Tam plazma ortamında farklı fibrinojen konsantrasyonlarındaki artışın farklı mikroorganizmaların fagositozu üzerine etkisi

Abstract

-47- OZET Fibrinojen bir akut faz reaktanıdır. Kandaki fibrinojenin sedimentasyon hızı, kan viskozitesi, koagülasyon ve adhezyon üzerinde etkileri vardır. Fibrinojenin bilinen bu fonksiyonları yanında staphylococcus aureus'un fagositozunu da artırdığı gösterilmiştir. Ancak bu etkisi diğer mikroorganizmalar için ortaya konmamıştır. Bu çalışma 1 9 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalında, fibrinojen artışının diğer mikroorganizmaların fagositozunu artırıp artırmadığını ortaya koymak amacıyla yapıldı. Çalışmaya yaşları 20 ile 30 arasında değişen O Rh (+) on donör dahil edil di. Bu donörlerden alınan kan plazmalarının birleştirilmesiyle plazma havuzu hazırlandı. Bu şekilde kişisel faktörlere bağlı değişiklikler ortadan kaldırılmış oldu. Plazma havuzu için de verici olan dört kişi lökosit donörü olarak seçildi. Mik roorganizma olarak staphylococcus aureus, grup A-p hem. streptococcus, streptococcus agalactia, streptococcus pneumonia, pseudomonas aerugino sa, escherichia coli, enterobacter aerogenes ve Candida albicans gibi klinik önemi olan mikroorganizmalar seçildi. Deneyimiz tam plazma ortamında yapılan opsonofagositozdur.Her mikroor ganizma dört ayrı lökosit donörü ile çalışıldı. Donörden ayrılan lökositler ile plaz ma havuzunda içinde 4000/mm3 PMNL bulunan süspansiyonlar hazırlandı. Üç tüpe 1 'er mi. kondu. Süspansiyonların üzerine 0,2,8 mg/ml fibrinojen Ye 200 mikroorganizma/PMNL olacak şekilde mikroorganizma eklenerek, karışım 37°C'de 30 dakika inkübe edildi. Sitospin preparation hazırlanarak Giemza ile boyandı.Yüz PMNL'deki fagosite edilmiş mikroorganizma sayılarak ortalamaları alındı. Çalışmamızın sonuçları üç kademede değerlendirildi. Birinci kademede mik roorganizma cinsi ve donör göz önüne alınmadan değerlendirme yapıldı. Buna göre sekiz mikroorganizma için tam plazma ortamında nötrofil başına fagosite edilen mikroorganizma sayısı ortalama 24,24±28,26 olarak bulundu. Bir parçalıdaki mikroorganizma sayısı 0 ile 1 53 arasında değişiyordu.-48- Ortama 2 mg/ml fibrinojen ilavesinde nötrofil başına fagosite edilen mikroorganizma sayısı tam plazmaya göre % 36,50'lik artışla 33, 09±37/05'e yükseldi (p<0,001). Bir paçalıdaki mikroorganizma sayısı 0 ile 211 arasında değişiyordu. Ortama 8 mg/ml fibrinojen ilavesinde nötrofil başına fagosite edilen mikroorganizma sayısı tam plazmaya göre %20,09'luk artışla 29,11 ±33,41 'e yükseldi (p<0/001). Bir parçalıdaki mikroorganizma sayısı 0 ile 162 arasında değiyordu. Fibrinojen miktarının artırılmasıyla fagosite edilen mikroorganizma sayısının tam plazmadakine göre artması dikkat çekmektedir. Bu artış 2 mg/ml'de en yüksek olup 8 mg/ml'de kısmen gerilemekle birlikte tam plazmadakinden yüksek kalmaktadır. İkinci kademede donör göz önüne alınmadan mikroorganizma cinsleri gözönüne alınarak değerlendirme yapılmıştır. Çalışılan bütün mikroorganizma tiplerinde plazmadaki fibrinojen miktarının artırılmasıyla fagositozun artığı görülmüştür. Ortama 2mg/ml fibrinojen ilavesinde en yüksek fagositoz artış oranı % 38,92 ile enterobacter aerogenez'de en düşük fagositoz artış oranı da %22,89 ile escherichia coli' de elde edildi. Fagositozdaki artışın sıralaması; en terobacter aerogenez > streptococcus pneumonia > grup A-p hem. strepto coccus > pseudomonas aeruginosa > staphylococcus aureus > Candida albi cans > streptococcus pneumonia > escherichia coli şeklindedir. Ortama 8 mg/ml fibrinojen ilavesinde en yüksek fagositoz artış oranı % 25,02 ile grup A-p hem. streptococcus'ta en düşük fagositoz artış oranı da % 1 2,99 ile escherichia coli'de elde edildi. Fagositozdaki arıtın sıralanışı; grup A-p hem. streptococcus > pseudomonas aeruginosa > streptococcus pneomonia > staphylococcus aureus > enterobacter aerogenes > streptococcus agalactia > Candida albicans > escherichia coli şeklindedir. Bu kademenin bir yan sonucu olarak miroorganizmaların tam plazmadaki PMNL fagositoz indekslerinin sıralaması da elde edilmiştir. En yüksek fagositoz-49- 70,65 ile staphylococcus aureus'ta en düşük fagositoz 4,02 ile Candida albi cans' ta elde edildi. Fagosite edilen mikroorganizma sayısına göre mikroorganiz maların sıralaması; staphylococcus aureus (70,65) > grup A-0 hem. strepto coccus (57,66) > streptococcus agalactia (26,54) > escherichia coli (10,31) > streptococcus pneumonia (10,12) > pseudomonas aerouginosa (7,38) > enterobacter aerogenes (7,27) > Candida albicans (4,02) şeklindedir. Ortama 2 ve 8 mg/ml fibrinojen ilavesinde streptococcus pneumonia'nm escherichia col i 'den daha fazla fagosite edilmesi dışında sıralama değişmemiştir. Üçüncü kademe değerlendirmede donör ve mikroorganizma cinsi göz önüne alınarak yapılmıştır. Bu kademede donör lökositleri arasında fagositoz kapasitesi bakımından farklılıklar olmakla birlikte bu farklılık fibrinojenin fagositozu artırıcı etkisinde ve fagosite edilme sıralamasında değişiklik yapmamıştır. Sonuç olarak fibrinojen artışı çalışılan bütün mikroorganizmaların fagositozunu doza bağımlı olarak artırmaktadır. Bu etki staphylococcus aureus1 la sınırlı değildir. Aynı zamanda çalışmamız akut fazda fibrinojen artışının biyolojik amacının fagositozu artırmak olduğu yorumunu güçlendirmiştir.