Katılımcı tasarım yaklaşımları bağlamında alternatif okul mekanı: Ankara Meraklı Kedi İlkokulu örneği

Abstract

Araştırma alternatif okul ve okul mekanı ilişkisini katılımcı tasarım yaklaşımlarıçerçevesinde incelemeyi amaçlamaktadır. Bu konu Başka Bir Okul Mümkün AnkaraKooperatifi Özel İncek İlkokulu (Meraklı Kedi İlkokulu) örneğinde incelenmiştir.Çalışmada, alternatif eğitim yaklaşımı doğrultusunda okul mekanının planlanması,tasarımı, inşası, kullanımı gibi yönler aydınlatılarak okul tasarımına ilişkin ihtiyaçlarıntespiti ve tasarım yöntemine ilişkin önerilerin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Örnekokulun hem alternatif eğitim anlamında özgün bir nitelik taşıması hem de ilk baştaçelişik gibi görünen atıl bir köy okulundan dönüştürülmüş olması durumu nedeniyleincelemeye değer bulunmuştur.Araştırmada okul mekanlarının üretim ve kullanım süreçlerinin aydınlatılması amacı ileyarı yapılandırılmış görüşmeler ve çocuklar ile atölye çalışmaları yapılmıştır. Ayrıcaatölye çalışmasına bağlı olarak katılımlı gözlem de yapılmıştır. Araştırma okulun günlükrutinine uyum sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Katılımcıların araştırma süreçlerindebirer araştırmacı olarak aktif yer almaları gözetilmiştir.Araştırmanın sonucunda mekan üretim süreçlerinde kuramsal olarak alternatif eğitimyaklaşımı ile uyumlu ve ondan doğan katılımcı tavır ortaya çıkarken, uygulamada butavrın alternatif eğitim deneyimine eşlik edecek mekan yaratma pratiğine henüzdönüşememiş olduğu tespit edilmiştir. Ancak örnek Türkiye'deki sayılı alternatif eğitimve ona bağlı gelişen mekan deneyimini ortaya koyarak, bu alanda katılımcı tasarımyaklaşımlarını yönlendirebilecek bir sorgulamaya araç olabilir niteliktedir.

This research aims to analyze the relation of school space and alternative education inthe context of participatory design. This subject examined on Another School İsPossible Association's Ankara Cooperation, Private İncek Elementary School (TheCurious Cat School). Through research, the study aimed to present and uncoverspatial processes in school such as planning, designing, building and using. The caseis chosen because of its authenticity as an alternative school experience in Turkey andits repurposed old village school building which seems contradictory to its educationalapproach.Research was conducted through semi structured interviews with actors who takeplace in spatial processes and workshops conducted with children. The participatoryobservation method was also used on workshops. This research, carefully designed tofit school and children routines. Research participants tend to be seen as activeresearchers on research processes.Research results shown that in spite of visionary and theoretically suitable attitude ofalternative educational approach and participatory design processes arise from this,school spaces which can promote alternative education experience couldn't shapephysically as a practice of spatial creation in this case. But this case opened a path forinvestigation through presenting an example of alternative education and participatorydesign processes arising from this.