Nitratların normokloridrik ve hipokloridrik kobaylar üzerindeki etkilerinin araştırılması

Abstract

-41- ÖZET Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Cerrahi Araştırma Merkezi'nde 600-800 gram arasında değişen 44 adet kobay üzerinde yapılan bu çalışmada `sodyum nitrat`ın normokloridrik ve Trunkal vagotomi ile hipokloridri oluşturulmuş kobaylar üzerindeki etkileri araştırıldı. Denekler normal yemle beslenen ameliyat edilmeyen kontrol grubu I. grup, % 5 oranında sodyum nitrat içeren yemle beslenen ameliyat edilmeyen II. grup, Trunkal vagotomi ile hipokloridri oluşturulan % 5 oranın da sodyum nitrat içeren yem ile beslenen III. grup ve trunkal vagotomi ile hipokloridri oluşturulan normal yemle beslenen IV. grup olmak üzere 4 gruba ayrıldı. Kobaylar 32 hafta süre ile izlenildi, 32. hafta sonunda laparotomi yapılarak karaciğer, akciğer, kalp, özefagus, mide, ince barsaklar, kalın barsak, pankreas, dalak, mesane, beyin, sürrenal, over ve teslisler hem makroskopik hem de mikroskopik olarak histopatolojik değerlendirme yapıldı. Sonuçlar sodyum nitrat'm karsinojenik ve diğer etkileri yönünden değerlendirildi. Kontrol grubunda tüm organlarda karsinogenezis ile ilgili veya başka bir histopatolojik değişiklik gözlenmedi. Normal yem ile beslenen ameliyat edilmeyen 2. grupta tüm organlarda karsinogenezis ile ilgili histopatolojik değişiklik gözlenmezken Î0 kobaydan 4'ünde {% 40) akciğer lerde lenfatik infiltrasyon alanları ile karakterize interstisyel lenfositik pnömoni bulgusuna, 3'ünde (% 30) sürrenal zona fasikulatasında genişle me, hücre kitlesinde artma ve hücrelerde boşalma gözlendi. Ayrıca-42- 6 dişi kobay'm 2'sinde (% 33.3) överde folliküllerin kontrollere göre daha erken mature olduğu ve corpus luteumlarında ekzejere bir şekilde olduğu gözlendi. % 5 oranında sodyum nitrat içeren yem ile beslenen Trunkal vagotomi ile hipokloridri oluşturulmuş, III. grupta tüm organlarda karsinogenezis ile ilgili histopatolojik değişiklik gözlenmezken 12 kobaydan 6'sında (% 50) akciğerde, 5'inde (% 41.7) sürrenalde ve 3 dişi kobayın 3'ünde (% 100) de överlerde II. gruptakinin aynı histopatolojik değişiklikler saptandı. Normal yem ile beslenen ve Trunkal vagotomi ile hipokloridri oluşturulmuş 4. grupta tüm organların karsinogenezis ile ilgili histopatolojik değişiklik gözlenmezken 12 kobaydan l'inde (% 8.3) sürrenalde, 7 dişi kobaydan l'inde (% 14.3) överlerde, yukarıda belirtilen histopatolojik değişiklikler gözlendi. Akciğerlerde herhangi bir histopatolojik değişiklik gözlenmedi. Sonuç olarak, yapmış olduğumuz deneysel çalışmayla 32 haftalık sürede kobay yemlerine % 5 oranında sodyum nitrat karıştırılması ile kontrol grubundaki normokloridrik ve trunkal vagotomi ile hipokloridri oluşturulmuş kobaylarda, sodyum nitratın karsinojen etkisinin olmadığı buna karşılık daha önceki çalışmalarda bahsedilmeyen akciğer, sürrenal ve överde bazı önemli histopatolojik değişikliklere neden olduğu gözlenerek, bu histopatolojik değişikliklerin natürünün belirlenebilmesi için yeni araştırmaların yapılmasının uygun olacağı kanısına varıldı.