Ekonomi ve enerji politikaları kapsamında Türkiye Azerbaycan ilişkileri (1991-2005)

Abstract

Azerbaycan, Türk Dünyasındaki ülkeler arasında dili, kültürü ve coğrafyasıbakımından Türkiye'ye en yakın olan Türk Cumhuriyetidir. Aynı zamandaTürkiye'nin ilişkiler bakımından da en yakın olduğu Türk Cumhuriyetidir. Bu tezçalışmasında, Azerbaycan'ın 1991 yılında bağımsızlığını kazanmasından sonrakidönemde Türkiye ile Azerbaycan arasındaki ekonomi ve enerji alanlardaki ilişkilerincelenmiştir.Çalışmanın giriş bölümünde Azerbaycan'ın coğrafyası, adı, nüfusu ve tarihihakkında genel bilgi verilmiştir. Birinci bölümde özellikle Azerbaycan'ın ekonomiközellikleri ve bağımsızlığını kazanmasından sonraki dönemdeki ekonomik gelişimide okuyucuya ayrıntılı olarak aktarılmıştır. Bu sayede, Türkiye ile Azerbaycanarasındaki ekonomik ilişkilerin ve bu ilişkilerdeki artma, azalma gibi eğilimlerindaha iyi anlaşılması amaçlanmıştır.İkinci bölümde, petrol ve doğal gaz haricindeki diğer hammadde, ürün veticari malları kapsayacak şekilde iki ülke arasındaki ekonomi ve ticaret ilişkileristratejik ve rakamsal yönden incelenmiştir. Ayrıca bu bölümde, bahse konuilişkilerde karşılaşılan sorunlara, bu sorunların çözümü için tavsiyelere ve ilişkilerinkanuni dayanaklarına da değinilmiştir.Üçüncü bölüm, Türkiye-Azerbaycan arasındaki enerji ilişkileri bölümünegiriş niteliğindedir ve enerji hakkındaki büyük resmi okuyucuya göstermek amacıylayazılmıştır. Enerjinin genel olarak önemi, enerji ihtiyacı, enerji konusundakimücadeleler ve Azerbaycan'ın da içinde olduğu Hazar Bölgesi'nin enerji yönündenönemi okuyucuya aktarılmıştır.Dördüncü bölümde, Türkiye-Azerbaycan arasındaki enerji (petrol ve doğalgaz) ilişkileri, bu ilişkilerin stratejik önemi, Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol BoruHattının tarihçesi, özellikleri, önemi ve Rusya Federasyonu'nun konu hakkındakikarşı politikaları ayrıntılı olarak incelenmiştir.Beşinci bölümde ise, Türkiye ve Azerbaycan'ın uyguladığı enerji politikalarıtahlil edilmiştir

Azerbaijan is the the closest Turkish Republic in the Eurasia when thelanguage, culture, geography viewpoints are taken into consideration. At the sametime, Turkey has the the most intensive relations with Azerbaijan when all theTurkish Republics in the Middle Asia are taken into account. The economical andenergy relations between Turkey and Azerbaijan in the time frame of 1991-2005 arestudied in this thesis. This period starts when Azerbaijan gained its independence inthe year 1991.Information about Azerbaijan?s geography, name, population and history ispresened to the reader in the introduction chapter. General information aboutAzerbaijan?s economy and detailed information about Azerbaijan?s economicaldevelopment after the year 1991 is also presented in the first chapter. The purpose ofthis is to make the reader understand the underlying facts of the economical relationsbetween Turkey and Azerbaijan and the reasons for increasing/decreasing tendenciesin the economical relations.In the second chapter, the ecomical relations between the two countriesexcluding oil and natural gas is examined in the strategical importance and numericalpoints of view. Furthermore, the problems encountered in the relations,recommendations about the solutions and the legal basis of the economical relationsare presented in this chapter.Third chapter is written as an introduction to the chapter of energy relationsbetween Turkey and Azerbaijan. The purpose of this chapter is to make the readeraware of the big picture about energy. General importance of energy, need andstruggle for energy, the importance of the Caspian Sea Region, which also includesAzerbaijan, in the energy point of view are the other subjects that have beenpresented to the reader in the third chapter.In the fourth chapter, energy (oil and natural gas) relations betweenAzerbaijan and Turkey, the strategical importance of the relations, brief history ofthe Baku-Tiblisi-Ceyhan Crude Oil Pipeline (BTC), the importance and theproperties of BTC and the counter politics of Russian Federation against BTC areexamined.