Postprandiyal lipemi ile plazma MikroRNA ekspresyon ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Postprandiyal lipemi, yağlı yemek sonrasında oluşan plazma lipid ve lipoprotein seviyelerindeki değişiklikleri ifade eder. Diyetle alınan trigliseridler (TG), mikrozomal trigliserid transfer protein (MTTP) tarafından apolipoprotein (Apo) B48 vasıtasıyla şilomikronun (ŞM) yapısına eklenir. Diyetle alınan kolesterol ise hem MTTP vasıtasıyla ŞM yapısına hem de ATP bağlı kaset taşıyıcı A1 (ABCA1) proteini üzerinden Apo A1 vasıtasıyla HDL'nin yapısına aktarılarak taşınır. MikroRNA'lar (miRNA) lipid ve lipoprotein metabolizmasında önemli rol oynarlar. Bu çalışmanın amacı, lipid metabolizması bozukluğu görülen metabolik sendrom (MetS) hastalarında postprandial süreçte plazma miRNA ekspresyon düzeyleri ile lipid metabolizmasında görev yapan önemli proteinler arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Çalışmamızda 22 sağlıklı kontrole ve 22 MetS'li hastaya oral trigliserid tolerans testine (OTTT) uygulandı. Bu kişilerden açlıkta ve OTTT sonrası 2., 4., 6. saatlerde kan örnekleri alındı. Bu örneklerin plazmalarında MTTP proteinini aktive/inhibe eden miRNA-122/miRNA-30c ve ABCA1 ekspresyonunu inhibe eden miRNA-33a'nın ekspresyon düzeyleri, MTTP, Apo B48, ABCA1, Apo A1 seviyeleri ve ŞM partikül boyutu belirlendi. Postprandiyal dönemde MetS'li hastalarda miRNA-122 ve miRNA-33a ekspresyon seviyeleri yüksek, miRNA-30c ekspresyon seviyesi ise düşük bulundu. Ayrıca bu hastalarda hastalarda açlık durumuna göre postprandiyal 2 ve 4. saatte miRNA-30c ekspresyon seviyesinin anlamlı azaldığı görüldü. MetS grubu kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, tüm saatlerde TG, MTTP, miRNA-122 ve miRNA-33a seviyeleri anlamlı yüksek miRNA-30c seviyesi ise anlamlı düşüktü. Diğer taraftan Apo A1 değeri 0. ve 4. saatlerde anlamlı düşük ve ŞM partikül boyutu 4. saatte anlamlı yüksek bulundu (p<0.05). Bu çalışmada elde edilen sonuçlara göre, miRNA-122, miRNA-30c ve miRNA-33a'nın postprandiyal lipemide ve dislipidemide önemli rol oynayabileceği kanaatine varıldı.Anahtar Sözcükler: Apolipoprotein B48, Hipertrigliseridemi, Lipid metabolizması, Metabolik Sendrom, MikroRNA

Postprandial lipemia refers to changes in plasma lipid and lipoprotein levels that occur after fatty meal. Dietary triglycerides (TGs) are added to chylomicron (CM) structure by apolipoprotein (Apo) B48 via microsomal triglyceride transfer protein (MTTP). Dietary cholesterol is transported by both into CM structure via MTTP and transferred to the structure of HDL via ATP binding cassette transporter A1 (ABCA1) protein through Apo A1. MicroRNAs (miRNAs) play important roles in lipid and lipoprotein metabolism. The aim of this study was to determine the relationship between plasma miRNA expression levels and related proteins in patients with high postprandial TG response.In our study, 22 healthy controls with low postprandial TG response and 22metabolic syndrome (MetS) patients with high postprandial TG response underwent oral triglyceride tolerance test (OTTT). Blood samples were taken from these subjects at fasting and at the 2nd, 4th and 6th hours after OTTT. The expression levels of miRNA-122/miRNA-30c that activates/inhibits the MTTP protein and of miRNA-33a that inhibitsABCA1 expression, the levels of MTTP, Apo B48, ABCA1 and Apo A1, and the particle size of CM were determined in these samples.It was found that while the levels of miRNA-122 and miRNA-33a expression were high, miRNA-30c expression was low in the postprandial period in patients with MetS. In addition, miRNA-30c expression level decreased significantly at postprandial 2nd and 4thhours according to fasting state in these patients. When MetS group compared with the control group, the levels of TG, MTTP, miRNA-122 and miRNA-33a were significantly high at all hours while miRNA-30c level was low. On the other hand, Apo A1 value at 0 and 4th hours was low and CM particle size at 4th hours was high significantly (p <0.05).According to the results obtained in this study, it was suggested that miRNA-122, miRNA-30c and miRNA-33a may play an important role in postprandial lipemia and dyslipidemia.Keywords: Apolipoprotein B48, Hypertriglyceridemia, Lipid metabolism, Metabolic Syndrome, MicroRNA