Endodontik tedavi görmüş mod kaviteli üst premolar dişlerin restorasyonunda farklı kasp redüksiyonlarının dişin kırılma direncine etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı, madde kaybı çok olan endodontik tedavi görmüş MOD kaviteli üst premolar dişlerde farklı kasp redüksiyonları sonrası kompozit ile restorasyonunun dişin kırılma direncine ve dişteki stres dağılımına etkisinin değerlendirilmesidir.Ortodontik amaçla çekilmiş 160 adet üst premolar diş rastgele şekilde onbir gruba ayrıldı. Grup 1'de (n=10) herhangi bir işlem yapılmadı (negatif kontrol). Grup 2-11'e endodontik tedavi ve MOD kavite preparasyonu uygulandı (n=15). Grup 2'de MOD kavite kompozitle restore edildi (pozitif kontrol). Bütün deney gruplarının (Grup 3-11) bukkal ve palatinal kasplarına üç farklı tipte (bizote, horizontal, anatomik) ve kalınlıkta (1.5, 2.5, 3.5 mm) redüksiyon uygulandı ve diş kompozitle restore edildi. Yaşlandırma amacıyla dişlere mekanik yükleme işlemi yapıldı. Sonrasında kırılma dayanımı testi uygulandı ve kırık tipleri belirlendi. Test sonuçları tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Fisher's LSD testi ile değerlendirildi. Sonlu elemanlar stres analizinde, bütün gruplar için hazırlanan onbir adet üç boyutlu matematiksel model ANSYS programı kullanılarak hazırlandı ve analiz edildi. Kasp redüksiyonu uygulanan tüm gruplara ait ortalama kırılma dayanımı değerleri, redüksiyon uygulanmayan MOD grubundan yüksek, sağlam diş grubundan düşük bulundu. 8 ve 11. (2.5, anatomik ve 3.5 mm, anatomik) gruplara ait kırılma dayanımı değerleri ise MOD kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde yüksek bulundu. Diş yapısındaki stres dağılımlarının kasp redüksiyon uygulamalarından etkilendiği görüldü.Endodontik tedavi görmüş MOD kaviteli üst premolar dişlerin en az 2.5 mm anatomik redüksiyonu sonrası kompozitle restorasyonunun kırılma direncini anlamlı derecede arttırdığı gözlendi.Anahtar Sözcükler: Kavite dizaynı, kaspların kaplanması, kırılma dayanımı, sonlu elemanlar stres analizi, stres dağılımı

The aim of this thesis is to evaluate the fracture resistance and stress distribution of endodontically treated premolars with MOD cavities restored with different cusp coverage designs. One hundred sixty orthodontically extracted sound human maxillary first premolars were randomly divided into 11 groups. Group 1 remained untreated (negative control)(n=10). Conventional root canal treatment with additional MOD cavity preparation was carried out on teeth in groups 2–11(n=15). In group 2, the teeth were restored with direct composite resin (positive control). In all test groups (Group 3-11) buccal and palatal cusps were reduced with 3 different reduction designs (beveled, horizontal, anatomic) and thickness (1.5, 2.5, 3.5 mm); than the cavities and cusps were restored with composite resin. Teeth were submitted to mechanical loading for artificial aging. A compressive load was applied parallel to the long axis of the teeth until fracture. Fracture resistance was analysed using the one-way ANOVA and Fisher's LSD test. For all groups eleven 3D numerical models were created by ANSYS for finite element analysis. The mean fracture resistance of each of the cusp-reduced groups was significantly higher than the non-reduced cusp (MOD) group and was lower than intact-premolar group. Statistical analysis showed that fracture resistance of group 8 and group 11 was significantly higher than MOD group. Stress distribution in the dental structure influenced by different cusp reduction designs. Cusp reduction (with anatomic reduction and at least 2.5 mm) and coverage with composite resin significantly increased the fracture resistance of premolar teeth with MOD and endodontic access cavities.Keywords: Cavity design, cusp coverage, fracture resistance, finite element analysis, stress distribution