Milli Mücadele Döneminde izah basını: Ay Dede ve Güleryüz (1922)

Abstract

1922 Yılının Ocak ayında Saray basını ile Ankara basını arasındaki mücadele, Refik Halid tarafından çıkarılan Ay Dede ve Sedad Simavi tarafından çıkarılan Güleryüz mizah gazetelerinde karikatür ve mizah üzerinden ilerlemiştir. Ocak ayından Kasım ayına kadar bu mücadelenin şiddeti gitgide sönmüş ve Büyük Taarruz'dan sonra Ankara'nın ve dolayısıyla Güleryüz'ün kesin zaferiyle sonuçlanmıştır. Araştırmamızda bu süreç, bahsi geçen iki mizah dergisinde yer alan karikatürler üzerinden incelenmiştir. İncelemenin teorik zemini mizah kuramlarına ve özellikle de üstünlük kuramına dayandırılmıştır. Karikatürleri tarihsel düzleme oturtmaya yardımcı bilgi ve yorumlara yer verilmeye çalışılmıştır. Teorik incelemenin bulguları ise sonuç kısmında verilmiştir.

In January 1922, the war between the Saray and the Ankara press was taken to the caricature of Ay Dede and Güleryüz. From January to November, the violence of this war has gradually waned and, after the Büyük Taarruz, resulted in the final victory of Ankara and, hence, Güleryüz. In this study, this process was examined through the cartoons in the two humor magazines. The theoretical ground of the study is based on the theories of humor and in particular the theory of superiority. Information and opinions that help to put the cartoons into the historical process are included in the text. The findings of the theoretical examination are given in the conclusion.