İgor Stravinski`nin Petruşka balesinin orkestra süiti ile solo piyano uyarlamasının karşılaştırması

Abstract

İgor Stravinski, eserlerinde kullandığı alışılagelmişin dışındaki teknikler, armonik ve ritmik yeniliklerle, yirminci yüzyıl müziğini şekillendiren en önemli bestecilerden biri olmuştur. Müzik hayatının her döneminde çok farklı stillere yönelmiş, bu stiller ışığında sürekli olarak eser üretmiştir.Orkestra eserleri, solo enstrümanlar için yazdığı eserlerden sayıca fazla olan Stravinski'nin 1910, 1911 ve 1913 yıllarında bestelediği bale müzikleri, eserleri arasında en önemlilerinden ve müzik tarihinin başyapıtlarındandır. Sahnelendiklerinde kimi zaman çok büyük başarılar elde etmiş, kimi zaman da dönemin müzikal anlayışına bir hayli zıt karakterler barındırmaları sebebiyle çok ağır eleştiriler almıştır. Sergey Dyagilev'in kurduğu ve alanında çok başarılı olan koreograf, sahne tasarımcıları ve dansçılarla birlikte çalıştığı Ballets Russes (Rus Baleleri) topluluğuna, 1909 yılında grubun bestecisi olarak Stravinski de katılmıştır. Üç büyük bale müziğini, bu dans topluluğu için bestelemiştir. Bu balelerden ikincisi olan Petruşka (1911), sahnelendiği zaman kostüm ve sahne tasarımı, koreografisi ve müziğindeki yeni unsurlarla büyük başarı elde etmiştir. Günümüze kadar birçok farklı düzenlemesi yapılan Petruşka'yı Stravinski, 1921 yılında solo piyano için uyarlamıştır. Bale süitindeki orkestral unsurların neredeyse hepsini tek bir enstrümanda kullanması, eseri piyano repertuvarının en zor yapıtlarından biri haline getirmiştir. Bu çalışmada, Stravinski'nin üç döneme ayrılan müzikal stili ve bu dönemlerde yazdığı en önemli eserleri araştırılmıştır. Bestecinin Dyagilev ve Ballets Russes topluluğu ile olan ilişkisi incelenmiş, Stravinski'nin bale müzikleri hakkında genel bir bilgi edinilmesi amacıyla ayrı bir bölüm oluşturulmuştur. Petruşka bale süitinin ortaya çıkışı ve müzikal yapısı incelenerek, balenin konusunun süitin orkestral yapısıyla olan etkileşimi, farklı bir bölüm olarak sunulmuştur.Ayrıca araştırmada, Stravinski'nin piyano stili ve piyano eserleri hakkında ayrı bir bölüme yer verilmiştir. Son kısımda ise Petruşka bale süitinin orkestra ve solo piyano versiyonları benzerlikleri ve farklı yönleri açısından karşılaştırılarak, Stravinski'nin orkestra süitini solo piyanoya aktarma tekniği ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bu çalışmanın, eserin solo piyano uyarlamasını icra edecek olan kişilere, bale müziğindeki orkestral yapının piyanoya aktarımı, orkestral tınıların solo versiyondaki biçim ve benzerliği, ayrıca bu bilgilere sahip olmanın önemi konusunda bir kılavuz olması amaçlanmıştır.

Igor Stravinsky became one of the most important composers who shaped the twentieth century music with his extraordinary techniques, harmonic and rhythmic innovations that he used in his works. In each period of his music career he headed towards very distinctive styles and composed works in the light of these styles. With his orchestra works being more than his solo instrument compositions in number, the ballets that Stravinsky composed in 1910, 1911, and 1913 are among his most important works and are also among the masterpieces in history of music. When staged, these compositions sometimes achieved great success and sometimes received rather harsh criticism as well due to featuring sharp contrasts with the musical understanding of the era. Stravinsky joined Ballets Russes (Russian Ballets) as a composer in 1909, which was founded by Sergei Diaghilev and for which he employed very successful choreographers, stage designers and dancers in their fields. Stravinsky composed his three great ballet music for this corps de ballet. The second of these, Petrushka (1911) achieved great success with its costumes, stage design, choreography and new elements in its music when staged. Petrushka, many of whose different adaptations have been made to this date, was transcribed by Stravinsky for solo piano in 1921. The fact that he used almost all of the orchestral elements of ballet suite in one instrument made this work one of the most difficult works of the piano repertoire. In this study Stravinsky's musical style, which is divided into three eras, and his most important works composed in these eras are dealt with. His collaboration with Diaghilev and Ballets Russes has been studied and a separate section has been written with the aim of giving a general opinion about his ballet music. The interaction between the theme of the ballet and the orchestral composition of the suite has been presented as a separate section by analyzing the emergence of Petrushka ballet suite and its musical structure.Also his piano style and his piano works comprise a separate section in this study. In the last part of the study, the technique Stravinsky used for adapting his orchestra suite to solo piano is extensively analyzed by comparing the orchestra and piano versions of Petrushka ballet suite in terms of similar and different aspects. This study aims to provide guidance for those who are to perform the piano adaptation of the work and transform an orchestral work in ballet music into piano, and it also provides guidance for the form and similarity of orchestral timbres in solo versions as well as being a significance source for acquiring knowledge on these topics.