Obez kadınların beslenme ve egzersiz konusunda tutum ve davranışlarına eğitimin etkisi

Abstract

Amaç: Obezite tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de hızla artan, önemli bir halk sağlığı sorunudur. Obezite tedavisinde temel yaklaşım beslenme ve egzersizi içeren yaşam tarzı değişiklikleridir. Bu araştırmada obez kadınların beslenme ve egzersizle ilgili davranışlarına eğitimin etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmamızı Aralık 2018 ile Haziran 2019 tarihleri arasında Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Polikliniği'nde gerçekleştirdik. Çalışmaya 18 yaş ve üzeri Beden Kitle İndeksi (BKİ) ≥30 olan gönüllü 67 kadın birey dahil edildi. Katılımcılara demografik bilgiler ile Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II'nin alt ölçekleri olan beslenme ve fiziksel aktivite bileşenlerini içeren 31 soruluk anket yüz-yüze görüşme tekniği ile uygulandı. Sonrasında katılımcılara yarım günlük bir eğitim verildi. Eğitimden 2 ay sonra aynı anket katılımcılara tekrar uygulandı ve verilen eğitimin etkisi değerlendirildi. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 37,9±10,8 yıl ve BKİ ortalaması 36,3 ± 5,5 kg/m2 idi. Sıvı ve katı yağı, kolestrolü düşük bir diyeti tercih etmede, düzenli bir egzersiz programı yapmada, şeker ve tatlıyı kısıtlamada, hafif ve orta düzeyde egzersiz yapmada, her gün meyve ve sebze tüketiminde, haftada en az üç kere kas güçlendirme egzersizleri yapmada, her gün 3-4 kez süt, yoğurt veya peynir yemede, günlük işler sırasında egzersiz yapmada, her gün et, tavuk, balık kuru bakliyat, yumurta tüketiminde, egzersiz yaparken nabız ve kalp atışlarını kontrol etmede, gıda paketlerinin üzerindeki etiketleri okumada, kalp atışı hızlanana kadar egzersiz yapmada ve düzenli kahvaltı yapmada eğitim sonrasında istatistiksel olarak anlamlı artış oldu (p<0,05). Her gün 6-11 öğün ekmek, tahıl, pirinç ve makarna yemede ve boş zamanlarında yüzme,dans etme, bisiklete binme gibi eğlendirici fizik aktiviteler yapmada eğitimden önce ve sonrası arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0,05). Katılımcıların Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (SYBDÖ) II'nin alt bileşenleri olan beslenme bileşeni ve fiziksel aktivite bileşeni ortalama skorları eğitimden önce sırasıyla 10,8±3,2 ve 2,8±3,2 iken eğitimden sonra sırasıyla 17,6±4,0 ve 8,5±4,9 olarak bulundu. Her iki alt bileşen skorunda da istatistiksel olarak anlamlı artış oldu (p<0,05). Sonuç: Obezite tedavisinde davranış değişikliği sağlamak için bireylere beslenme ve fiziksel aktivite konusunda eğitimin etkili olduğu görülmüştür. Obezite ile mücadelede sürdürülebilir yaşam tarzı değişikliklerinin sağlanması açısından bu konudaki eğitimlerin artırılması yararlı olabilir.

Objective: Obesity is an important public health problem that is rapidly increasing in our country as well as all over the world. The main approach in the treatment of obesity is lifestyle changes, including nutrition and exercise. The aim of this study is to evaluate the effect of education on nutrition and exercise related behaviors of obese women. Material and Method: We performed our study between December 2018 and June 2019 at KaradenizTechnical University of Family Medicine Polyclinic. Sixty-seven volunteer women with a Body Mass Index (BMI) ≥30 years of age 18 or older were included in the study. A 31item questionnaire including demographic information and nutritional and physical activity components of the Healthy Lifestyle Behavior Scale II subscales were administered to the participants by face-to-face interview technique. Then a half day training was given to the participants. Two months after the training, the same questionnaire was applied to the participants and the effect of the training was evaluated. Results: The mean age of the participants was 37.9 ± 10.8 years and the mean BMI was 36.3 ± 5.5 kg/m2. We found statistically significant increase after training in, low-cholesterol, low oil end fats diet to choose, a regular exercise program, to limit sugar and sweet, light and moderate exercise, daily fruit and vegetable consumption, at least three times a week to do muscle strengthening exercises, daily 3 4 times to eat milk, yogurt or cheese, exercise during daily work, daily meat, chicken, fish, dried legumes, eggs consumption, while exercising to control heart rate and heartbeats, reading the labels on food packages, exercise until the heart rate accelerates and increases, in regular breakfast before and after training (p<0.05). No statistically significant difference was found after training in physical activities such as swimming, dancing, cycling and eating 6-11 meals of bread, cereal, rice and pasta daily (p>0,05). Nutritional and physical activity scores, which are the subcomponents of the Healthy Lifestyle Behaviors Scale (SISS) II of the participants, were 10.8 and 2.8 respectively before training, and 17.6 and 8.5 respectively after training. There was statistically significant increase in both subcomponent scores (p <0.05). Conclusion: In the treatment of obesity, it has been seen that education is effective on nutrition and physical activity for individuals to provide behavior change. It may be useful to increase training in this area in order to achieve sustainable lifestyle changes in the fight against obesity.