Atatürk döneminde Türkiye`de bilim: sosyal bilimler örneği

Abstract

Bu doktora tezi, dünyadaki her ülkenin gelişim ve değişiminde önemli rol oynayan sosyal bilimlerin Atatürk Döneminde Türkiye'de gelişim ve değişimini anlatmaktadır. Sosyal bilimler aralarında tarih, sanat tarihi, sosyoloji, arkeoloji, antropoloji, felsefe, hukuk gibi pek çok farklı bilim dalından oluşmaktadır. Çalışmada tamamen sosyal yaşamla bağlantılı olan sosyal bilim dallarından bazıları olan sosyoloji, tarih, sanat tarihi, hukuk, felsefe, iktisat, arkeoloji ve antropoloji bilim dalları örnek olarak seçilmişlerdir. Bu çalışmada öncelikle bilim ve ana dallarından bir tanesi olan sosyal bilimler konularına değinilmektedir. Bunun ardından adı geçen sosyal bilim dallarının yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti'ndeki gelişimi ve Batı dünyasıyla olan etkileşim yer almaktadır. Çalışma, Türkiye'de Sosyal bilimlerin gelişim ve değişimini Cumhuriyet Öncesi Dönem ve Atatürk Dönemi olmak üzere iki ana dönemde ele almaktadır. Cumhuriyet Öncesi Dönemde üzerinde odaklanılan sosyal bilim dallarının ne durumda olduğu, ilgili bilim dallarıyla ilgili yapılan çalışmaların neler olduğu, dönemin bilim adamlarının neler yaptığı gibi temel hususlar yer almaktadır. Atatürk Dönemi'nde Türkiye'de hemen hemen her konuda olduğu gibi Sosyal bilimlerde de yaşanan değişim ve gelişimi ortaya koymak için dönemin eğitim politikalarına, üniversitelere, sosyal bilimlerin gelişiminde rol oynayan ve katkıda bulunan kurum, kuruluş ve enstitülere, yabancı uzmanlara ve bilim insanlarına değinilmektedir. Tez, ülkedeki sosyal bilimlerin gelişimini tarihsel ve bilimsel açıdan ortaya koymayı hedeflemektedir.

Social sciences play major role on change and development of all countries in the world and this doctoral thesis especially focuses on historical and scientific developments and changes of social sciences in Turkey during Atatürk Era (1923 – 1938). Social sciences include many different science branches such as history, art history, sociology, archeology, anthropology, philosophy and law. Some of the social science disciplines which are fully linked with social life such as sociology, history, art history, law, philosophy, economics, archeology and anthropology were selected as examples. This study firstly mentions science and social sciences issues in general in Turkey and rest of the World. The study covers development of mentioned science branches in newly established Republic of Turkey and their interactions with Western world. The study expresses gradual development of social sciences in Turkey in 2 main eras as pre-Republic Era and Atatürk Era. The part of Pre-Republic Era covers basic issues such as situation of mentioned social sciences, scientific studies during that period. In order to display the developments and changes in social sciences in Turkey during Atatürk Era, the thesis discusses educational policies, universities, institutions, organizations, institutes, foreign scientists and Turkish scientists that made contribution & played role on the developments and changes on social sciences in Turkey during that period. The thesis aims to present development of social sciences in Turkey with historical and scientific aspects.