Tip 2 diyabetik hastalarda engel algısı ve psikososyal öz yeterlilik ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Araştırma Tip 2 diyabetik hastalarda engel algısı ve psikososyal öz yeterlilik ilişkisini incelemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Araştırmanın örneklemini Artvin Devlet Hastanesi'nde Dahiliye Polikliniğine gelen 186 diyabet hastası oluşturdu. Veriler ''Hasta Bilgi Formu'', ''Diyabet Güçlendirme Ölçeği'' ve ''Çok Boyutlu Diyabet Anketi'nin Engel Algısı Alt Ölçeği'' kullanılarak toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde Spearman korelasyon analizi, Man Whitney-U Testi, Kruskall Wallis Testi ve Shapiro Wilk Testi kullanıldı. Araştırmaya katılan hastaların yaş ortalaması 57.74±8.96 yıl , %56.5'i erkektir. Hastaların Güçlendirme Ölçeği ve Engel Algısı Alt Ölçeği toplam puan ortalaması sırasıyla 3.59±0.61ve 2.25±1.65 olarak bulundu. Yaş, medeni durum, eğitim düzeyi, çalışma durumu, tedavi şekli, diyabet süresi, glikolize hemoglobin düzeyi, insülin kullanma yılı, günlük kullanılan insülin sayısı, diyabete bağlı komplikasyon yaşama, psikolojik sorun yaşama, diyabetin günlük faaliyetlere izin vermesi, uyum sağlama başarısı, ilaç kullanımı, egzersiz ve sağlık kontrollerinde zorluk yaşama durumunun, hastaların engel algısı ve psikososyal öz yeterliliklerini etkilediği saptandı (p<0.05). Ayrıca aile yapısı, gelir düzeyi, eğitim alma durumu ve alınan eğitim sayısının, hastaların psikososyal öz yeterliliklerini; diyabete bağlı hastaneye yatma ve diyete uyumda zorluk yaşama durumunun engel algısını etkilediği saptandı (p<0.05). Sonuç olarak hastaların engel algısını ve psikososyal öz yeterlilikleri birçok faktörden etkilenmektedir. Hastaların psikososyal öz yeterliliği arttıkça, engel algısı azalmaktadır.

This research was conducted as a descriptive study to investigate the relationship between perception of handicap and psychosocial self-sufficiency in Type 2 diabetic patients. The sample of the study consisted of 186 diabetic patients who came to the Internal Medicine Policlinic at Artvin State Hospital. The data were collected using the ''Patient Information Form'', ''Diabetes Empowerment Scale'' and ''Perception of Handicap subscale in Multi-Dimensional Diabetes Questionnaire''. Spearman correlation analysis, Mann Whitney-U test, Kruskal-Wallis test and Shapiro-Wilk test were used in the evaluation of data. The average age of the participants was 57.74 ± 8.96 years and 56.5% of them were male. The mean score of the empowerment scale of the patients and the perception of handicap subscale were 3.59 ± 0.61 and 2.25 ± 1.65, respectively. It was detected that age, marital status, education level, working status, type of treatment, duration of diabetes, level of glycemic hemoglobin, years of using insulin, number of insulin used daily, diabetic complications, psychological problems, daily activities allowance of diabetes, diabetes-related hospitalization, drug use, difficulty in exercise and health checks affected perception of handicap and psychosocial self-sufficiency (p<0.05). In addition, it was found that family structure, economic level, education status affected the psychosocial self-efficacy of the patients, and diabetes-related hospitalization, difficulty in adapting to diet affected the perception of disability (p<0.05). In conclude, the perception of handicap and psychosocial self-sufficiency of patients are affected by many factors. As the psychosocial self-sufficiency of patients increases, the perception of handicap decreases.