Giselle balesinin klasik ve modern koreografilerinin karşılaştırılması

Abstract

Bir sanat akımı genel olarak varoluşunu, bir önceki döneme/sanat akımına duyulan tepkilere borçludur. Bu durumda, bir sanat dönemi, önceki dönemden etkilenen sonrasını ise etkileyen bir konumdadır. Bu etkileşim bir sanat zinciri oluşturmada ve eserlerin yorumlanmasında bize bir rehber sunar. Klasik dönemin sanatsal açıdan tartışmasız yapısı, bu dönemi, bir sanat eserini incelemede odak noktası yapar. Ayrıca, bir sanat eseri, döneminin diğer sanat eserleriyle de etkileşim içindedir. Bu nedenle, İlk bölümde Sanat Akımları kapsamında Klasisizmin oluşumu, gelişimi ve özellikleri üzerinde durulmuştur. İzleyen süreçte ise Giselle balesinin yaratıldığı (1841) Romantik dönem ele alınmış ve özellikleri vurgulanmıştır. Sanat zincirinin oluşturulabilmesi için Romantik dönem sonrası gelişmeler ise yeniden yorumlanan Giselle balesinin yaratıldığı 1982 yılına kadar getirilmiştir. Bu düşünsel uygulama, balenin tarihsel gelişimi içinde geçerli kılınmıştır. Giselle Balesinin romantik ve modern versiyonları ise modern dönem sonrasında ele alınmış ve devamında eserlerin değerlendirmesi ve karşılaştırması; (1) Tarihsel Perspektif, (2) Estetik Perspektif ve (3) Teknik Perspektif başlığı altında yapılmıştır. Bu çalışma sonucunda iki eserin de Adolphe Adam'ın müziği üzerine kurgulandığı ve eserlerin ana temalarının da aynı olduğu görülmüştür: `Aşk ve Aldatma`. Klasik eserde, Giselle aşık olur, aldatıldığını öğrenince akıl sağlığını kaybeder ve hasta kalbi dayanamaz ölür. Modern Giselle ise yaşadıklarına dayanamaz ve akıl sağlığını kaybeder. Diğer taraftan, modern Giselle'de yan temalar konuya sosyo-politik bir içerik kazandırmıştır. Oysa klasik Giselle'in böyle bir kaygısı yoktur, o ruhlar aleminde gezmektedir. Mats Ek eserinde, kadının toplumdaki yerini, kadının üzerindeki baskıları, bu baskıların kadında hastalıklı bir hal almasını ve sonucunda akıl hastanesini ve mevcut sağlık sistemini sorgulamaya almıştır. Modern Giselle mevcut yapıların aksaklıklarına dikkat çekmiştir. Aynı zamanda modern Giselle'de ana karakterlerin huyları da değişmiştir. Ek'in Giselle'i günümüzün kadınıdır. Klasik Giselle ise Romantik dönemin. Doğal olarak kostüm ve dekor da değişmiştir. Mats Ek'in dekor tasarımları sürrealist, kostümler günümüzün pembe etekleridir. Ve tabi ki `dans`, Romantik dönemin Giselle'i klasik balenin kraliçesidir. Ek'in Giselle'i ise modern dansın… Anahtar Sözcükler Giselle, Albrecht, Hilarion, Adam, Tema, Ek, Coralli, Romantik, Modern, Klasik

In general, an art movement owes its existence to the responses to the previous period/art movement. Thus, there is no period in art history, which could express itself sufficiently on its own. This interaction presents us a guide to generate an artistic chain and to interpret the works of art. The artistically incontestable form of Classical Period, makes it a focal point in analyzing an art work. Besides, a work of art is always in interaction with the other art works of the same period. Hence, in the first chapter, as part of Art Movements, occurence, development and characteristics of classicism are dwelled on. Afterwards, the Romantic Period-during which Giselle ballet was created-and its features are discussed. In order to create an artistic chain, developments after Romantic Period, is brought to 1982, when the reinterpretation of Giselle ballet was created. This intellectual practice, is validated for ballet's historical development, too. The romantic and modern versions of Giselle ballet are discussed in post-modern period and, later on, evaluation of and comparison between the works are made under three titles/perspectives: 1)Historical 2)Aesthetic, 3) TechnicalAt the end of this study, it is observed that both works are fictionalised on Adolphe Adam's music and they have the same theme: `Love and betrayal`. In the classical work, Giselle falls in love, becomes insane after she was betrayed, then sick at heart, she cannot stand, and dies. Modern Giselle, as for, cannot bear what she lived and goes mad. On the other hand, sub-themes in modern Giselle, brings some socio-political content in the subject of work. Yet, classical Giselle does not have this kind of concerns, it hovers in the spiritual realm. In Mats Ek's choreography, women's place in the society, pressures on women, these pressures' becoming pathological, and at the end, mental institutions and present health system are questioned. Modern Giselle, draws attention to the malfunctions of the existing/present structures. At the same time, in modern Giselle, the habits of main characters have changed. Ek's Giselle is the woman of today, whereas classical Giselle is the woman of Romantic Period. Consequently, costumes and scenery have also changed. The scenery of The Appendix is surealistic and the costumes are pink skirts of today. And, for sure, dance. Giselle of Romantic Period is the queen of classical ballet, while Ek's is the queen of modern dance. Key Words Giselle, Albrecht, Hilarion, Adam, Theme, Ek, Coralli, Romantic, Modern, Classical