Stres ve depresyonda serotonerjik sistemin rolü

Abstract

ÖZET Ondokuz Mayıs üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabil im Dalında ağırlıkları 100-220 g olan, 76 adet, her iki cinsten albino sıçan üzerinde yapılan bu çalışmada deneysel stres, deneysel depresyon ve ser ot enerjik ilaçların beyin bölgeleri ve plazma 5-HT düzeylerine etkileri araştırıldı. Deney hayvanları kontrol (Grup 1 '), SF+Stres uygulanan (Grup 2), SF+Depresyon uygulanan (Grup 3), Buspiron+Stres uygulanan (Grup 4), Buspiron+Depresyon uygulanan (Grup 5), Fluvoksamin+ Stres uygulanan (Grup &') ve Fluvoksamin+Depresyon uygulanan (Grup 7) olmak üzere 7 grupta incelendi. Her grubun Bulbus+F'ons, korteks, striatum, hipotalamus ar abeyin ve plazma 5-HT düzeyleri spektrof lorometr ik yöntemle ölçüldü. Depresyon gruplarındaki sıçanların, uygulanan F'orsolt'un zorunlu yüzme teshindeki immobil izasyon süreleri tesbit edildi. ı Busp ir onun, stresin oluşturduğu 5-HT seviyesinin düşüşünü korteks bölgesinde tamamen önlerken, bulbus+pons, striatum, hipotalamus ve ar abey inde hiç etkilemediği; plazma 5-HT seviyesinin strese bağlı yükselmesini önlediği, fakat kontrol seviyesine döndüremediği gözlenmiştir. Buspiron'un beyin bölgelerinde depresyon ile oluşan 5-HT seviyesindeki düşüşü hipotalamus bölgesinde hiç etkilemediği, fakat diğer bölgelerde düşme oranını azalttığı saptanmıştır. Depresyona bağlı plazma 5-HT seviyesindeki artışı da etkile diği, fakat kontrol seviyelerine ulaşt ıramadığı gözlenmiştir.Fluvoksamin' in stresin oluşturduğu düşüşü Bulbus+pons, korteks ve striatumda tamamen önleyerek, kontrol seviyelerine çıkarttığı saptanmıştır. Hipotalamus, ar abeyin ve plasma 5-HT seviyelerinde ise etkili olduğu, fakat kontrol seviyelerine döndüremediği gözlenmiştir. Depresyonun oluşturduğu 5-HT değişikliklerini de hem beyin bölgeleri, hem de plazmada etkilediği, fakat hiçbirinde kontrol seviyelerine döndüreme- diği saptanmıştır. Zorunlu yüzme testinde immobil izasyon sürelerine buspiron'un etkisi olmazken, fluvoksamin bu süreyi anlamlı olarak kısaltmışt ir.