Yoksul yerleşim bölgelerindeki konutların sürdürülebilir mekansal iyileştirme yöntemleri

Abstract

Yoksulluk dünyanın karşı karşıya kaldığı en önemli sorunlardan biridir. 1980'li yıllardan itibaren dünyada yaşanan küresel dönüşümlerle birlikte yoksulluk, kent özelinde daha farklı görünümlerle ortaya çıkmıştır. Nüfusu imkanlarından daha hızlı artan ülkelerin göçe hazırlıksız yakalanan kentlerinde göçerlerin barınma sorunu meşru yollarla karşılanamayınca, bu sorun kentsel mekana `gecekondulaşma` olarak yansımıştır. Bu çalışmada yoksulluğun genel tanımları yapıldıktan sonra gecekondulaşma süreci, gecekondunun beraberinde getirdiği sosyal ve psikolojik sorunlar ve gecekonduya bir çözüm önerisi olarak getirilen kentsel dönüşüm projeleri incelenirken örnek olarak İstanbul Küçükçekmece (Ayazma-Tepeüstü) Kentsel Dönüşüm projesi incelenmiştir.Bugün, gecekondulaşmanın önüne geçebilmek ve gecekonduda yaşayan nüfusu yoksulluktan kurtarabilmek için, ıslah imar planlarından ve imar aflarından çok daha ötede bir çözüme ve yeni bir örgütlenme biçimine ihtiyaç duyulmaktadır. Türkiye'nin bugünkü sorunlarını 100 yıl önce yaşayan ve çözüm arayışında insani kaygılar güden İngiltere'nin yaşadığı tecrübelerden yararlanmak ülkemizdeki soruna kalıcı çözümler bulmakta oldukça yararlı olacaktır. Dolayısıyla bu çalışmada İngiltere'nin kentsel dönüşüm projelerinde yaşadığı olumsuzluklara ve çözüm önerilerine değinilmiştir.1970'li yıllardan itibaren tartışılmaya başlayan sürüdürülebilir kalkınma `bugünün ihtiyaçlarını gelecek nesillerin de kendi ihtiyaçlarını karşılamalarında ödün vermeden karşılamak` olarak tanımlanmıştır. Bu tanımdan yola çıkılarak sürdürülebilir kalkınmanın üç daire modeli ortaya çıkmıştır. Bu modele göre ekonomik, sosyal ve çevresel anlamda eşit kalkınma sürdürülebilirliği getirebilir. Bir başka deyişle çevresel açıdan refah olmadıkça toplumsal ve ekonomik açıdan da refahtan söz edilmesi imkansızdır.BM Binyıl Zirvesi, ve Rio konferansında alınan kararlar uyarınca sürdürülebilir ve güvenli yaşam ilkeleri çerçevesinde kentsel yenileme ve yerleşme projelerin özellikle kamu-özel sektör işbirliği ile ülkemizin kalkınma ve dinamizmine ayak uyduracak hızlı, kalıcı, kaliteli ve yaşanabilir çözümler üretecek bir model ile gerçekleştirmelidir. Bu amaca ulaşmak için yapılan araştırmalar sonucunda çevre koruma politikaları ve sürdürülebilir kalkınma konusu ile ilgili veriler toplanmıştır.Son olarak `Yoksul Yerleşim Bölgelerindeki Konutların Sürdürülebilir Mekansal İyileştirilme Yöntemleri` ni sunmak adına mevcut durum ve yapılabilecekler, eğitim, çevre, sürüdürlebilir kalkınma ve kentsel dönüşüm çerçevelerinde anlatılmıştır.Anahtar Sözcükler:Yoksulluk, Kentsel Yoksulluk, KüreselleĢme, Kentsel DönüĢüm, SürdürülebilirKalkınma

Poverty is one of the most important problems in the world. Poverty together with global transformations which have had in the world since 1980s has come up with more different appearances specific to the city. Since migrant's shelter problems could not be resolved legally in the cities caught unprepared to migration of the countries whose population increases more rapidly than their opportunities, this problem has reflected to the urban area as 'squatting'. In this academic work after poverty has been defined generally, Istanbul Küçükçekmece (Ayazma-Tepeüstü) has been studied as an illustration while the process of squatting, social and psychological problems which squatter housing brings with it and urban transformation projects proposed as a solution to squatter housing have been studied. Today, a solution and a new organizational form are needed rather than improvement plans and construction exemptions in order to prevent squatting and relieve the population living in squatter housing of poverty. In order to solve the problem in our country permanently it will be quite useful for us to benefit from experiences of England which had the same problems 100 years ago as Turkey's current problems and had humane concerns in search of a solution. So, in this academic work the problems and the solution proposals have been mentioned, which England's urban transformation projects had.Sustainable development which has been discussed since 1970s has been defined as meeting today's needs without compromising next generations' meeting their own needs. On the basis of this definition, three circles model of development has come out. According to this model, equal development in the economic, social and environmental fields could bring sustainability. In other words, unless welfare is provided in environmental aspects, it will be impossible for us to talk about welfare in social and economic aspects. In accordance with the decisions taken in UN Millennium Summit and Rio Conference within the frame of sustainable and reliable life principles urban renewal and settlement projects should be realized especially in cooperation with public and private sector via the model which will produce rapid, permanent, quality and livable solutions keeping up with the development and dynamism of our country. In consequence of researches made in order to achieve that goal, data related to environment protection policies and sustainable development issue have been collected.Finally, for the sake of presenting ' Sustainable Spatial Improvement Methods of Houses in the Poverty-Stricken Residential Districts' current condition and actions to be taken have been explained within the frames of education, environment, sustainable development and urban transformation.Key Words:Poverty, Urban poverty, Globalization, Urban Regeneration, Sustainable Development