Sıçanlarda methotrexate kaynaklı testis hasarına karşı E vitamininin kısa süreli koruyucu etkileri

Abstract

Bu çalışmada sıçanlarda Metotreksat (MTX) kaynaklı testis hasarına karşı E vitamininin kısa süreli koruyucu etkilerinin araştırılması amaçlandı.Çalışmada 32 adet erişkin erkek Spraque dawley tipi sıçan kullanıldı. Her grupta 8 adet sıçan bulunacak sekilde dört gruba ayrıldı. Kontrol grubuna deney süresi (5 gün) boyunca intraperitonal ( i.p.) serum fizyolojik verildi. MTX grubuna sadece çalısmanın ilk günü 20 mg/kg i.p. olarak uygulandı. E vitamini grubuna 5 gün boyunca 100 mg/kg i.p olarak uygulandı. Tedavi (MTX+E vitamini) grunbundaki sıçanlara ise çalışmanın ilk günü 20 mg/kg i.p. MTX uygulandı ve daha sonra ilk günde dahil olmak üzere 5 gün boyunca 100 mg/kg i.p. olarak E vitamini uygulandı. Deney süresinin bitiminde tüm hayvanlar sakrifiye edilerek testisleri alındı. Testis doku örnekleri ışık mikroskobunda histopatolojik olarak değerlendirildi. Testisteki apopitozisi değerlendirmek için TUNEL tekniği kullanıldı. Testis doku örneklerinin bir kısmı ise enzimatik parçalama yöntemi ile süspansiyon haline getirildikten sonra akım sitometrik incelenmesi yapıldı.Histopatolojik değerlendirmeler sonucunda, kontrol grubu sıçanlarının testis yapısı normal olarak izlendi. MTX grubuna ait seminifer tübüllerin lümenlerinde immatür germinal hücreler, bazal kompartımanında açılma ve germinal epitelde yer yer vakuolizasyon izlendi. Aynı grubun morfometrik ölçümlerinde, seminifer tübül çapı ve germinal epitel kalınlığının kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecede azaldığı gözlemlendi. MTX+E Vitamini grubundaki apoptoz indeksi ise MTX grubuna göre anlamlı olarak azaldığı gözlendi. MTX+E Vitamini grubunda testis histolojisinde MTX'in oluşturduğu bozuklukların önemli ölçüde düzeldiği belirlendi. E vitamini grubundaki tübüller normal yapıda izlendi. Akım sitometrik bulgularımızın da bu sonuçları desteklediğini belirledik.Elde ettiğimiz bulgularımız MTX'in testiste yapısal bozukluklar oluşturduğunu; E vitamininin koruyucu etkisiyle, MTX' in testiste oluşturduğu bu hasarı düzelttiğini göstermektedir.Anahtar Sözcükler: Akım sitometri, E vitamini, Metotreksat, Sıçan, Testis

The aim of this study was to investigate short-term protective effects of vitamin E against MTX induced testis damage in rats.In this experiment, thirty two male rats were used. They were divided into four groups of eight rats. Rats of control group were injected intraperitoneally (i.p.) with physiological saline for five days. Just for the first day of the experiment, 20 mg/kg of MTX was injected i.p. to the rats of MTX group. For five days, the rats of vitamin E were dosed by i.p. with 100 mg/kg of vitamin E. The rats of treatment group (MTX+vitamin E) were injected with 20 mg/kg of MTX on the first day of the study and for five days (incluiding the first day) they were dosed by i.p. with 100 mg/kg of vitamin E. All animals were sacrificed and their testicles extracted at the end of the experimental period. Testicular tissue samples were evaluated histopathologically under light microscope. The TUNEL technique was used to determine apoptosis. A portion of the testicular tissue were suspended by means of enzymatic digestion and this solution was used for flow cytometric analysis.Histopathologically, the structures of the testicular tissue in control group was observed normally. Testicular tissue in the MTX group exhibited dehiscense in some parts of basal membrane of seminiferous tubules, immature germinal cells in the lumen of the seminiferous tubules and places vacuolization in the germinal epitehelium. The diameter of seminiferous tubules and thickness of germinal epithelium were both smaller than in the control group. The apoptotic index in the MTX+Vitamin E group showed significantly decreased when compared to the MTX group. In the MTX+Vitamin E group, methotrexate-induced testis damage was significantly reduced. The structures of the seminiferous tubules was observed normally in the vitamin E group. Flow cytometric data were supported by other data.In summary, vitamin E reduces significantly the MTX-induced testicular damage.Key Words: Flow cytometry, Methotrexate, Rats, Testis, Vitamin E