Ahlat mezar taşlarındaki kandil kavramının çağdaş seramik formlarda yorumu

Abstract

Sanatta Yeterlik Sanat Çalışması Raporu olarak ele alınan konu, sanat tarihimizde önemli bir yere sahip olan Ahlat Mezar Taşları üzerinde süsleme öğesi olarak kullanılan kandil motifinin farklı bir bakış açısıyla çağdaş seramik formuna dönüşmesine dayanmaktadır. Mezar taşları kültür ve sanat tarihi açısından önemli verilere sahip birer tarihi belge olma niteliğindedirler. Yapılan araştırmalar, Anadolu'da yaşamış olan her toplumun yaptıkları mezar taşlarına kendi kültürel özelliklerini yansıttıklarını göstermiştir. Çalışmada mezar taşları konusunun geniş olması göz önünde bulundurularak, konu açısından önemli bir bölge olan Ahlat mezar taşları seçilmiştir. Bu bağlamda raporun birinci bölümünde, mezar taşları ve Orta Asya'dan Anadolu'ya kadar yapılmış olan mezar taşları ile ilgili genel bilgilere yer verilmiştir. Plastik açıdan Türk mezar taşlarının incelenmesi bu bölümde yer alan bir diğer konudur. Ayrıca asıl çalışmanın yapıldığı Ahlat mezar taşları konusu yine burada detaylı bir şekilde incelenmiştir. İkinci bölümde, kandil konusu ile ilgili genel bilgilere yer verilmiştir. Konumuz açısından önemli olan inanç ve kandil ilişkisi detaylı bir şekilde incelenmiş ve kandil formunun İslamiyetteki ışık ve nur kavramları ile olan ilişkisi üzerinde durulmuştur. Kandil formunun, bu ilişkiden yola çıkarak mezar taşları üzerine nasıl işlendiği anlatılmıştır. Ayrıca formun, Ahlat mezar taşları üzerinde neden ve nasıl kullanıldığına yer verilmiştir. Raporun son bölümü olan üçüncü bölümde, kandil formunun mezar taşları üzerindeki kullanımı değerlendirilerek yapılmış kişisel uygulamalara yer verilmiştir.Anahtar SözcüklerSeramik, Kandil, Ahlat Mezar Taşları.

The subject, which is considered as Doctor of Fine Arts Report, is based on the transformation of the oil lamp (kandil) which is used as an ornamentation element on the Ahlat Tombstones, which has an important place in our art history, into a modern ceramic form with a different perspective.The tombstones are considered as historical documents that have important data in terms of culture and art history. Researches have indicated that every society living in Anatolia reflects their cultural characteristics to their tombstones. Considering tombstone subject is quite comprehensive, Ahlat, which is an important area in terms of subject, and its tombstones were selected for this study. In this context, in the first part of the report, a general overview of tombstones from Central Asia to Anatolia was given. Examination of the Turkish tombstones in terms of plastic is another subject in this chapter. In addition, the subject of Ahlat tombstones, which is the main subject of this study, is examined in detail in this section. In the second chapter, general information about the subject of kandil is given. Faith and kandil relationship, which are important for our subject, were examined in detail and the relationship of the kandil form with 'light' and 'nur' concepts in Islam was emphasized. It was also explained how the kandil form was processed on tombstones from this relationship. Moreover, the reason why and how to use the form on Ahlat tombstones are given. In the last chapter, personal applications are allocated by evaluating the use of kandil on gravestones.KeywordsCeramic, Kandil, Ahlat Tombstones.