Sanatta Kafkaesk atmosferlerin tesis edilmesi

Abstract

Çek yazar Franz Kafka'nın (1883–1924) yapıtlarında yaratmış olduğu atmosferin genel adı olan Kafkaesk kavramına odaklanmanın kuşkusuz pek çok yolu vardır. Tez kapsamında yapılan sanat uygulamaları bu yollardan, yordamlardan biridir. Bu tez çalışması süresince ortaya çıkan sanat işleri dört ayrı başlıkta incelenmektedir. Kafka'yı Büyüleyen Dünya: Büro Düzeni isimli ilk bölüm, bürokrasiyi hicvetmeye odaklanan bir sanat uygulaması üzerine temellendirilmiştir. Bu bölüm Kafka'nın iş hayatı ile kurduğu ilişki, genel çalışma prensipleri ve boş zaman hakkındadır.Boşluğun Yükselişi ya da Arındırmanın Devreye Girmesi isimli ikinci bölüm sanat tarihine tazelik getiren eserlerin göstermeme, yani neredeyse yok denecek bir fark inşa etmeye yönelik stratejileri açısından irdelemektedir. Bu kısım sanat tarihinde yapılagelmiş onca eserin yükünü üzerinden atmaya çalışan sanatçıların yönelimleri baz alınarak üretilmiş, müze eleştirisi içeren bir tez uygulamasıyla birlikte değerlendirilmiştir. Bahsi geçen tez uygulaması, Kafka'nın artık yerinde olmayan Mona Lisa eserinden kalan boşluğa bakmak için müzeye gidişiyle ilgilidir. Kafkaesk Mekân ve Atmosfer adlı üçüncü bölüm, Kafka'nın yapıt kurgusunda kullandığı temel bir unsur olan mekâna ilişkin biçemidir. Kafka'nın eserlerinde ortaya koyduğu problemi işlerken mekâna yansıttığı ve ondan yansıyan ilişkileri incelemektedir. Mekânsal kurgudaki iç-dış ikilemi, üst açıdan mekâna ve coğrafyaya bakış perspektifleri ele alınır. Kafkaesk'in Tarih ve Hukuk ile İlişkisi adlı son bölüm, yazının kullanılmaya başlamasıyla biçimlenen yazı ideolojisi hakkındadır. Sonuç olarak Dava denilen şey, kâğıttan ve yazıdan meydana gelen bir dosyaya işaret eder. Bu kısımda yer alan sanat uygulamaları, ulusların tarihini üreten kahramanlık hikâyelerini bütünüyle enkaz olarak gören fikirleri, Kafka'nın Yasanın Önünde öyküsüyle birlikte ele almaktadır. Anahtar sözcükler: Franz Kafka, sanat, boşluk, mekân, hukuk, yazı.

There are certainly many ways to deal with the term 'Kafkaesque' the common name for the atmosphere Czech writer Franz Kafka (1883-1924) created in his works. The art practices made within the context of the dissertation are one of the methods. The artworks that have been emerged during the dissertation study are examined under four different titles. The first part, The World That Fascinates Kafka: The Office Layout, is based on an art practice that focuses on satirizing the bureaucracy. This part deals with Kafka's relationship with business life, the general working principles and leisure time.The second part, The Rise of the Void or The Involvement of Purification, scrutinize the works which brought novelty to art history in terms of their strategy of not exhibiting, in other words, their strategy intended to construct a difference almost nonexistent. This part has been evaluated with a dissertation practice including museum criticism which has been created based on the tendencies of the artists who tried to get rid of all the weight of the countless works created throughout the art history. The aforementioned dissertation practice relates to Kafka's visit to the museum to see the void left behind by the absence of Mona Lisa. The third part, The Kafkaesque Space and Atmosphere, is Kafka's style relating to space, a primary element in the construction of his works. This part examines the connections that are reflected on and from the space while treating the problems that Kafka presented in his work. The interior-exterior contradiction in spatial construction and high angle perspectives on space and geography are scrutinized. The final part, Kafkaesque's Relationship with History and Law, is about the ideology of writing shaped with the beginning of using writing. After all, The Trial refers to a file composed of sheets and writing. The art practices in this part analyze the opinions considering heroic stories that build nations' history as total wrack, together with Kafka's Before the Law story.Key Words: Franz Kafka, art, void, space, law, writing.