Geçici hemodiyaliz kateteri uygulamalarının performans ve komplikasyonlarının değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Üniversitemiz hastanesinde yaygın biçimde uygulanan geçici hemodiyaliz kateteri uygulamalarının genel profilini çıkartmak, uygulamanın infeksiyöz ve trombotik komplikasyonlarını detaylı olarak değerlendirmek, farklı uygulama yerlerinin resirkülasyona etkisini ve farklı lokal bakım politikalarının mikrobiyolojik parametreler ve infeksiyöz komplikasyonların oluşumuna etkisini belirlemek amacıyla geçici hemodiyaliz kateteri ile hemodiyalize giren 93 hasta çalışmaya alındı. Geçici hemodiyaliz kateteri uygulanan hastalarda üç farklı lokal bakım politikası uygulandı; 1- %10'luk povidon iyot, 2- %10'luk povidon iyot+mupirosin, 3- %10'luk povidon iyot+fusidik asit. infeksiyöz komplikasyonlar açısından her üç grup arasında da istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamadı. Grup 2 ve 3' de grup V den farklı olarak S. aureus' un neden olduğu infeksiyöz bir komplikasyona rastlanmadı. Ek olarak femoral ve subklaviyan yerleşim arasında da infeksiyöz komplikasyonların gelişmesi açısından anlamlı bir fark saptanamadı. Kateteri takan kişinin deneyimsiz olması, kateterin kalış süresinin uzaması ile infeksiyöz komplikasyonların arttığı gösterildi. Ayrıca kateter giriş yeri ile kateter dış kısmı kültürü ve kateter giriş delikleri ile kateter lümeni kültürü karşılaştırıldığında, büyük oranda aynı mikroorganizmaların ürediği bulundu. Femoral ve subklaviyan yerleşim arasındaki resirkülasyon oranları karşılaştırıldığında; subklaviyan yerleşimde resirkülasyon oranının (%6.06±0.60), femoral yerleşime (%9.4+0.7) göre daha düşük olduğu saptandı (t=3.2, p<0.01). Doppler ultrasonografi ile erken trombotik komplikasyonlar araştırıldı. Femoral yerleşimli katetere sahip hastaların %8.7' inde trombus saptanırken, subklaviyan yerleşimli katetere sahip hastalarda trombus saptanmadı. Trombus saptanan hastalarda geç dönemde vasküler değerlendirme yapılamadığı için, erken trombusun geç dönemdeki klinik sonuçları saptanamadı. Sonuç olarak; lokal bakım protokolü olarak povidon iyot yeterli olabilir. Antistafılokokal etkinliği yüksek olan diğer lokal bakım protokolleri, nasal S. aureus taşıyıcıları gibi stafilokoksik infeksiyona yatkın kişilerde tercih edilebilir. mKateterin uzun süre kalması yerine, gerektiğinde takılıp aralıklarla değiştirilmesi ya da kalıcı kaflı kateter uygulamasının yaygınlaştırılmasının daha uygun olabileceği düşünüldü. Trombotik komplikasyon varlığı açısından femoral venin değerlendirilmesi için Doppler ultrasonogram yeterli olabilirken, subklaviyan venin değerlendirilmesinde venografinin tercih edilmesinin daha uygun olabileceği düşünüldü. Anahtar kelimeler: Hemodiyaliz, kateter, infeksiyon, venöz tromboz, resirkülasyon iv

ABSTRACT The aim of this study is to learn the general profile of hemodialysis catheters used widely in our university hospital, to detail the infectious and thrombotic complications, to determine the effect of different local care protocols on microbiological parameters and infectious complications in 93 uremic patients undergoing hemodialysis by temporary catheters. Three different local care protocols were performed; 1- 10% povidon iod, 2- 10% povidon iod+mupirocin, 3- 10% povidon iod+fusidic acid. Regarding the infectious complications, we did not find any differences statistically significant among these groups. As opposed to groupl, no infectious complications by S. aureus was determined in other groups. Besides, as for the infectious complications no meaningful difference could be determined between femoral and subclavian hemodialysis catheters. The frequency of infectious complications increased as the physicians performing the procedure became inexperienced and as the duration of time that catheter left in place became longer. The microorganisms cultured from the entrance of catheter and the catheter entrance pores were found to be the similar ones cultured from the external part of the catheter and the catheter lumen. As regards comparing the recirculation ratios between femoral and subclavian catheters, it is showed that mean recirculation rate of subclavian localisation (%6.06±0.60) is lower than the one encountered in femoral localisation (%9.47±0.7) (t=3.2, p<0.01). Early thrombotic complications were investigated by Doppler ultrasound. The early thrombus was established in 8.7% of the patients with femoral catheters while no thrombus was found with subclavian catheters. Because we could not perform vascular evaluation in the late period in the patients with early thrombus so, the clinical significance of early thrombus could not be established clearly. In conclusion, povidon iod may be sufficient for local care protocol. The other protocols that have a higher antistaphylococcal effectiveness can be preferred in the patients have tendency to staphylococcal infection as nasalS.aureus transporters. It was thought that it had better to repeat the catheter insertions in stead of lengthen the duration of time of catheter on patients or permanent cuffed catheters must be preferred. While Doppler ultrasound is sufficient in the evaluation of femoral vein for thrombotic complications, venography must be preferred for subclavian vein. Key words: Hemodialysis, catheter, infection, venous thrombosis, recirculation. VI