Sigaranın bırakılmasından sonra görülen kilo alımı ile serum leptin düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

44 ÖZET Sigaranın Bırakılmasından Sonra Görülen Kilo Alımı ile Serum Leptin Seviyeleri Arasındaki İlişki Obezite geninin ürünü olan leptin, adipoz doku tarafından salgılanan, enerji dengesi, besin alımı ve vücut ağırlığını düzenleyen bir hormondur. Sigara içenlerin içmeyenlere göre daha düşük vücut ağırlığında oldukları ve sigaranın bırakılmasından sonra görülen kilo artışı iyi bilinmektedir. Bu çalışma sigarayı bırakan bireylerde vücut ağırlığı takibi ile birlikte serum leptin seviyeleri ölçülerek, sigaranın bırakılmasından sonra görülen kilo artışında leptinin rolünü incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya 2 yıldan uzun süredir günde en az 10 adet sigara içmekte olan, sağlıklı ve sigarayı bırakmak isteyen 19 gönüllü erkek birey alındı. Sigara içmeyen 15 sağlıklı gönüllü birey kontrol vakası olarak alındı. Çalışmanın başlangıcında sigara içenlerin vücut kitle indeksleri (VKİ) 24.1 1 ± 3.68 kg/m2, leptin seviyeleri 5.98 ± 6.32 ng/ml; içmeyenlerin VKİ'leri 23.81 ± 3.43 kg/m2, leptin seviyeleri 4.52 ± 2.84 ng/ml olarak bulundu. Sigara içenlerin leptin seviyeleri içmeyenlere göre daha yüksek olmakla birlikte aralarındaki fark istatistiksel olarak anlamlı değildi ( t = 0.409; p > 0.05). Sigaranın bırakılmasından sonra VKİ'leri 1. ayda 24.78 ± 3.99 kg/m2, 2. ayda 24.55 ± 3.88 kg/m2 ve 3. ayda 24.22 ± 4.03 kg/m2 olarak bulundu. Başlangıç değeri ile karşılaştırıldığında VKİ'deki bu artışlar anlamlıydı (sırasıyla t = 5.166; p < 0.0001, t = 4.180; p < 0.001, t = 3.300; p < 0.05). Sigaranın bırakılmasından sonra leptin konsantrasyonları 1. ayda 6.18 ± 6.16 ng/ml, 2. ayda 6.47 ± 6.13 ng/ml ve 3. ayda 5.65 ± 5.38 ng/ml olarak bulundu. Başlangıç değerine göre leptin seviyelerindeki değişme anlamlı değildi (sırasıyla t = 0.267; p > 0.05, t = 0.330; p > 0.05, t = -1.606; p > 0.05). İçilen günlük sigara sayısı ile başlangıçtaki vücut ağırlığı, leptin konsantrasyonları ve sigaranın bırakılmasından sonraki vücut ağırlığı artışları arasında ilişki bulunamadı. Sonuç olarak, sigaranın bırakılmasını takiben vücut ağırlığı ve VKİ'de anlamlı artışlar olmasına rağmen serum leptin seviyelerinde anlamlı değişim olmaması, bu kilo artışında leptinin rolü olmadığım düşündürmüştür. Oluşan kilo artışı sigaranın bırakılması ile nikotinin anorektik etkisinin ve metabolik hızda sigara içilmesine bağlı gelişen aralıklı artışın ortadan kalkmasına bağlı olabilir.

45 SUMMARY The Relationship Between Serum Leptin Levels And Weight Gain After Smoking Cessation Leptin, a product of obesity gene, is a hormone secreted by adipose tissue and regulates energy balance, food intake and body weight. Smokers weigh less than nonsmokers and weight gain after smoking cessation are well known issues. The aim of this study is to find out the role of leptin in weight gain after smoking cessation. Nineteen volunteer men who have been smoking at least 10 cigarettes per day during more than 2 years and intended to give up smoking were included in this study. There were fifteen healthy nonsmokers in the control group. At the beginning of the study, body mass index (BMI) of smokers were 24.1 1 ± 3.68 kg/m2 and that of nonsmokers were 23.81 ± 3.43 kg/m2. The serum leptin levels of smokers were 5.98 ± 6.32 ng/ml and that of nonsmokers were 4.52 ± 2.84 ng/ml. The serum leptin levels of smokers seemed to be greater than nonsmokers but there was no statistically significant difference (t = 0.409; p > 0.05). After smoking cessation, BMI values for the first month were calculated to be 24.78 ± 3.99 kg/m2, for the second month 24.55 ± 3.88 kg/m2 and for the third month 24.22 ± 4.03 kg/m2. The increasement in these values when compared with the beginning levels were statistically significant (t ~ 5.166; p < 0.0001, t = 4.180; p < 0.001, t = 3.300; p < 0.05, respectively). The serum leptin levels were 6.18 ± 6.16 ng/ml at the first month, 6.47 ± 6.13 ng/ml at the second month and 5.65 ± 5.38 ng/ml at the third month. The difference when compared with the beginning levels was not statistically significant (t = 0.267; p > 0.05, t = 0.330; p > 0.05, t = -1.606; p > 0.05, respectively). No relationship was noticed between the number of cigarettes smoked per day and the body weight at the beginning and between serum leptin levels and weight gain after smoking cessation. In conclusion, although there was a significant increase in body weight and BMI after smoking cessation; no significant increase was determined in serum leptin levels. This findings suggest that leptin has no role in the weight gain among this group. Removal of the intermittently increases in metabolic rate seen during cigarette smoking and elimination of the anorexic effect of nicotine may be the causative factors of weight gain after smoking cessation.