Doğu ve Batı sanatında zamanın simgelenmesi

Abstract

Zaman kavrayışı, kültürel, toplumsal ve dini özelliklere göre farklılık gösterir. İnanç ve mantık, manevi ve maddi değerler, nesnel ve öznel yaklaşım, aktiflik ve pasiflik gibi karşıtlıkların her ikisine bağlı olarak değişen zaman kavrayışı, hem kuramsal alanda hem de uygulamalı alanda özel bir önem kazanmaktadır. Uygulamalı bir alan olan resim, mekâna dayalı bir sanattır. Sözlü sanatlar ise zamana dayalıdır. Bütün görsel sanatlarda olduğu gibi resim sadece mekâna dayalı olduğundan, resimde zamanın simgelenmesini inceleyebilmek için, zamana dayalı olan sözlü sanatlara başvurulması gerekir. Bunun yanı sıra Doğu ve Batı geleneksel resim sanatı üzerinde karşılaştırmalı bir araştırma yapılarak, resimde zamanın simgelenmesinin geniş bir tablosu ortaya koyulabilir. Geleneksel Doğu kültürüne özgü doğal sonsuzluk ve çevresel zaman modelinin üstünlüğü, Batı kültüründeki zaman algısının tarihsel, mantıksal ve hiyerarşik yaklaşımına karşı durmaktadır. Burada hem birbirinden farklı hem de birbirini tamamlayan zaman biçimlerinden yararlanılarak iki farklı kavramsal çerçeve oluşturulmaktadır. Geleneksel Doğu ve Batı minyatür ve ikon sanatında simgelenen, kültürler arasındaki zaman modellerinin ilişkileri incelenerek, farklı kültürel boyutlar açılır ve onlar çeşitli yaklaşımlarla anlamlandırılır. Farklı zaman modellerini bir araya getirerek Doğu ve Batı resim sanatında zamanın simgelenmesi ile ilgili resimsel çözümlemelerde, bu iki karşıt zamansal düzeni anlatan özgün bir dil oluşturulur. Görsel çalışmalar, farklı zaman modellerine göre düzenlenmiş öğelerin, birbirine anlam kattığına dair fikirler vermektedir ve zaman boyutunun resim sanatına önemli bir anlam kazandığını göstermektedir.Anahtar SözcüklerZamanın Simgelenmesi, Resim Sanatında Zaman, Doğu Kültüründe Zaman, BatıKültüründe Zaman, Doğrusal Zaman, Çevresel Zaman, Zamanın Mekânlaştırılması,Mekânın Zamanlaştırılması, Minyatür Sanatı, Hristiyan Sanatı.

As a multi-faceted phenomenon, time is closely related to culture, society, and religion. Linked to crucial dichotomies between faith and reason, the spiritual and the materialistic, the objective and the subjective, the active and the passive, time gains importance on both theoretical and empirical levels. The space-oriented art of painting is opposed to time-oriented verbal arts. Therefore, temporality of painting is investigated in intermedial connection with verbal arts. A wide perspective on representation of time is achieved due to the comparative examination of time in traditional pictorial arts of the East and of the West. Natural infinity and prevalence of cyclical temporal model in traditional Eastern culture is opposed to historical, logical, and hierarchical approach to time in the West. These diverse temporal patterns, mirroring each other, create two conceptual frameworks. Considering representation of time in the contexts of different cultures and arts—traditional miniature and icon art of the East and the West—this study aims at uncovering diverse cultural dimensions and making sense of them. Visual artwork illustrating Eastern and Western approaches to representation of time incorporate diverse temporal models into one whole. In this way, a possibility of creating a synthetic pictorial language combining two opposite temporal patterns is considered.Key WordsRepresentation of Time, Time in Pictorial Art, Time in Eastern Culture, Time in WesternCulture, Linear Time, Cyclical Time, Spatialization of Time, Temporalization of Space,Miniature Art, Christian Art.