Afet konutlarında esneklik ve değişebilirlik kavramları

Abstract

Bu çalışmanın amacı afet konutlarında, kullanıcı yaşam alışkanlıkları çeşitliliğini göz önündebulundurarak, afet konutlarında kullanıcı odaklı esneklik, değişebilirlik kavramlarının irdelenmesive bu kavramların mekanın tasarımı aşamasında, sürecin bir parçası olarak ele alınmasınısağlayacak, kullanılabilir bir sistem önerisi getiren kaynak oluşturmaktır. Bu kapsamda afetkonutlarında, sadece üretim sürecini ele alan bir tasarım yaklaşımının yerine, hızlı ve ekonomiküretimin önemini göz ardı etmeden, kullanım döneminde konutların kullanıcılarının farklılıkgösteren yaşam biçim ve alışkanlıklarına hizmet edebilme becerisini göstermesini sağlayacakbir model oluşturulması hedeflenmektedir. Bu bağlamda kullanıcının konutu kendisiyleözdeşleştirebilmesi ve `evi` haline getirebilmesi adına, yaşadığı mekanı kendi yaşam biçimineuygun hale getirebilmesine olanak sağlayan ve kullanıcının müdahalesine olanak veren birsistem geliştirilmeye amaçlanmıştır.Birinci bölümde, afet ve afetle ilgili terminoloji oluşturulmuş, Türkiye'de yaşanabilecek afetlerinsonucunda karşılaşılabilecek durumlar ve sonrasında oluşan yeniden yapılanma ve barınmaihtiyacı ele alınmıştır. İnşa edilmiş afet konutlarının Türkiye ve yurt dışındaki elde edilmesüreçleri incelenip mevcut durum ortaya konulmuştur.İkinci bölümde, afet konutlarının iç mekan tasarımında esneklik ve değişebilirlik kavramlarınınönemi irdelenmiştir. Günümüzde inşaat sektöründe uygulanan kullanıcının yaşadığı mekandayapabileceği değişikliklere zemin hazırlayan projeler incelenip tasarım yaklaşımları elealınmıştır.Üçüncü bölümde, afet konutlarında iç mekan bölücü elemanlarına ilişkin yaklaşımlaradeğinilmiş; kullanıcıların afet konutlarında oluşturabilecekleri esneklik ve değişebilirliközelliklerini hangi yöntemlerle sağlayabilecekleri ile ilgili saptamalar yapılmıştır.Dördüncü bölümde, Türkiye'de ve yurt dışında üretilen afet konutlarının esneklik ve değişebilirlikkavramları göz önüne alındığında kullanıcı ihtiyaçlarına uygunluğunun analizi yapılmıştır. Bukapsamda Türkiye ve yurt dışından örneklerin ortak noktaları ve farkları ortaya konulmuştur.Beşinci bölüm, yapılan analizlerin değerlendirilmesi sonucu afet konutlarının esnekliği vedeğişebilirliğinin sağlanması için kavramsal bir tasarım sistemi önerisi getirilmiştir.

The aim of this study is to bring forward a conceptial proposal which will be a part of theprocess of creating a space for functional and user-centered designs with concepts of flexibilityand variability in disaster dwellings by considering the diversity of user's life habits. In thiscontext, the aim is to create a model for post disaster houses that will serve for different types ofliving habits not only deals with production process but also consider the importance of rapidand economic production. Within this context it has been tried to develop a system allowing theusers to intervene and shape the space according to their own life styles by adapting andconverting it to `their home`.In the first chapter, the terminology is explored, the possibilities and needs for shelter andreconsuction of disaster dwellings that may arise in Turkey have been discussed. The postdisaster houses which was designed and built in Turkey and oustside of Turkey are classified.In the second chapter, the importance of flexibility and variability concepts in design isexamined. The current projects that are flexible for user changes applied in building sector areexamined and design approaches are discussed.In the third chapter, the organization and seperation concepts of the interior space and itselements are explored and the way that the users can develop about the flexibility and variabilityfor the post disaster houses are described.In the fourth chapter, the analysis for suitability, for the user needs, has been made byconsidering the flexibility and variability concepts of post disaster dwellings produced in Turkeyand other countries. With this scope, examples of post disaster dwellings from Turkey andoutside of Turkey are examined according to their similarities and differences.In the fifth chapter, a conceptual proposal for post disaster dwellings has been developed due tothe assessment of analysis done in the earlier chapters.