Ergenlerin aleksitimik özelliklerinin psikolojik belirtileri ve yaşam doyumlarıyla ilişkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı; ergenlerdeki aleksitimi düzeyleri ile psikolojik belirti ve yaşam doyum düzeyleri arasında ne tür bir ilişkinin olduğunu ortaya koymak, düşük ve yüksek aleksitiminin ergenlerde psikolojik belirti ve yaşam doyum düzeyine göre anlamlı bir değişikliliğe yol açıp açmadığını belirlemektir. Bu amaçla araştırmanın kapsamına Sakarya ilinde çeşitli liselerde öğrenim gören 600 tane öğrenci dâhil edilmiştir. Araştırma kapsamına dâhil edilen öğrenciler tesadüfi örnekleme yoluyla seçilmiştir.Araştırmanın veri toplama araçları olarak araştırmacı tarafından çalışmaya katılanların demografik özellikleri ile ilgili verileri toplamak amacıyla hazırlanan kişisel bilgi formu, çalışmaya katılanların; aleksitimi düzeylerini tespit etmek amacıyla 1985 yılında Taylor ve ark. tarafından geliştirilen ve Türkçeye uyarlaması 1990 yılında Dereboy tarafından yapılan Toronto Aleksitimi Ölçeği, Psikolojik belirti düzeylerini ölçek amacıyla 1992 yılında Dragotis tarafından geliştirilen ve Türkçeye uyarlaması 1994 yılında Şahin ve Durak tarafından yapılan Kısa Semptom Envanteri, yaşam doyum düzeylerini saptamak amacıyla ise Diener ve ark.1985 yılında geliştirilen ve Türkçeye uyarlaması 1991 yılında Köker ve Yetim tarafından yapılan yaşam doyum ölçeği kullanılmıştır.Aleksitimi düzeyleri düşük ve yüksek olan ergenlerin yaşadıkları psikolojik belirti ve yaşam doyum düzeyleri arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını belirlemek amacıyla elde edilen veriler t testi ile analiz edilmiştir. Ayrıca aleksitimi ile psikolojik belirtiler ve yaşam doyumu arasında ne yönde bir ilişkinin olduğunu belirlemek amacıyla Pearson Momentler Korelasyon Katsayısına bakılmıştır. Bunun dışında demografik değişkenler ile aleksitimi arasındaki ilişkiler ise t testi ve One Way Anova tekniği ile elde edilen veriler analiz edilmiştir.Araştırma sonunda yapılan veri analizlerinden elde edilen bulgulara göre düşük ve yüksek aleksitimik belirtiler gösteren ergenler arasında psikolojik belirti ve yaşam doyumları arasında anlamlı bir farklılığa ulaşılmıştır. Yine aleksitimi ile psikolojik belirtiler arasında pozitif, aleksitimi ve yaşam doyumu arasında ise negatif bir ilişkiye rastlanmıştır. Demografik değişkenlerden elde edilen verilerde ise cinsiyet, kendilik algısı, algılanan ana-baba tutumu ve yaşa bağlı olarak aleksitimi düzeylerinde anlamlı bir farklılık bulgulanmamış, sosyo-ekonomik düzey, algılanan akademik başarı ve sınıf düzeyine göre anlamlı bir değişikli gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın sonunda elde edilen bulgular psikoloji ve psikolojik danışma ve rehberlikle ilişkilendirilerek tartışma-yorum ve sonuç- öneriler kısmına yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Aleksitimi, Psikolojik Belirtiler, Yaşam Doyumu, Ergenler

The purpose of this study is to find out what kind of relationship between the adolescents alexithymia levels and the levels of psychological symptoms and satisfaction with life whether low and high alexithymia of adolescents cause a significant change according to level of psychological symptoms and satisfaction with life or not. For this purpose, 600 students were included in the study that is at the various high schools of the province of Sakarya. The students, who were included in the study, were selected through random sampling.A personal information form that was prepared by the researcher, collect data on demographic characteristics of study participants, Toronto alexithymia scale that are used for determining the levels of alexithymia of the participants, was developed by Taylor and his colleagues in 1985, and Turkish version was made by DEREBOY in 1990. Brief Symptom Inventory that was developed by DRAGOTIS in 1992, for measuring levels of psychological symptoms, was made Turkish version in 1994 by SAHIN and DURAK. DIENER for determining the levels of satisfaction with life, Satisfaction with life scale; was developed in 1985 and Turkish Version was made in 1991 by KOKER and YETIM were used as research data instruments.The data that were obtained whether there is a significant difference between Alexithymia and psychological symptoms experienced by adolescents with low and high levels of satisfaction with life, were analyzed by the T test. Pearson correlation coefficient is also examined for determining what kind of relationship between alexithymia and life satisfaction, psychological symptoms. Except that the data that obtained from the relations between demographic variables and alexithymic, were analyzed in the T-test and by one way ANOVA technique.According to the findings of research conducted after the data analysis,has been reached a significant differences between low and high alexithymic symptoms indicating of adolescents. It was found a positive relationship between alexithymia and psychological symptoms but a negative relationship between alexithymia and life satisfaction. Demographic variables obtained from the data by sex, self-perception, perceived parental attitudes have a significant difference by ages and levels of alexithymia, showed a significant difference according to socio-economic status, perceived academic success and grade level attained. At the end of the research, findings relate with the psychology and counseling and guidance and are given in the discussion-section of comments and suggestions results in the study.Keywords: Alexithymia, Psychological Symptoms, Life Satisfaction, Adolescents