk değerlendirmesinin sağlık hizmetleri sektöründeki yerine vurgu yapıp akademik platformda tartışma imkanı sağlamaktır. Araştırma Eylül 2014 - Haziran 2016 tarihleri arasında Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji Laboratuvarı'nda yürütülmüştür. Laboratuvarda çalışmakta olan 31 çalışandan 30'u çalışmaya katılmayı kabul etmiştir. İş Güvenliği Analizi ile laboratuvarda yapılan işler basamaklara ayrılmıştır. Çalışanlara iş anamnezi formu uygulanmış ve çalışanlar çalışmaları sırasında gözlemlenerek video kaydı alınmıştır. Ayrıca ortamda fiziksel tehlikelerden gürültü, aydınlatma, termal konfor ölçümleri, kimyasal tehlikelerden formaldehit ve ksilen ölçümleri yapılmıştır. Ergonomik riskler değerlendirilirken Hızlı Maruziyet Değerlendirme Ölçeği ve psikososyal riskler için ise Örgütsel Stres Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlarla, olasılık ve şiddetleri belirlenen risk skorları 5x5 L Tipi Matris yöntemiyle değerlendirilmiştir. Yapılan bu risk değerlendirmesi çalışması sonucu yangın ile ilgili riskler, formaldehit ve ksilenin göze sıçraması riski, örnek kabul, frozen kesit, sitoloji ve elektron mikroskopisindeki biyolojik riskler, ergonomik riskler ve psikososyal riskler `orta` derecede hesaplanmıştır. Ayrıca %10'luk formalin solüsyonu hazırlayan ve formaldehit dolu kavanozları boşaltan çalışanların formaldehitin sağlık etkileri yönünden `orta` düzeyde risk altındadır. Ayrıca sekreterlik/örnek kabul biriminde ve temizlik işinde çalışanların iş yükünün fazla olduğu belirlenmiştir.Çalışanların büyük çoğunluğu malzeme güvenlik bilgi formlarından habersiz ve yarıya yakını iş kazası geçirmiş, makroskopi biriminde ve mikrotomla çalışanların hepsi el kesisi yaşamış ve bu kazaları kanıksamışlardır. Çalışanların tamamı çalışma ortamındaki kokulardan şikayetçidir. Çalışanların üçte biri Hepatit B aşısı yaptırmamış iken tetanos aşılarını yaptıranlar ise çalışanların ancak altıda biridir. Yangın riski göz önüne alınarak gerekli düzenlemeler yapılmamıştır. Çalışanların İSG ile ilgili eğitim eksiklikleri önemli bir sorun olarak göze çarpmaktadır.Haziran 2012'de yürürlüğe giren 6331 sayılı İSG kanununa göre bütün kuruluşların İSG hizmeti vermesi gerekirken bu hizmetin çalışmanın yapıldığı hastanede bulunmadığı görülmüştür. Yukarıda belirtilen risklerin azaltılması için alınması gereken kontrol tedbirleri bir an önce hayata geçirilmelidir. Bütün bu bulgular ışığında mevzuatımızda da belirtildiği üzere hastanemizde acilen İSG hizmetinin verilmesi için gerekli sistem kurulmalıdır. Anahtar Kelimeler: Risk değerlendirmesi, patoloji laboratuvarı, iş sağlığı ve güvenliği

Health sector comprises intensive labor including lot of risks which should be dealt with continuously. Pathology laboratories are also a part of these services and includes unique risks in addition to those risks in other services.The aim of our study is identifying the hazards and risks at pathology laboratory, assessing and classifying the risks, offering solutions about primary problems and emphasise the importance of risk assessment in health care services and enabling to discuss this subject in academic platform.The investigation conducted between September 2014 – June 2016 at Pathology Laboratory of Karadeniz Technical University Medical Faculty. Thirty of 31 staff participated to investigation.Pathology laboratory work divided into processes by using Job Safety Analysis. Work anamnesis performed to participants and received video records while they were working. Noise, illuminance, thermal comfort, formaldehyde and xylene measurements performed in workplace. Quick Exposure Check Scale used for assessing ergonomic risks and Organisational Stress Scale used for assessing physicosocial risks. Degrees of the risks evaluated by using 5x5 L Type Matris method.According to this risk assessment the risks about fire, splash risks of formaldehyde and xylene, biological risks at specimen acceptance, frozen section, citology and electron microscopy, ergonomic risks and physicosocial risks evaluated as `moderate` risk. Also the staff preparing the formalin solution (10%) and cleaning out the pots containing formaldehyde with specimens were at `moderate` risk. The staff working at specimen acceptance unit and cleaning process have much work load.Most of the staff did not heard about material safety data sheets, almost half of the participants experienced at least one occupational accident, all of the participants working at makroscopy and microtome units experinced at least one hand injury, and they normalised these accidents. All of the participants complains about odors in work place. One/third of the participants have not Hepatit B immunisation and only one/six of the participants have tetanos immunisation. Necessary regulations have not performed about fire risk. Lack of education about occupational health and safety is a serious problem.According to law no. 6331 `Occupational Health and Safety` came in the force at June 2012, all institutions have to ensure occupational health and safety service but there was not any service about occupational health and safety at the hospital this investigation performed. The essential risk control measures should be implemented as soon as possible to reduce the risks mentioned above. In the light of all these results it is necessary to establish an occupational health and safety system immediately in our hospital as it was stated at our legislation.Key Words: Risk assessment, pathology laboratory, occupational health and safety.