Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisinden Milliyetçi Hareket Partisine tarihsel süreç, ideoloji ve politika (1960-1969)

Abstract

27 Mayıs 1960 askeri müdahalesi ile birlikte, iktidarı elinde bulunduran Demokrat Parti Hükümeti yerine darbeye iştirak eden subaylardan müteşekkil Milli Birlik Komitesi oluşturulmuştur. Başkanlığını Cemal Gürsel'in, `Başbakanlık Müsteşarlığı` görevini Alparslan Türkeş'in yürüttüğü Milli Birlik Komitesi, yaklaşık bir sene zarfında ülkeyi yönetirken, komite içerisinde fikri ihtilaflar meydana gelmiştir. Bu ihtilafların neticesinde, önce Türkeş `Başbakanlık Müsteşarlığı` görevinden alınmış daha sonra ise Türkeş'in de içerisinde bulunduğu 14 komite üyesi, yönetimden `azledilerek`, yurtdışına memur olarak tayin edilmiştir.2 sene boyunca yurtdışında bulunan ve 14'ler olarak tarif edilen `sabık` komite üyeleri, aralarındaki anlaşmazlıklar sebebiyle iki gruba bölünmüş ve bir grubun öncülüğünü `Türkeş` üstlenirken, diğer grubun liderliğini `Orhan Kabibay` temsil etmiştir. Mevcut olan `siyasi` ve `fikri` ihtilaf 14'ler olarak adlandırılan grubun `kolektif` hareket etmesini imkansız bırakmış ve mezkur üyeler Türkiye'ye geri dönerek farklı mecralarda faaliyet göstermişlerdir.Türkeş, yurda geri döndükten sonra beraber hareket ettiği arkadaşlarıyla birlikte dernek kurarak, `kadrolaşmaya` teşebbüs ederken, Talat Aydemir'in başlattığı `21 Mayıs kalkışmasından` sonra beraberindeki üç arkadaşıyla birlikte tutuklanmıştır. 4.5 aylık hapishane döneminden sonra, `aktif` siyasete girmeye karar veren Türkeş, çeşitli teşebbüslerden sonra CKMP'ye iltihak etmiştir.CKMP'ye girdikten kısa bir süre sonra partinin Genel Başkanlığı görevini üstlenen Türkeş ile birlikte parti, nitelik değiştirerek `doktriner sağı` temsil eden bir hüviyete kavuşmuştur. 1965 seçimleri sonucunda milletvekili seçilen Türkeş ve arkadaşları, bu dönemde Türk milliyetçiliği fikrinin `siyasal mecrada` temsilcisi olma `iddiasını` ortaya koymuşlar ve bu çerçevede muhtelif faaliyetlerde bulunmuşlardır.`Türkçü` gelenekten gelen ve gençliğinde 3 Mayıs 1944 olaylarından ötürü mevkufiyet yaşayan Türkeş, siyasete girdikten sonra `sağ kesimin daha geniş kitlelerine` hitap etmek istemiş ve bu süreç, hem kendisinin hem de temsil ettiği yapının `dönüşmesine` zemin hazırlamıştır. Bu çerçevede partinin ismi 1969 yılında `Milliyetçi Hareket Partisi` olarak değiştirilirken, partinin amblemi de uzun tartışmalardan sonra `üç hilal` olarak tescil edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Alparslan Türkeş, 27 Mayıs, Türk Milliyetçiliği, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi

With The Military Intervention made in 27th May 1960, The National Unity Committee was established by the officers took part in the coup, instead of The Democrat Party which had been in power. Whilst The National Unity Committee -which was hold by Cemal Gürsel as presidency and Alparslan Türkeş as prime ministry counsellor- was ruling about one year, some ideological disagreements were emerged in The Committee. Because of these disagreements, firstly, Türkeş was relieved of counsellory duty and then 14 member of The Committee –one of them was Türkeş- was nominated abroad. The committee members who named as 14s and been abroad as long as 2 years, divided into two because of the disagreements; and one of the group was leaded by Türkeş, the other one was leaded by Orhan Kabibay. The political and ideological disagreement in The Committee blocked the group from behaving `collectively` and the aforementioned members of the Committee made activities different areas. After he turned back his country, Türkeş established associations with friends who work with each other to get staff, but because The 21 May Insurrection started by Talat Aydemir, Türkeş and 3 friends were arrested. After the imprisonment wiped on 4,5 months, decided to join active political life. Then, after different enterprises, adhered into Republican Villager Nation Party(CKMP).The RVNP changed color as representing the doctrinal right with Türkeş who took the chairmanship after joining party in short time. At the elections in 1965, Türkeş and his friends were elected as parliamentarian. And in this period, Türkeş and his friends asserted the claim of being the political representor of Turkish Nationalism.Came from Pan-Turkist political tradition and because of the fact that his activity in 3 May 1944 Events had a shy at the imprisonment in his youth, Colonel Türkeş wanted to appeal to large right fractions and this willing caused to transform both himself and the settlement had been represented by him. Within this framework, the name of the party was changed as Nationalist Action Party and the emblem of party was changed to 3 crescents.The Keywords: Alparslan Türkeş, 27th May, Turkism, Turkish Nationalism, Republican Villager Nation Party