Hemşirelerin örtük liderlik algıları ve öz liderlik davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Abstract

Çalışma, hemşirelerin öz değerlendirmesiyle örtük liderlik algıları ile öz liderlik davranışları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla planlanmıştır. Araştırmanın evrenini, Erzurum'daki bir üniversite, üç kamu ve bir özel hastanede görev yapan 1282 hemşire oluştururken, örneklemi tabakalı örneklem yöntemi ile seçilen 307 hemşire oluşturmuştur. Veriler, kişisel bilgi formu, Örtük Liderlik Ölçeği ve Öz Liderlik Ölçeği ile toplanmıştır. Bulgulara göre %76'sı 20-30 yaş arasında, %76.1'i kadın, %63.5'i lisans mezunu ve %53.1'i kamu hastanelerinde çalışan hemşirelerin örtük liderlik ve öz liderlik ölçek puanları arasında zayıf, pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=0.21; p=0.000). Bununla birlikte hemşirelerin örtük liderlik ölçeği puan ortalaması genel toplamda 9.41±0.78 dir. En yüksek alt boyut puan ortalaması 9.59±0.86 ile kişisel ahlak, en düşük puan ortalaması 8.74±1.66 ile güç alt boyutundadır. Hemşirelerin öz liderlik ölçeği genel toplam puan ortalaması ise 3.73±0.50 dir. Bu ölçeğin alt boyutları arasında ise en yüksek puan ortalaması 4.00±0.78 ile hatırlatıcılar belirleme, en düşük puan ortalaması 3.50±0.79 ile kendi kendine konuşma alt boyutunda alınmıştır. Ayrıca liderlik eğitimi alan ve sağlık meslek lisesi mezunu hemşirelerin genel toplamda örtük liderlik algılarının ve hemşirelikten, hastane ve servislerinden memnun, örtük ve öz liderliğe ilişkin bilgi sahibi olan hemşirelerin öz liderlik algılarının diğerlerinden daha yüksek olması anlamlıdır (p<0.05). Sonuçta, hemşirelerin örtük ve öz liderlik algısı yüksektir. Ayrıca zihinlerindeki liderlik algıları, kendilerini lider olarak görme düzeylerini az da olsa etkilemektedir. Liderlikle ile ilgili eğitim almak, örtük ile öz liderliği bilmek, hastanelerinden ve mesleklerinden memnun olmak liderlik algılarını etkilediği için hemşirelere farkındalık sağlayacak eğitimler, memnuniyet durumlarına ilişkin etkinlikler düzenlenmelidir.

The study was planned to determine the relationship betweenimplicit leadership perceptions and self-leadership behaviors of nurses through their self-assessments. The population of the study consisted of 1282 nurses working in one university, three public and one private hospitals in Erzurum, and 307 nurses were selected as the sample of the study through stratified sampling method. Data were collected with personal information form, Implicit Leadership Scale and Self-Leadership Scale. According to the findings, a weak, statistically significant correlation (r = 0.21; p = 0.000) was found between the implicit leadership and self-leadership scale scores of nurses, 76% of which were between the ages of 20-30, 76.1% were female, 63.5% were undergraduate graduates and 53.1% work in public hospitals. Besides, the mean implicit leadership scale total scores of the nurses was 9.41 ± 0.78. The highest subscale mean score belongs to personal morality with 9.59 ± 0.86 and the lowest subscale mean score to power subscale with 8.74 ± 1.66 . The mean of the nurses' self-leadership scale total scores was 3.73 ± 0.50. Among the sub-dimensions of this scale, setting reminders subdimension has the highest mean score of 4.00 ± 0.78 and the self-talk subscale has the lowest mean score of 3.50 ± 0.79. In addition, it is significant that the nurses who have leadership education and who are health vocational high school graduates have higher total scores of the perception of implicit leadership and that those who are pleased with nursery, their hospital and services and who have knowledge regarding implicit and self-leadership have higher self-leadership scores than the others (p <0.05). In conclusion, nurses' perception of implicit and self-leadership is high. Besides, the leadership perception within their minds has even a little effect on their level of seeing themselves as leaders. Since having training about leadership or knowing implicit and self-leadership and being pleased with their hospitals and professions affect leadership perceptions, training that provides awareness to nurses and activities related to their state of satisfaction should be organized.