Yoksul insanların barındığı konut iç mekânlarının işlevsel analizi: Dikmen Vadisi gecekondu örneği

Abstract

Gecekondulaşma, Türkiye'nin yetmiş yılı aşkın bir süredir yaşadığı ve çözümleyemediği bir sorundur. Son 15 senedir TOKİ önderliğinde yapılan kentsel dönüşüm projeleri kapsamında gecekondu bölgeleri temizlenmekte ve yerlerine yüksek katlı konutlar inşa edilmektedir. Fakat bu toplu konutların gecekondu bölgelerinde yaşamaya alışmış kişilerin ihtiyaçlarını karşılamadığı görülmüştür. Dolayısıyla gecekonduda yaşayan kesimlerin nasıl bir konut ve iç mekân kurgusu istediklerini bilmek ve analiz etmek gerekmektedir. Kentsel dönüşüm aktörlerinin, şehir plancılarının ve tasarımcılarının söz konusu kesimin ihtiyaçları ile ilgili yeterli çalışmaları yaptıklarını söylemek güçtür. Bu sebeple, bu tez çalışması kapsamında, Ankara'da Dikmen Vadisi'nde seçilmiş bir gecekondu evinin iç mekânına yönelik işlevsel bir analiz çalışması yapılmış ve gecekondu kavramının oluşumuna neden olan etmenler detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Gecekonduda yaşayan insanların, ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri ve içinde yabancılık ve dışlanmışlık çekmeden yaşayabilecekleri iç mekân kurgularının önerilmesi için, hâlihazırda gecekondulu nüfusun yaşadığı iç mekânların incelenerek ve analiz edilerek gerekli ipuçlarının elde edilmesi amaçlanmaktadır.Anahtar Sözcüklergecekondu, gecekondulaşma, kentsel dönüşüm, artımlı konut, toplu konut

Squatter settlements in Turkey had been a problem for a period of seventy years that country could not be able to solve. For the last 15 years, squatter settlements are being cleaned by TOKİ in order to build high-rise social buildings. However, these housings failed to fulfill the needs of the people that are coming from squatter settlements. Therefore, it is necessary to know and analyze the needs and demands of these people in order to achieve a successful urban renewal result. In this thesis work, a selected squatter house from Ankara's Dikmen Valley has been analyzed in terms of interior spaces and the functionality of their utilization and a theoretical framework of squatter settlements in Turkey had been presented in terms of the notions like poverty, migration and urbanization. The aim of the thesis is to find the necessary tips that will lead the designers and urban planners to a design solution which would be suitable for the squatter populations.Keywordssquatter settlement, urban renewal, slums, incremental housing, mass housing, low-cost housing