Etnografik Kültür Bağlamında Sanatta Yeni İfade Biçimleri

Abstract

`Etnografik Kültür Bağlamında Sanatta Yeni İfade Biçimleri` başlıklı bu raporda kültürel ve folklorik nesnenin bugünün konjenkturel yapısı ve sanatsal pratikler ile yeniden ele alınışı araştırılmıştır. Benjamin'in `Aslında sanat yapıtı, her zaman yeniden-üretilebilir olagelmiştir. İnsanların yapmış oldukları, her zaman yine insanlarca yeniden yapılabilmiştir.` (Benjamin, 2008, s.52) ifadesi ışığında üretilen her türlü nesnenin ve sanat yapıtının bugünün ve bulunduğu çağın olanakları ile yeniden ele alınışı mümkün olmuştur. Sanat tarihi boyunca da Duchamp'ın Mona Lisa örneğinden, Andy Warhol'un Brillo kutularına kadar hem sanat eserinin hem de gündelik nesnelerin yeniden ele alınışı gözlemlenmiştir. Raporun birinci bölümünde kültür kavramı derinlemesine incelenmiş ve tanımlamaları yapılmıştır. Kültür üzerinden kültürel nesne, nesne üzerinden aidiyetlik kavramları ve nesnelerin atfedildiği kimlikler araştırılarak bir bağlam kurulmuştur. Kültür ve kültürel nesne arasındaki bağ, soyut olan ile somut olan ilişkisini kurmaktadır. Bir kültür nesnesi olarak var olan obje yaşanılan döneme ait referansları beraberinde taşımaktadır. İlk insanı anlamak için malzemelere dönülmesi insan hayatında nesnenin öneminin bir göstergesidir ve kültür gibi soyut bir kavramın yanı sıra kültürel nesne, göstergelerin karşılığı olmuştur. Geçmişten günümüze toplumların yaşam biçimlerinin incelenmesi, bugünün toplumsal ögelerinde ki önemini arttırmaktadır. Bu yüzdendir ki bugün etnografya ve etnoloji önem kazanmaktadır. Anadolu'nun önemli bir unsuru olan etnografik nesne hatta daha da özele indirildiğinde folklorik nesne bağlamında el işlemesinin, semboller ile anlattığı bir dili vardır ve bu dil çoğu zaman bireyin konuşamadığı alanda yine bireyi ifade etmektedir. Anadolu kadınına atfedilen iğne oyaları, yıllarca kadınların kendilerini ifade etme biçimi olmuştur.viiKültür tanımlamasının öznesi olan ve insan üretimi olan şey'ler tarihsellik boyutunda sınıflandırılmaktadır. Anadolu coğrafyasının da bu konuda zenginliği tartışılamaz bir boyuttadır. Kültürün somut imgesi olarak karşılaşılan etnografya, bugün hem sanatsal hem de toplumsal açıdan insan hayatına dokunan bir yerde durmaktadır. Etnografya'nın ve kültürün somut göstergesi olan kültürel nesneyi (bu nesne etnografik nesne ve ya folklorik nesne olarak da adlandırılabilir) yeni ifade biçimleri bağlamında bugün tekrar ele almak çağın yönelimleri ile de mümkündür. Kültürel evrimin en önemli etkenlerinden olan teknoloji ve teknolojinin gelişimi kuşkusuz sanat alanını da doğrudan etkilemiştir. Raporun ikinci bölümünde, folklorik nesnelerin hem sanat alanındaki hem de günlük hayattaki yeri araştırılmıştır. Kültürel nesnenin yeniden ele alınışı ise salt teknoloji ile değil çağın günlük kullanım pratikleri ile de mümkündür. Nesnelerin yeniden ele alınışı ise tarihselliğin yanı sıra kişinin konjonktürel konumu ile de ilişkilidir. Geleceğe bırakılan bir nesnenin kullanım alanı bırakan kişinin düşünün yanı sıra bırakılan kişinin düşüne bağlıdır. Bu nesneler `bugün hangi bağlamda kullanılabiliyor?` ve `ifade biçimi olarak nasıl bir yerde duruyor?` sorularının cevabı sanatçılar ve uygulamalar temelinde aranmaya çalışılmıştır.

In this report titled as `New Forms of Expression in Art in the Context of Ethnographic Culture`, approach to the folkloric object with today's cyclical structure and art practises is studied. In the light of Benjamin's `A work of art has always been reproducible. Man-made artefacts could always be imitated by men.` (Benjamin, 2008, p.52) statement, readdressing every object and art has been possible with the facilities of today and the age it belongs to. Also, throughout the history of art from Duchamp's Mona Lisa example to Andy Warhol's Brillo Box, readdressing of daily objects and art is observed. In the first part of the report, the concept of culture is investigated thoroughly and its definitions are made. Through culture, cultural object and through cultural object, the concept of belonging and the identities attributed to the objects are investigated and contextualized. The bond between culture and the cultural object. An object that exists as a cultural object contains references to the period it is created. Investigating the materials in order to understand the primitive is an indicator of the importance of the object in human life an in addion to an abstract concept like culture, cultural object has been an equivalent of the signifiers. Examination of the past and present ways of life increases its importance in today's social elements. That is the reason of the increasing significance of ethnography and ethnology. In the context of ethnographic object as an important component of Anatolia or even more specifically in the context of folkloric object, lace has a language that is conveyed through symbols and through this language the individual is expressed often in the field where the individual cannot speak. Point laces that are attributed to Anatolian women have been a way of self-expression for women for years.ixThe `things` that are created by people and parts of the definition of culture are classified through their historicity. The richness of Anatolian geography in this subject is incontestable. Ethnography which is encountered as a concrete image of culture is in a place that touches the human life both in artistic and social perspectives. Cultural object (this object can be named as ethnographic object or folkloric object too) which is a concrete signifier of ethnography and culture can be readdressed in the context of new ways of expression with the tendencies of today's age. As one of the most important factors of cultural evolution technology or technological improvement without doubt has influenced the field of art directly. In the second part of the report, the place of folkloric objects in the field of art and the everyday life is researched. Readdressing of the cultural object is possible not only through technology but also through today's daily usage practises. Readdressing of objects is related with their cyclical positions in addition to their historicity. The area of usage of an object that is passed on to the future depends on the dream of the inheritor in addition to the dream of the legator. The answers to the questions `in what context these objects are used today?` and `where do these objects stand as a way of expression?` are sought in the basis of artists and practises.