Sedimentasyon tayininde yeni yöntemler ve santrifüjün etkisi

Abstract

ÖZET Sedimantasyonun fizikokimyasal esasları gözden geçirilip, yeniden yorumlandıktan sonra, santrifüjle sedimantasyon hızı tayininde faydalanılacak özellikler ve esaslar tarif edildi, Antikoagülan madde, devir, süre, tüp boyu ve tüp çapının sedimantasyon hızına etkileri araştırıldı. Heparinin artan dozları ile sedimantasyonun hızlanması arasında aynı yönde ilişkinin olduğu, tüp boyunun % 4-2 sinden sonra ESH nın lineer olarak ölçülemediği,tüp çapının ise ESH nı etkilemediği, santrifüj sedimantasyon hızı üzerine önemli derecede etkili olduğu, dakikada 4000 devirin sedimantasyon tayininde en uygun devir olduğu görüldü. Bu çalışmalar sonucunda sedimantasyonun, yavaş, hızlı, sıkılma ve sedimantasyon dengesi safhası olmak üzere dört safhasının olduğu, ESH arttıkça bu safhaların süresinin kısaldığı, eğrinin dikleştiği, hem sıkışma safhasının başlangıcına, hem de sedimantasyon dengesi safhasına daha kısa eritrosit sütunu ile varıldığı görüldü. Asimetrik molekül yoğunluğundaki artış, hızlı safhada sedimantasyon hızını; sıkışma safhasının başında ve sedimantasyon dengesi safhasında ise,hematokritin eritrosit sütununa oranını artırdığı görülerek ve bu özellikten faydalanılarak hızlı safhayı ve sedimantasyon dengesi safhasını ölçen iki sedimantasyon yöntemi geliştirildi»Hızlı safhayı ölçen 4 dakikada ve 4000 devirde santrifüjle sedimantasyon hızı yöntemi ile 106 hasta kanı, sedimantasyon dengesi safhasını ölçen 8 dakikada santrifüjle sedimantasyon dengesi yöntemi ile 110 hasta kanı, sedimantasyon dengesi yön teminde özel durumlarda kullanılmak üzere yaptığımız modifikasyonlarımızdan saf heparinli 8 dakikada sedimantasyon denge si yöntemi ile 10 hasta kanı ve 15 dakika yatık bekletme sonu 3 dakikada santrifüjle sedimantasyon dengesi yöntemimiz olan diğer sedimantasyon modifikasyonumuzla 21 hasta kanı çalışıldı. Bütün çalınmaların regresyon eğrilerinin uyumu 0.99 güven düzeyinde önemli idi. Bu çalışmalarımızın sonunda,Westergreen metoduna alternatif olarak geliştirdiğimiz yöntemler arasında bir seçim yapmak gerektiğinde; Sedimantasyon değerlerini ölçmek amacıyla yapılacak kitle taramalarında 4 dakikada santrifüjle sedimantasyon hızı yöntemin;, yenidoğan taramalarında saf heparinli 8 dakika da sedimantasyon dengesi yöntemi, rutinde ve aktivasyon takibin de 8 dakikada santrifüjle sedimantasyon dengesi yöntemi ve küçük sağlık ünitelerinde ise 4- dakikada santrifüjle sedimantasyon hızı yönteminin kullanılmasının uygun olacağı kanaatine varıldı.