21 yaş ve üzeri kadınların serviks kanseri taraması hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Serviks kanseri dünyada görülen en yaygın dördüncü kanserdir. Tarama programlarının uygulanmasıyla görülme sıklığı, mortalitesi ve morbiditesi azalmaktadır. Serviks kanseri vakalarının %84'ü gelişmekte olan ülkelerde görülmektedir. GLOBOCAN 2018 kanser verilerine göre dünya genelinde tüm yaş gruplarındaki kadınlar arasında serviks kanseri insidansı 12,8/100000; mortalite oranı 6,4/100000 olarak bildirilmiştir. Çalışmamızda aile sağlığı merkezlerine başvuran 21 yaş ve üzeri cinsel yönden aktif olan kadınların serviks kanseri tarama testi hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarını değerlendirmeyi ve Pap smear tarama testini yaptırma engellerini belirlemeyi amaçladık.Gereç ve Yöntem: Çalışmamızı Ağustos 2018 ile Ocak 2019 tarihleri arasında Trabzon ili Kalkınma bölgesindeki üç ayrı aile sağlığı merkezinde gerçekleştirdik. Katılımcılara literatür eşliğinde araştırma ekibimiz tarafından hazırlanan demografik bilgiler anketini ve serviks kanseri taraması hakkında bilgi, tutum ve davranışları değerlendirme anketini yüz yüze görüşme tekniği ile uyguladık.Bulgular: Çalışmaya katılan 244 kadının yaş ortancası 40,0 (min 21-maks 65) idi. Katılımcıların %4,5'i (n=11) Pap smear testini daha önce duymamıştı. Katılımcıların %58,2'si (n=142) hayatlarında en az bir kez Pap smear tarama testi yaptırmıştı. Kadınların %69,7'si (n=99) testi serviks kanseri taraması amacıyla, %30,3'ü (n=42) ise jinekolojik şikayeti olması durumunda yaptırmıştı. Tarama yaptırmama nedenleri en sık jinekolojik şikayeti olmaması (%12,7), pelvik muayeneden çekinme (%10,7) ve vakit bulamama (%9,4) idi. Katılımcıların %85,2'si (n=208) serviks kanseri taraması hakkında aile hekimlerinin bilgilendirmesini istemektedir.Sonuç: Serviks kanseri tarama yöntemleri sayesinde erken tanı ve tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Aile hekimleri tarama programlarının daha fazla bireye ulaşmasında ve uygulanmasında önemli bir role sahiptir. Aile hekimleri hizmet sunduğu toplumu serviks kanseri taramasının önemi, tarama için hedef yaş grubu, uygun tarama sıklığı ve jinekolojik şikayeti olmadan da tarama için başvurmaları gerektiği konusunda bilgilendirmeli ve tarama engellerini belirleyerek çözüme ulaştırmalıdır.Anahtar kelimeler: Serviks kanseri, tarama, Pap smear, tarama engelleri

Introduction: Cervical cancer is the fourth most common cancer in the world. The incidence, mortality and morbidity of cervical cancer are reduced by screening programs. 84% of cervical cancer cases occur in developing countries. According to GLOBOCAN 2018 cancer data, the incidence of cervical cancer among women of all age groups worldwide is 12.8/100000; mortality rate was reported as 6.4/100000. In our study, we aimed to evaluate the knowledge, attitudes and behaviors about cervical cancer screening tests of women aged 21 years and older who applied to family health centers and to determine the obstacles of Pap smear screening test.Materials and Methods : We conducted our study between August 2018 and January 2019 in three different family health centers in Kalkınma region of Trabzon. We applied the demographic information questionnaire and the information, attitudes and behaviors questionnaire which was prepared by our research team in the light of literature with face-to-face interview technique.Results: The median age of 244 women who participated in the study was 40.0 (min 21-max 65). 4.5% (n = 11) of the participants had never heard of the Pap smear test. 58.2% of the participants (n = 142) had a Pap smear screening test at least once in their lives. 69.7% (n = 99) of the women had the pap smear test for cervical cancer screening and 30.3% of the women (n = 42) had a pap smear test because they had gynecological complaints. The most frequent reasons for not being screened were lack of gynecologic complaints (12.7%), shame of pelvic examination (10.7%) and lack of time (9.4%). 85.2% (n = 208) of the participants requested to inform about cervical cancer screening by their family physicians.Conclusion: Cervical cancer is a disease diagnosed by screening tests, therefore early diagnosis and treatment of cervical cancer is possible. Family physicians play an important role in implementing screening programs to more individuals. Family physicians should inform the community about the importance of screening for cervical cancer, the target age group for screening, the appropriate screening frequency and the need to apply for screening without a gynecological complaint, and should identify and solve the screening barriers.Keywords: Cervical cancer, screening, Pap smear, screening barriers