Sovyet karşıtı Türk siyasî muhaceretinin mecmualarında Bolşevik Devrimi ile Türk Devrimi (1923-1934)

Abstract

Bolşevikler, 1917 Ekim Devrimi sonrası bağımsızlıklarını veya özyönetimlerini ilan eden Türk ülkelerini işgal ederek geçmişte Rusya İmparatorluğu hâkimiyetinde olan coğrafyada tekrar hâkimiyet kurmuşlardır. Bu süreçte Bolşeviklerle mücadele eden Türk milliyetçilerinin bir kısmı mücadelelerini hariçte sürdürmek üzere Türkiye'ye ve Avrupa'ya yerleşmişlerdir. Azerbaycan, İdil-Ural, Kırım ve Türkistan ülkelerinden gelen siyasî muhacirler, yerleştikleri ülkelerde teşkilatlandıktan sonra seslerini duyurmak için süreli yayınlar yayınlamaya başlamışlardır. Onlar, mecmualarında Bolşeviklere karşı yürüttükleri mücadeleyi, yaşadıkları millî devlet tecrübesini ve Bolşeviklerin ülkelerinde uyguladıkları politikaları aktarmış; Türk devletini ve halkını da Bolşeviklere karşı sıklıkla uyarmaya yönelik yazılar paylaşmışlardır. Çalışmamızda siyasî muhacirlerin Bolşevik Devrimi'ne, Bolşeviklere ve uyguladıkları politikalara, kendi ülkelerindeki komünist harekete dair yazılarına odaklanılarak yine onların Türkiye Cumhuriyeti'ne ve Türk Devrimi'ne nasıl anlamlar yüklediklerine ve Türkiye ile ilgili yazdıkları yazılar üzerinden her iki devrime nasıl yaklaştıklarını ve ne şekilde tarif ettiklerini inceledik.

After the Bolshevik Revolution, Bolsheviks occupied Turkic countries which declared their independence or autonomy. Thus, Bolsheviks occupied most of the territories dominated by the Russian Empire in the past. Some of the Turkish nationalists who were fighting against the Bolsheviks during this period have moved to Turkey and Europe to continue their struggles outside the country. Political refugees from Azerbaijan, Idel-Ural, Crimea and Turkestan have started publishing periodicals to announce their voices. In these periodicals, we focused on the articles about the Turkish Revolution, the Bolshevik Revolution and their policies. Through these periodicals, we studied how they understand and deal with these revolutions.