Işığın iç mekan biçimlendirmesindeki rolünün, Kapalıçarşı ve AVM`ler üzerinden karşılaştırılarak değerlendirilmesi

Abstract

Ticari amaçlı mekanların iç mekan biçimlendirmesinde aydınlatma tasarımının rolü çok önemli bir öğe olarak karşımıza çıkmaktadır. Ticaret kavramı, medeniyet tarihi boyunca insanların vazgeçemediği bir olgudur. Kullanıcılarıyla uyumlu ticari amaçlı mekanlar tasarlayabilmek için, bu mekanların bugüne kadar geçirdikleri gelişim ve evrelerin ortaya konulması, bundan sonra bu alanda atılacak adımlar yönünden son derece önem taşımaktadır. Bu amaçla; tez çalışmasında dünyadan seçilen örneklerle ticari amaçlı yapıların bugünkü durumuna ve yapılışlarında ve bügüne kadar geçirdikleri tüm gelişim ve değişimler sebep-sonuç ilişkisinde ele alınmıştır.Çalışmada amaç; alışveriş makanlarının iç mekan biçimlemdirmesinde aydınlatmanın rolü, halen hizmet veren kapalıçarşılarda bir durum saptaması yaparak, günümüz AVM tasarımlarının oluşum süreçine çağdaş anlamda bir eleştiri getirmektir. Bu yaklaşımla, aydınlatma tasarımının tarihsel süreç içersinde alışveriş mekanlarının iç mekan düzenlenmesindeki rolü ve oluşumu irdelenerek bilimsel ve sanatsal bir belge haline getirilmiştir. Konunun dünyadan seçilen kapalıçarşılar ve AVMler üzerinden durum saptaması yapılarak, alışveriş mekanlarını etkileyen fiziksel, estetik-psikolojik ve sürdürülebilir yaklaşımlarla ele alınması ve irdelenmesinin daha tutarlı bir yol olucağı düşüncesinden hareket edilmiştir. Özellikle alışveriş mekanlarının aydınlatma tasarımındaki düzenlemeler tarihi ve çağdaş örnekler yoluyla karşılaştırılarak ortaya konulmuş, irdelenmiş ve bir senteze ulaşılmıştır.Son bölümde, çağdaş tasarım teknikleri ve sanatsal olanaklar çerçevesinde bugünden saptanarak, ileride doğabilecek gereksinimlere yanıt verecek yaklaşımlar ve öneriler ortaya konulmaya çalışılmıştır.

The role of lighting desing in structuring interior spaces of commercial structures emerges as an important factor in todays design understanding. Commerce proved itself as an indispensible concept throughout the history of civilizations. Displaying the development and phases of such spaces is significantly important in terms of the steps that will be taken in order to design user-compatible commercial spaces. For this purpose; current status and construction, and all developments and changes experienced in commercial structures selected from world examples are examined in scope of a cause and effect relation.The aim of this study is to introduce a modern criticism for emergence of mall designs of our day by discussing the role of interior lighting of malls and status assessment of covered markets still in service. The role and emergence of lighting design for interior spaces of malls in its historical process is discussed from this perspective; thus a scientific and artistic document is prepared. Approaching and examining the subject by status assessments of world examples of bazaars and shopping malls, and moving from physical, esthetic-psycological and sustainable perspectives that effect shopping spaces, is concluded as a more accurate way for evaluation. Composition of lighting design, in shopping malls especially, are displayed, assessed with comparison of historical and modern examples; and eventually a synthesis was achieved.In the final section, approaches and suggestions were displayed, that can be identified today within scope of modern design techniques and artistic opportunities and that may also respond to future needs.KeywordsLight, Lighting design, Natural lighting, Artificial lighting, İnterior design, shopping places, Bazaars, Shopping Centers,