Sıçanlarda metotreksat kaynaklı karaciğer hasarına karşı e vitamininin etkileri

Abstract

Bu çalışmada sıçanlarda Metotreksat (MTX) kaynaklı karaciğer hasarına karşı E vitamininin etkilerinin araştırılması amaçlandı. Çalışmada 32 adet erişkin erkek Spraque dawley tipi sıçan kullanıldı. Her grupta 8 adet sıçan bulunacak şekilde dört gruba ayrıldı. Kontrol grubuna deney süresi (5 gün) boyunca intraperitonal (i.p.) serum fizyolojik verildi. MTX grubuna sadece çalışmanın ilk günü 20 mg/kg i.p. olarak tek doz MTX uygulandı. E vitamini grubuna 5 gün boyunca 100 mg/kg E vitamini i.p. olarak uygulandı. Tedavi (MTX+E vitamini) grubundaki sıçanlara ise çalışmanın ilk günü 20 mg/kg i.p. MTX uygulandı ve daha sonra ilk günde dahil olmak üzere 5 gün boyunca 100 mg/kg i.p. olarak E vitamini uygulandı. Deney süresinin bitiminde tüm hayvanlar sakrifiye edilerek karaciğerleri alındı. Karaciğer doku örnekleri ışık mikroskobunda histopatolojik olarak değerlendirildi. Karaciğerdeki apoptozu değerlendirmek için Flowsitometri tekniği kullanıldı. Karaciğer doku örneklerinin bir kısmı ise enzimatik parçalama yöntemi ile süspansiyon haline getirildikten sonra akım sitometrik incelenmesi yapıldı. Histopatolojik değerlendirmeler sonucunda, kontrol grubu sıçanlarının karaciğer yapısı normal olarak izlendi. MTX grubuna ait sıçanlarda hepatosit dejenerasyonu, sinüzoidal dilatasyon, mononükleer hücre infiltrasyonu, vasküler konjesyon, hepatosit hipertrofisi, hepatositlerde vakuolizasyon ve piknotik çekirdek bulguları gözlendi. MTX grubunda flowsitometride apoptoz indeksi diğer gruplara yüksek çıktı. MTX+E Vitamini grubunda MTX' in oluşturduğu bozuklukların önemli ölçüde düzeldiği belirlendi. MTX+E Vitamini grubundaki apoptoz indeksinin ise MTX grubuna göre anlamlı olarak azaldığı gözlendi. E vitamini grubundaki karaciğer histolojisi normal yapıda izlendi. Akım sitometrik bulgularımızın da bu histolojik sonuçları desteklediğini belirledik. Özetle metotreksat karaciğerde hasar oluşturmaktadır. E vitamini koruyucu etkisiyle, MTX' in karaciğerde indüklediği hasarı düzeltmektedir.

The aim of this study was to investigate protective effects of vitamin E against Methotrexate (MTX) induced liver damage in rats. In this experiment, thirty two male Spraque dawley type rats were used. They were divided into four groups of eight rats. Control group were injected intraperitoneally (i.p.) with physiological saline for five days. Only the first day of the experiment, 20 mg/kg of MTX was injected i.p. to the MTX group. Vitamin E group were dosed by i.p. with 100 mg/kg of vitamin E for five days. The rats of treatment group (MTX+vitamin E) were injected with 20 mg/kg of MTX on the first day of the study and for five days (incluiding the first day) they were dosed by i.p. with 100 mg/kg of vitamin E. All animals were sacrificed and their livers extracted at the end of the experimental period. Liver tissue samples were evaluated histopathologically under light microscope. The Flowcytometer technique was used to determine apoptosis. A portion of the liver tissue were suspended by means of enzymatic digestion and this solution was used for flow cytometric analysis. Histopathologically, the structures of the liver tissue in control group was observed normally. We observed hepatocyte degeneration, sinusoidal dilatation, mononuclear cell infiltration, vascular congestion, hepatocyte hypertrophy, vacuolization in hepatocytes and picnotic nukleus in the liver tissue of MTX group. In the MTX+Vitamin E group, methotrexate-induced liver damage was significantly reduced. The apoptotic index in the MTX+Vitamin E group was significantly decreased when compared to the MTX group. The structures in liver observed normally in the vitamin E group. Our histological findings were supported by our flow cytometric data. In summary, methotrexate causes damage in liver and vitamin E reduces the MTX-induced liver damage.