Sanat eseri olarak mekan; Sanatta alternatif barınak üretimleri

Abstract

'Sanat Eseri Olarak Mekan; Sanatta Alternatif Barınak Üretimleri' adlı bu raporda, mekan kavramının neliği, mekanın toplumlar ve kültürler üzerindeki değiştirici ve dönüştürücü etkisi tartışılmış ve mekanın kültürleri, kültürlerin ise mekanı biçimleme yolculuğuna sanatsal bir çerçeveden yaklaşılmıştır. Bu bağlamda üretilen alternatif mekan üretimlerinin toplumlar ve kültürler üzerindeki etkisi uygulamalarla araştırılmış ve irdelenmiştir.Mekan kavramı, var olan her şeye içkin bir kavramdır. Mekan, canlılığın başlaması ve gelişmesi için her zaman bir başlangıç noktası olarak görünmektedir. Her canlı, bulunduğu mekana adapte olarak, o mekanın coğrafi özelliklerine göre bir yaşama biçimi geliştirmiştir ve bu sayede canlılık, günümüzdeki çeşitliliğine kavuşmuştur. Mekanın, içinde barındırdığı canlıları değiştirdiği ve biçimlendirdiği doğruysa da, bu tek taraflı bir ilişki değildir. Mekan canlıyı değiştirirken, canlı da yaşadığı mekanı değiştirmeye, biçimlendirmeye başlar; böylece hem mekanı inşa eden birey ve o bireyin dahil olduğu toplum, hem de inşa edilen mekan süreğen bir değişimi barındıran bir ilişki içinde olurlar. Tüm canlılık gibi, insanlık tarihi de bu ilişki sonucunda oluşmuştur. İlk başta mağaralarda mesken tutan insanlar zamanla göçebe bir hayata, ardından da yerleşik hayata geçmiş ve tüm bu değişimleri, yaşadıkları mekanların gereklilikleri doğrultusunda gerçekleştirmişlerdir. Bu karşılıklı ilişki sonucunda ise toplumsal ve kültürel farklar, çeşitlilikler ortaya çıkmıştır. Raporun ilk bölümünde, mekan kavramı, kültürü biçimleyen bir kavram olarak irdelenmiş, birey/toplum ve yaşadığı mekan arasındaki benzerlikler tartışılmıştır. Mekan kavramına, bireyin dünya üzerindeki yansıması olması durumu üzerinden yaklaşılarak, dünyaya gelen bireyin mekan ile olan ilişkisi, mekan inşa etme eyleminin nedenleri, sonuçları ve bu durumun kültür üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Bu araştırma için spesifik olarak 'ev' kavramı üzerinde durulmuş, köy evleri ve büyük şehirlerdeki konutlar arasındaki farklılıklar araştırılmıştır. Nüfusun artması sebebiyle gün geçtikçe büyüyen şehirlerde, bireysel alanların da daralması ve düşsel alanların azalmasının toplumu ve kültürü nasıl etkileyeceği ve toplumun, fiziksel işlevi olmayan ancak düşsel bir işlev barındıran bir nesneyi nasıl kabul edeceğine, kültüründe nereye koyacağına dair sorular sorulmuş, bu sorular birkaç örnek üzerinden irdelenmiştir.İkinci bölümde, 'praksis olarak mekan' önerisi, felsefi ve sanatsal yönden açımlanmış, insan-doğa, mekan-sanat kavramları diyalektik bir ilişki içinde irdelenmiştir. Herkesin ulaşabileceği ve dahil olabileceği bir sanat yaklaşımı önerisi ortaya atılmış ve bu tarz bir sanat yaklaşımını gerçekleştirebilmek için kullanılabilecek yöntemler, çeşitli sanatçıların çalışmalarından alınan örneklerle araştırılmıştır. Son olarak, her biri başka bir kamusal alanda üretilen alternatif mekan uygulamaları denenmiş, bu uygulamalar üzerinden, önerilen sanat yaklaşımı ve bu yaklaşımın toplumlar ve kültürler üzerindeki etkileri araştırılmıştır.Anahtar Kelimeler: Mekan, Barınak, Şehir, Doğa, Kültür, Sanat, İnsan, Mekan Üretimi.

In this report, named as `Space as an Artwork; Alternative Shelter Productions in Art`, the concept of space, the effect of space on communities, cultures and it's changing effect has studied and the journey of shaping space by cultures has discussed with an artistic perspective. In this context the effects of alternative space creating and its effect on cultures has been researched and studied.The concept of space is a concept that immanent with everything. Space seems as a begining point to start and develop life. Every living being has already adapted and developed a lifestyle according to their space, surroundings and because of that the living reached its current diversity. Even though the argument of space changes the living things that contains inside it, it's not a one-way relationship. While space changes the life, life starts to shape the space well; with that they start a relationship which contains the individual that builds the space and the society that contains the individual and the constructed space creates a continuous alteration. Like all life, the history of mankind started as a result of this relationship. The first cavemen started to migrate all around the World in time and after that they've adapted a settled life and with all these changes, happened according to their surroundings and adaptation. This situation created the difference between cultures and societies, and it created the diversity all around the World.In the first section of the report, the concept of space has examined as a concept that shapes the culture and the similarities between societies and spaces that they live. The concept of space begins with human effect. The concept of has space examined as a reflection of the individuals on earth that shapes the space; and the relationship with it and the reasons and results of building it has researched. The concept of `home` has studied specifically fort his research and the difference between village houses and city houses compared. With the rapidly rising population in the cities, personal spaces rapidly declining and the results of it are reduced mental freedom, negative effect on the society, on the culture The situation of rapid decline of personal and mental space due to rapid increase in population, has created the questions such as `how will affect the society and the culture` and `even though it doesn't have any physical function, how will society accept the object that has mental function?` and these questions are examined with some examples.In second part, `space as a praxis` suggestion clarified as artistically and philosophically and the concepts of nature-human, space-art are examined in a dialectic relationship. Came up with an artistic approach that everybody can reach to it and include in it, and the methods that can be used to perform this artistic approach has researched with examples of works from various artists. Finally, for study purposes, each with different public spaces, alternative space applications have been tried and upon these applications, previously suggested artistic approach and the effects of it on cultures has been researched. Keywords: Space, City, Nature, Shelter, Culture, Art, Human, Space Production