Deneysel subaraknoid kanama sonrası gelişen serebral vazospazmın önlenmesinde spermin/ nitrik oksid kompleksinin intrakarotid infüzyonu

Abstract

ÖZET Subaraknoid kanama sonrası gelişen vazospazmda, damar endotelinde bulunan endotel bağımlı gevşetici faktör (EDRF)'ün azaldığı tespit edilmiştir. EDRF'nin nitrik oksid (NO) ile benzerlinden yola çıkarak, vazospazmda azalan EDRF'nin etkisini artırmak için uzun yarı ömürlü NO donörü spermin nitrik oksid kompleks (N- (2 - Aminoethyl ) -N- (2 - Hydroxy -2 - nitrosohydrazino) -1,2- ethylenediamine ) (SPER/NO) tek doz olarak intrakarotid infüzyonla etkisi araştırıldı. Çalışmada tavşan deneysel subaraknoid kanama modeli kullanıldı. İlk grup kontrol olmak üzere dört grup oluşturuldu. 2., 3., 4., grup deneklerde sisterna magnaya 0.7ml/kg. femoral yolla alınan non-heparinize arteriyel kan verilerek subaraknoid kanama (SAK) oluşturuldu. SAK'dan 48. saat sonra ikinci grup deneklerin femoral ve karotid basınçları ölçüldü. Plasebo ve Sper/NO tedavisi yapılan deneklerde, infüzyon sonrası femoral ve karotid basınçları ölçüldü. Denekler baziler arter lümen alanının ölçümü için 24. saat sonra perfüzyon-fiksasyon yapıldı. Baziler arter lümen alanının ölçümü için stereolojik görüntü analiz metodu kullanıldı. Sper/NO tedavisinin damar duvanna morfolojik etkisi de incelendi. Gruplara ait bulgular, Kruskal-Wallis varyans analiz metoduna göre karşılaştırıldı. Gruplar arasında anlamlı fark gözlenmesi üzerine Mann-Whitnet U testi ile gruplar arasında ikili karşılaştırmalar yapıldı. p<0.05anlamh olarak değerlendirildi. Kontrol grubu ile SAK grubunun damar lümen alanları arasındaki fark %51 civarındadır (Normal grup: 258536±13340um2 - SAK grubu: 133035 ±13120 um2 ). SAK sonrası sper/NO ile tedavi edilen deneklerin baziler arter alanları 199883 ±6505 um2 olarak ölçüldü. Sonuçta Sper/NO ile vazospazm tedavisinin %40 civarında etkin olduğu belirlendi. Uzun yanlanma ömürü sebebiyle intrakarotid Sper/NO'nun sistemik komplikasyonu hipotansiyonun değerlendirilmesi için femoral arter basınçları ölçüldü. Sper/NO ile normal deneklerin sistemik kan basıncı arasında %16 azalma tespit edildi (Normal grup: 96.67±7.53 mmHg - Sper/NO grubu: 80.83 ± 3.76mmHg). Sper/NO tedavisinin serebral damar direncine etkisini değerlendirmek için karotis basınçları ölçüldü. SAK grubu ile Sper/NO grubu arasında anlamlı fark vardı (p<0.01). Bu deneyde SAK grubu deneklerin karotis basıncında %38.9 oranında artış gözlendi (Normal grup: 60.17±5.70 mmHg - SAK grubu: 83.58 ± 5.20 mmHg). Sper/NO ile tedavi edilen grubun karotis basıncı 5750.17±5.38mmHg olarak ölçüldü. Tedavinin %47 oranında damar direncini azalttığı belirlendi. Deney sonrası sonuçlar literatür eşliğinde tartışıldı. Daha önce bu tip bir deneyde kullanılmayan Sper/NO'nun tek doz intrakarotid infuzyon ile vazospazmda oluşan serebral direnç artışı; kan akımı azalması; damar duvannın tonik kasılmasına etki edebileceği ve vazospazm tedavisinde kullanılabileceği görüldü. Klinik ve cerrahi uygulama için yeni çalışmaların desteklemesi gerektiği belirlendi. 58