Doğu Karadeniz bölgesinde anesteziyoloji ve reanimasyon bölümünde görev yapan hekimlerin diyabetik hastalardaki peroperatif yaklaşım ve bilgi düzeyleri

Abstract

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ'NDE ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON BÖLÜMÜNDE GÖREV YAPAN HEKİMLERİN DİYABETİK HASTALARDAKİ PEROPERATİF YAKLAŞIM VE BİLGİ DÜZEYLERİGiriş: Diyabetes Mellitus (DM), dünya çapında sıklığı oldukça yüksek olan ve giderek artan mortalite, morbiditeye sebep olan bir hastalıktır. DM, genel özellikleri ile anestezi yönetimi sırasında dikkat edilmesi gereken önemli bir konudur. DM hastalarının peroperatif olası akut veya kronik dönem komplikasyonlar yönünden preoperatif dönemden başlanarak incelenmesi, intraoperatif ve postoperatif dönemde gerekli monitorizasyonlar yapılarak dikkatli takip edilmeleri gerekmektedir. DM hastaları için bir çok peroperatif kılavuz oluşturulmuş olsa da günümüzde DM hastalarının tümünü kapsayacak, tüm hastalara uygulanabilecek tek tip bir kılavuz bulunmamaktadır. Amaç: Çalışmamızda Doğu Karadeniz Bölgesindeki anestezi bölümünde çalşan hekimlerin DM tanılı hastalardaki peroperatif yaklaşımları ve DM hakkındaki bazı temel bilgilerini anket yöntemiyle saptamayı ve bu konu hakkında farkındalık düzeyini artırmayı amaçladık.Materyal ve Metot: Bu anket çalışması; Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi etik kurulu görüşü alınarak uygulandı. Anket soruları tarafımızca Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan devlet hastaneleri, eğitim araştırma hastaneleri ve üniversite hastanelerinde anesteziyoloji ve reanimasyon branşında çalışan hekimlere, uygulandı. Hekimler çalıştıkları kurumlara, ünvanlarına ve çalışma sürelerine göre gruplara ayrılarak anket sorularına verilen cevaplar değerlendirildi. Bulgular: Üniversite hastanesi hekimlerinin %50,6'sı çalıştıkları kurumda standardize edilmiş bir peroperatif diyabetik hasta protokolü olduğunu belirtti, bu oran diğer kurum çalışanları ile karşılaştırıldığında istatistiksel olarak ileri derecede anlamlıydı (p<0,001). DM hastalarındaki peroperatif kan glukoz aralıkları, otonom nöropati gelişimine ait risk belirteçleri ve tanısal testler, otonom nöropati gelişen hastalardaki peroperatif riskler ve oral antidiyabetik ilaç yan etkileri ile ilgili anestezi hekimlerinin verdikleri yanıtlar tüm gruplarda benzerdi.Tartışma: Anesteziyoloji ve reanimasyon bölümünde görevli öğretim üyeleri ve araştırma görevlilerinin, eğitim araştırma ya da üniversite hastaneleri gibi bilimsel çalışmaların yapıldığı kurumlarda standardize edilmiş bir peroperatif diyabetik hasta protokolü kullanma oranının daha yüksek olduğunu gözlemledik. Bu oranın daha yüksek görülmesinin sebebinin bu kurumlarda güncel gelişmelerin daha sıkı takip edildiği ve multidisipliner yaklaşımın daha çok kabul görülmesinden kaynaklandığını düşündük. Ayrıca diğer sorularda tek tek doğru seçeneklerin işaretlenme oranları, birden fazla doğru seçeneği olan sorularda tüm doğru yanıtların bilinme oranından daha yüksek bulundu.Sonuç: DM hastalığı anestezi branşında çalışan hekimlerce iyi bilinmeli, peroperatif kılavuzlar eşliğinde yaklaşımlar planlanmalıdır. Her hasta için peropeartif değerlendirme özelleştirilmeli, uygun glisemik hedeflere ulaşılmalı, olası komplikasyonlara karşı önlem alınmalı ve gerekli müdahalelere hazırlıklı olunmalıdır.Anahtar Kelimeler: diyabetes mellitus, otonom nöropati, peroperatif değerlendirme, anestezi, otonom nöropati, kılavuz.

KNOWLEDGE LEVEL AND MODALITY ABOUT PERIOPERATIVE MANAGEMENT OF DIABETIC PATIENT AT DOCTORS WHO WORK AT ANESTHESIOLOGY AND REANIMATION DEPARTMENT IN EAST BLACKSEA REGIONIntroduction: Diabetes Mellitus (DM) is a disease with high global prevalence that causes morbidity and mortality on an ever-increasing scale. DM is an important condition that needs to be carefully considered during anesthesia management owing to its general characteristics. Patients with DM should be examined for possible preoperative acute or chronic complications starting from the preoperative period and monitored carefully during the intraoperative and postoperative period. Although various preoperative guidelines have been prepared for patients with DM, there are no uniform guidelines to cover all DM patients. Objective: The aim of this study was to capture the preoperative attitudes of anesthesiologists working at a hospital in the Eastern Black Sea Region towards patients with DM and reveal the extent of their knowledge about the disease through a survey and so raise awareness about the issue.Materials and Methods: The survey study was performed after approval by the ethics committee of Karadeniz Technical University. The survey questions were answered by anesthesiologists and doctors working in the reanimation units of state hospitals, training and research hospitals, and university hospitals in the Eastern Black Sea region. The physicians were divided into groups according to their institutions, titles and working hours, which also provided the rationale behind the assessment of the responses to the questionnaire. Results: 50.6% of the physicians working at the university hospital stated that there was a standardized pre-operative diabetic patient protocol in their institution and this rate was statistically highly significant when compared with responses from doctors from other institutions covered within the survey. (p<0.001). The responses provided by the physicians concerning preoperative blood glucose intervals in DM patients, risk markers and diagnostic tests related to autonomic neuropathy development, preoperative risks in patients with autonomic neuropathy and side effects of oral antidiabetics were similar across all groups.Discussion: We have established that the rate of use of a standardized pre-operative diabetic patient protocol is higher among academic members and research assistants working in the anesthesiology and reanimation departments of institutions such as training and research hospitals or university hospitals. We have ascribed this to the fact that such institutions closely follow current developments unfolding in the medical world and more readily adopt a multidisciplinary approach. In addition, the rate of marking correct options in other questions was higher than the rate of knowing all correct answers in questions with more than one correct option.Conclusion: Anesthesiologists should be well-versed in the workings of the DM condition and approaches should be planned using preoperative guidelines. For each patient, pre-clinical evaluation should be personalized, appropriate glycemic targets should be met, precautions should be taken against possible complications and preparations must be made for potential interventions.Key words: diabetes mellitus, autonomic neuropathy, preoperative evaluation, anesthesia, autonomic neuropathy, guidelines.