Tavşanlarda post mortem kan numunelerinde artefakt niteliğindeki karboksihemoglobin seviyesinin CO-oximetreli kan gazları cihazı ile değerlendirilmesi

Abstract

Karbon Monoksit (CO) karbon kaynaklı yakıtların iyi yanmaması sonucu ortaya çıkan renksiz, kokusuz, tatsız ve irritan olmayan bir gazdır. Akut ve kronik zehirlenmelere neden olabilir. Ülkemizde ölüme neden olan zehirlenmelerde insektisitlerden sonra ikinci sırada (%27) gelmektedir. CO'in hemoglobine olan afinitesi oksijenden 210 kat fazladır. CO, hemoglobinin `Hem` grubuna yarışmalı ve geri dönüşümlü olarak bağlanır. Oluşan karboksihemoglobin (COHb); dokulara oksijen transportunu engeller, relatif bir anemiye yol açarak doku hipoksisine ve sonuçta asfiksiye neden olur. En fazla etkilenen sistemler santral sinir sistemi ve kardiyovasküler sistemdir. Mortalite büyük oranda bu iki sistemin tutulumu ile ilişkilidir. CO zehirlenmesi tanısı kanda COHb ölçümü ile konulur. Kan kaboksihemoglobin düzeyi % 50 olunca ileri derecede kas zaafiyeti, %60-80 olunca ölüm görülür. COHb ölçümünde en sık spektrofotometrik (CO-oksimeter) yöntem kullanılmaktadır. Cesede ulaşmak çoğu zaman günlerle ifade edildiğinden çalışmamızda hem çürüme nedeniyle kanda COHb düzeylerinin değişimi hem de beklemiş kanda COHb düzeylerindeki değişim araştırılmış ve postmortem olarak karboksihemoglobin düzeylerinde zamana ve saklanma koşullarına bağlı olarak değişiklikler oluşup oluşmadığının tespiti amaçlanmıştır.Deney aşamasında tavşanlara CO solutulup ölmeleri sağlandı ve ikişer tüp kan alınarak +4 °C ve -20 °C de bekletildi. Ayrıca tavşanlar 48 saat oda sıcaklığında çürümeye bırakılarak yeniden kan alındı. İlk 15 günde COHb oranlarında anlamlı değişiklikler olmamasına mukabil 6 ay bekletilen kanlarda +4 °C de anlamlı düşüşler olduğu saptandı. CO zehirlenmelerinde ölüm sonrası erken ya da geç dönemlerde sıvı materyallerin uygun tüplere tam dolu şekilde ağzı kapatılmak suretiyle alınması, alınma koşullarının ve olayla ilgili adli bilgilerin eksiksiz verilmesi, materyallerin uygun koşullarda taşınması ve yine laboratuar incelemeleri öncesi ve sonrası uygun koşullarda saklanması gerektiği kanaatine varıldı.

Carbon monoxide (CO) is produced in inefficient combustion of carbon-based fuels and it is a colorless, odorless, tasteless and non-irritating gas. CO can cause acute and chronic poisoning. In our country, it is the second of cause of death (27%) due to poisoning after insecticide exposure. CO has 210 times more affinity to hemoglobin rather than oxygen. CO can bind hem group of hemoglobin competitively and reversibly. As a result of this process, carboxyhemoglobin is performed and it prevents the transport of oxygen to the tissues and by causing relative anemia it gives rise to tissue hypoxia and asphyxia. Cardiovascular system and central nervous system are the most affected systems. Mortality is mostly associated with involvement of these two systems. CO poisoning is diagnosed with blood COHb measurement. Severe muscle weakness is seen when blood carboxyhemoglobin level is 50%, with a rise in level to %60-80 death is generally seen.The most commonly used method for COHb measurement is spectrophotometric (CO-oximetry) method. Generally, reaching to a dead body take several days due to this difficulty, in our study we investigated blood COHb level change associated with decay and hanging off and we aimed to find if there is any change in postmortem carboxyhemoglobin levels according to time and storage conditions.In the experimental study, New Zealand rabbits were killed with CO inhalation and two blood samples taken from them were stored at +4°C and -20°C. After 48 hours of decay another blood sample were taken. After 15 days, COHb levels did not change significantly but there were significant reduction in samples stored in +4°C after 6 months.As a result, in early and late period after death due to CO poisoning all liquid materials must be taken to appropriate tubes fully and top of tubes must be closed carefully, also material taking conditions and legal information's should be given completely. Transportation and storage conditions of materials are also critical not cause change in blood COHb levels.