Mekan tasarımında konsept geliştirilmesi aşaması için yaratıcı düşünme eğitim modeli

Abstract

21. yy'da, dijital ilerlemenin doğası gereği; toplumsal, kültürel, çevresel, sosyo-politik ve sosyo-ekonomik alanlarda köklü dönüşümler olmuştur. Bu teknolojik gelişmeler, tasarımda sayısallaşma (digitilized) ve bilgisayımsal (computational) yaklaşımların izlendiği, çoklu potansiyeli olan, geometrik sınırları aşabilen, sanal mekânın baskın olduğu bir dönemi beraberinde getirmiştir. Bu dönemde yaygın olarak kullanılmaya başlanan parametrik ve benzeri tasarım yöntemleri, kullanıcı, çevre ve bağlam boyutlarını sağlamadıkları için, sosyo–kültürel anlam kaybı eleştirisi almaktadır. Bu bağlamda bu tez, tasarım kuramları ve yöntemlerindeki kaçınılmaz değişimleri kabul etmekle beraber, özellikle sayısal tasarım anlayışının olumsuz bir yan etkisi olarak ortaya çıkan anlam eksikliğini, konsept geliştirme aşamasında yaratıcı düşünme eğitimi ile gidermeyi amaçlayan, bir stüdyo eğitim modeli önermektir. Eğitim modelinin verimliliğinin ölçülmesi için, ön – son test olarak tasarlanan çalışma, Genel Bilgi Formu, Üstbilişsel Farkındalık Envanteri, Problem Çözme Envanteri, Kolb Öğrenme Stilleri Envanteri ve Torrance Yaratıcı Düşünme A- B Testleri sözel bölümü üzerinden ilerlemiştir. Yapılan çalışma sonucunda, önerilen eğitim modelinin yaratıcılığa pozitif bir etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, istatistiksel olarak anlamlı olmamakla beraber, öğrenme stili ayrıştırma olan öğrencilerin yaratıcı düşünme eğitimi sonucu, diğer stillere göre daha yüksektir. Problem çözme skoru düşük olan öğrencilerde, yaratıcı düşünme eğilimi yüksek görülmüştür. Öğrencilerin tamamı üstbilişsel farkındalıkları ortalamanın üstünde çıktığı için, yaratıcılık ile ilişkisine dair ilişki kurulamamıştır. Yapılan çalışmanın, sayısal tasarımda eleştirilen bağlamsızlık/anlamsızlık boyutuna, cevap olabilecek bir temel oluşturduğu düşünülmektedir. Gelecek çalışmalarda, hazırlanmış olan Konsept Geliştirme Eğitim Modeli için öğrenci izleme/ölçme çalışmasının yapılmasının ve öğrencilerin bu ölçek üzerinden değerlendirilmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir.

The 21st century has seen radical transformations in social, cultural, environmental, socio-political and socio-economic areas brought on by accelerating digital and technological improvements. These developments have ushered in a period dominated by digitalized and computational approaches that have proved effective in overcoming geometric boundaries and creating a virtual space that has multiple potentials. The parametric and related design methods which are currently in use, have been criticized for their failure to communicate in socio-cultural meaning, as they do not provide user, environment or context dimensions. In this context, this thesis, while accepting the inevitable changes in design theories and methods, proposes a studio-training model that aims to eliminate the lack of meaning, the negative side-effect of digital design approach, by employing creative-thinking education at the concept development stage. The study, designed as a pre -post-test, proceeds through the General Information Form, Metacognitive Awareness Inventory, Problem Solving Inventory, Kolb Learning Styles Inventory and Torrance Creative Thinking A- B Tests verbal section. The study concludes that the proposed education model has a statistically positive effect on creativity for most of the subjects. On the other hand, though the results for this particular group are not statistically significant, the students who had a converging learning style achieved higher scores in their education using creative thinking as opposed to other styles. The students who had low problem-solving scores demonstrated a high tendency to think creatively. As all of the students were above average in metacognitive awareness, no correlation was found with creativity.It is hoped that this study will constitute a firm basis for providing satisfactory answers to the charge of contextlessness / meaninglessness levelled at digital design. Future studies might want to take into consideration the usefullness of a student monitoring / measurement study for the Concept Development Training Model and the effectiveness of evaluating students on this scale.